54086
O'qi va ko'taril! Kitob tahlili guruhi: t.me/joinchat/T4zTfxKzeMu073yK Kitob almashish guruhi: t.me/+Tj96NSH4NrMyZDgy Tijoriy takliflar uchun: @e_kutubxonabot
Kitob mutolaasi haqida (davomi)
Kitobxonlarning uch turi: SODDA KITOBXON
Har qanday kishi ham atrofidagi odamlarni yoshligida o‘zi uchun muhim xarakterlar bilan o‘zaro o‘xshashligiga qarab, ko‘pincha g‘ayrishuuriy bir tarzda guruhlarga bo‘lib chiqishi tabiiy. Bunday bo‘linishlar, qanchalik jozibali va yoqimli bo‘lmasin, sof shaxsiy tajribaga yoki qandaydir ilmiy tipologiyaga asoslanishidan qat’i nazar, har qanday odamda ham har qaysi turga xos xususiyat, belgilar va o‘ta qarama-qarshi xarakterlar hamda mizojlar, bir-biri bilan o‘zaro almashinib turadigan holatlar yanglig‘, har bir alohida shaxsda uchrashi mumkinligini ta’kidlab, tajribaning yangi kesimini belgilab olish ba’zan o‘rinli va samarali bo‘lishi mumkin.
Shunday qilib, men quyida kitobxonlarning uch turi yoki boshqacha qilib aytganda, uch darajasi xususida to‘xtalib o‘tmoqchiman. Albatta, bu bilan kamina kitobxonlarning butun dunyosi uzil-kesil mana shu uch toifaga bo‘linadi, demoqchi emasman. Zero, har birimiz o‘z shaxsiy hayotimizning turli davrlarida goh u, goh bu guruhlarga mansub bo‘lishimizga to‘g‘ri kelishini ham unutmasligimiz lozim.
Shunga ko‘ra, eng avvalo, sodda kitobxonni olib ko‘raylik. Har birimiz ham dam-badam ana shunday o‘quvchi qiyofasida namoyon bo‘lib turamiz. Bunday kitobxonlar – hindular haqidagi kitobchani o‘qiyotgan bolakay yo graf ayol hayoti to‘g‘risida hikoya qiluvchi romanni mutolaa qilayotgan oqsoch yoki Shopenhauerni o‘rganishga kirishgan talaba – barchasi, ovqatni paqqos tushiradigan sertomoq xo‘randa singari, kitobni yutib yuboradi. Bunday o‘quvchining kitobga munosabatini bir shaxsning ikkinchi bir shaxsga munosabatidek, deb bo‘lmaydi, balki aksincha, ot suliga yoki izvoshchiga qanday qarasa, xuddi shunday deyish mumkin. Kitob yetaklaydi, kitobxon esa unga ergashadi. Kitob syujeti xolisona, beg‘araz voqelik sifatida idrok qilinadi. Syujetning o‘zi bo‘lsa koshkiydi! Badiiy adabiyotning tuppa-tuzuk bilimga ega ashaddiy o‘quvchilari ham borki, ular butkul sodda kitobxon sinfiga mansubdir. Garchi ular syujetning o‘zi bilangina kifoyalanib qolmasalar-da, romanda qancha aza yoki qancha to‘y tasvir etilganiga qarab baho bermaydilar, shu bilan birga, muallifning o‘zini tushunib, kitobning estetik mohiyatini xolisona qabul qiladilar. Ular asar muallifining barcha zavq-shavq, quvonchiga va ilhomiga sherikdirlar, uning dunyoqarashiga butkul qo‘shilib, muallifning tasavvur mahsulini, turlicha ma’no berish holatlarini hech bir e’tirozsiz qabul qiladilar. Oddiy odamlarni asar syujeti, undagi vaziyat, voqea va harakatlar qiziqtirsa, o‘tkir aql sohiblari uchun esa muallif mahorati, tili, bilimi, ma’naviy saviyasi muhim. Ular buning barchasini qandaydir xolisona voqelik sifatida – adabiyotning so‘nggi va eng yuksak boyligi sifatida – Karl May muxlisi bo‘lmish navqiron o‘quvchi “Eski paypoq” asaridagi voqealarni mavjud voqelik deb qanday idrok etsa, xuddi shunday tushunadilar.
Bunday sodda kitobxon, mutolaaga munosabatiga ko‘ra, umuman, shaxs hisoblanmaydi, balki o‘zi bilan o‘zi andarmon o‘quvchi, xolos. U romandagi voqealarning keskinligiga, xavf-xatarga to‘la sarguzashtlariga, ishqiy lavhalarga boyligiga, tasvirning dabdabali yoki ojizligiga qarab baholaydi yoki buning o‘rniga, muallifning o‘zigagina baho berib qo‘yaqoladi, ya’ni uning muvaffaqiyatlarini shunday andaza bilan o‘lchaydiki, bu me’yor oxir-oqibatda doimiy odatga aylanadi. Bunday o‘quvchi kitob, umuman, his qilib, tushunib o‘qish va mazmuni yoki shakliga munosib baho berish uchungina yaratilgan deb o‘ylaydi, bunga shak-shubha qilmaydi. Ya’ni, kitob – non yoki ko‘rpa-to‘shakka o‘xshagan narsa, deb hisoblaydi.
Biroq dunyodagi mavjud barcha narsalarga nisbatan bo‘lganidek, kitobga ham o‘zgacha munosabat joiz.
- Hermann HESSE
📚 @e_kutubxona
Bunaqa xalq bilan qo‘ylar singari muomala qilib bo‘lmaydi!
- Abdulqodir Samarqandiy
📚 @e_kutubxona
#Hikoya
Anton Chexov. "GO‘L" (hikoya)
Ancha bo‘ldi...xonamga bolalarimning murabbiyasi Yuliya Vasilyevnani maoshini berish uchun chaqirdim:
- Yuliya, o‘tir! Hisob-kitob qilaylik. Bilib turibman, pulga ehtiyojing bor. Ammo xijolat bo‘lib o‘z haqingni ham so‘ray olmayapsan.
Xo‘o‘p, sen bilan ish boshlashdan oldin bir oyda o‘ttiz rubl maosh olishingni belgilab olgan edik. To‘g‘rimi?
- Qirq rubl...
- Yo‘q! O‘ttiz rubl. Men daftarimga yozib qo‘yibman. Murabbiyalarga doimo o‘ttiz rubl beraman. Ikki oy ishlabsan.
- Ikki oy-u besh kun...
- Ikki oy ishlagansan. Aniq. Menda yozig‘liq turibdi. Demak oltmish rubl bo‘ladi. O‘nta yakshanbani chiqarib tashlaymiz. Yakshanbada dars bermagansan. Faqat bolalar bilan sayr qilgansan. Uch kun bayram bo‘lgan uni ham chiqarib tashlaymiz.
Uning yuzlari qizarib qo‘li bilan kuylagi popuklarini behuda g‘ijimlay boshladi. Bir og‘iz ham gapirmadi. Davom etdim..
- Demak uch kun bayramni chiqarib tashlaymiz. Hammasi o‘n ikki rubl bo‘ladi. Kolya to‘rt kun bemor bo‘ldi. Faqatgina Varyaga dars bergansan. Uch kun tishing og‘rigan. Xotinim tushdan so‘ng senga javob bergan. Demak o‘n ikkiga yettini qo‘shsak o‘n to‘qqiz bo‘ladi. Ayirib tashlasak qirq bir rubl qoladi. Shundaymi?
Yuliya Vasilyevnaning chap ko‘zi qizarib yoshga to‘ldi. Iyaklari titrab yo‘taldi va yutindi. Ammo bir og‘iz ham gapirmadi. Men davom etdim:
- Yangi yildan oldin bitta piyola va tovoqni sindirgan ekansan. Bunga ikki rubl chiqarib tashlaymiz. Piyola bundan qimmatroq turadi. U bizga meros qolgan. Ammo yaratgan seni kechirsin. O‘rniga boshqasini olaqolamiz. Sening e’tiborsizliging tufayli Kolya daraxtga chiqqan va pidjakini yirtgan. Sening aybing bilan Varyaning oyoq kiyimini xizmatkor o‘g‘irlagan. Sen hamma narsaga e’tibor berishing lozim edi. Shunday qilib yana besh rubl chiqaramiz. O‘ninchi yanvarda mendan o‘n rubl olgansan.
Yuliya Vasilyevna pichirladi:
- Olmaganman!
Men:
- Olgansan. Daftarimda yozilgan turibdi.
- Xo‘p. Shunday bo‘la qolsin.
Davom etdim...
- Qirq birdan yigirma yettini ayiramiz. O‘n to‘rt rubl qoladi.
Uning ko‘zlari yoshga to‘ldi. Uzun va chiroyli burunlari ustida ter ko‘rindi. Bechora qiz! U titroq ovozda dedi:
- Bir marta olganman. Bir marta uch rubl olganman. Boshqa olganim yo‘q!
Men:
- To‘g‘ri aytding. Men shuni yozmagan ekanman. O‘n to‘rtdan uchni ayirsak o‘n bir qoladi. Mana pullaring azizam. Uch...uch... uch va bir...bir...
Unga o‘n bir rubl berdim. U qo‘llari qaltirab pulni olib cho‘ntagiga soldi va "rahmat" dedi.
Men asabiylashib xonada uyoqdan buyoqqa borib kela boshladim. Gʻazabim chiqdi:
- "Rahmat"?! Nega rahmat?
- Pul uchun.
- Jin ursin! Axir men seni taladim-ku! Tortib oldim-ku haqingni, o‘g‘irladim-ku! Sen nega rahmat deyapsan?!
U dedi:
- Boshqa joylarda menga hech narsa berishmagan.
- Hech narsa berishmagan?! Sen indamaganmisan? Men sen bilan hazillashdim. Senga qattiq dars berdim. Senga hamma pulingni beraman. Mana bu konvertda turibdi. Ammo sen shu darajada ham ojiz bo‘lasanmi?! Nima uchun hujjatlashmaysan? Nega sukut saqlaysan? Bu dunyoda tirnoqlaring o‘tkir bo‘lmasligi mumkinmi? Shu darajada go‘l bo‘lish mumkinmi?
U ojizona tabassum qilib: "Mumkin", dedi.
Undan qattiq sabog‘im uchun kechirim so‘rab sakson rublni berdim. U xijolat bo‘lib "rahmat" , deb chiqib ketdi. Men uning ortidan qarab fikr qildim:
"Bu dunyoda zaif bo‘lmoq qanchalar jirkanch!".
📚 @e_kutubxona
🌐 O‘zbek adabiyoti
✍ T. N. Qori Niyoziy
📓 "Hayot maktabi"
⚙ Esdaliklar, xotiralar
⚖ 15,3 MB
🔎 PDF
📄 358 sahifa
📚 @e_kutubxona
"Yaqinda Yevropaga ko‘chasiz. Qonunlariga amal qilasiz. Sigareta qoldig‘ini yerga tashlamaydigan bo‘lasiz. Jamoatchilik joylarida chekmaysiz. O‘tish uchun maxsus belgilab qo‘yilgan joylardangina o‘tasiz. Sizda xavfsizlik tushunchasi shakllanadi. Derazangiz oldidan mushuk o‘g‘irlansa polisiyaga xabar beradigan bo‘lasiz. Mashina haydasangiz xavfsizlik kamarini taqib olasiz. Bolalarni orqa o‘rindiqda o‘tirg‘izasiz. Navbatning uzunligi kilometrga yetsada navbatda turadigan bo‘lasiz. Yevropa fuqaroligini olganingizdan so‘ng o‘zingizga yoqqan kishini saylaysiz. Ana shunda saylaydigan kishingizning o‘tmishiga, qilgan ishiga qiziqasiz. Agar shu ishlarning barchasini yurtingizda qilganingizda Yevropaga ko‘chishga qaror qilmagan bo‘lar edingiz!".
- Mahmud Darvish
📚 @e_kutubxona
"Kitobxonlar klubi"da navbatdagi №171 mutolaa uchun Ahmad Muhammad Tursunning "Sohilsiz dengiz" asari tanlangan. Bo‘lajak muhokamaning "Eng yaxshi kitobxoni" deb topilgan ishtirokchisi ushbu ro‘yxatdagi kitoblardan biriga ega bo‘ladi.
Muhokama sanasi: 25-mart, shanba (20.00 dan 23.00 gacha)
— — —
2023-yil mutolaasi uchun tanlangan asarlar ro‘yxati
— — —
Kitobxonlar klubi — Qizg‘in tafakkur maydoni. Faol qatnashing va sovg‘a sifatida kitoblarni qo‘lga kiriting.
Ramazon taqvimi (hijriy 1444, milodiy 2023-yil)
📚 @e_kutubxona
#Maqola
✍ Jamshid Muslimov
📓 "G‘oyalar bozori"
⚙ Maqola
⚖ 0,1 MB
🔎 PDF
📄 3 sahifa
📚 @e_kutubxona
Goodreads foydalanuvchilari tanlovi bo‘yicha 2022-yilning eng yaxshi kitoblari
Goodreads.com har yili an’anaviy tarzda sayt foydalanuvchilari tomonidan turli nominatsiyalar bo‘yicha tanlangan yilning eng yaxshi kitoblari e’lon qilinib kelinadi. Ushbu sayt kitob o‘qishni sevuvchilar uchun ijtimoiy tarmoq hisoblanadi va saytga doimiy tarzda millionlab foydaluvchilar tashrif buyuradi. 2013 yildan buyon ushbu sayt Amazon'ga tegishli. Goodreads 2022-yilda ham turli janrlar va yo‘nalishlar bo‘yicha eng yaxshi kitoblarni aniqladi.
• Eng yaxshi badiiy asar (Fiction) — «Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow», Gabrielle Zevin
• Eng yaxshi ilmiy-fantastika (Science Fiction) — «Sea of Tranquility», Emily St. John Mandel
• Eng yaxshi mistik asar, triller — «The Maid», Nita Prose
• Eng yaxshi tarixiy-badiiy asar (Historical Fiction) — «Carrie Soto Is Back», Taylor Jenkins Reid
• Eng yaxshi fentezi — «House of Sky and Breath», Sarah J. Maas
• Eng yaxshi romantik asar — «Book Lovers», Emily Henry
• Xorror (qo‘rqinchli — tahr.) janridagi eng yaxshi asar — «Hidden Pictures», Jason Rekulak
• Eng yaxshi hajviy asar — «The Office BFFs: Tales of The Office from Two Best Friends Who Were There», Jenna Fischer, Angela Kinsey
• Eng yaxshi ilmiy-ommabop asar (Non-fiction) — «Atlas of the Heart: Mapping Meaningful Connection and the Language of Human Experience», Brené Brown
• O‘smirlar va bolalar uchun atalgan eng yaxshi asar — «I Am Quiet: A Story for the Introvert in All of Us», Andie Powers
• Eng yaxshi debyut — «Lessons in Chemistry», Bonnie Garmus
• Yoshlar uchun yozilgan eng yaxshi kitob (Young Adult) — «The Final Gambit», Jennifer Lynn Barnes
• Eng yaxshi memuar, avtobiografik asar — «I’m Glad My Mom Died», Jennette McCurdy
• Yoshlar uchun yozilgan eng yaxshi fentezi — «Gallant», Victoria Schwab
• She’riyat yo‘nalishidagi eng yaxshi kitob — «Call Us What We Carry», Amanda Gorman
📚 @e_kutubxona
#Najot_yoʻli
AHVOLIMIZ BAYONIDA
Hayotning (yakkama-yakka) kurash maydonida va jahon xalqlari orasida islom olamining farsax-farsax orqada qolganligini bayon qilishga ehtiyoj yo’qdir. Biz turkistonlilar esa boshqa islomiy jamiyatlarga nisbatan dunyoi jahon parishonlikka tushib, yo’limizdan adashganmiz. Ajabo, bu parishonlikning sababi nedir?
Turkistonlilarning aksariyati bu savolga javob berishda ikki toifaga bo’linadilar! Millat va vatanlari uchun qayg’urgan bir toifa bu parishonlikni ilmsizlik va tanballik oqibati deb biladi. Haqiqatan ham, tushkunlik va xarobligimizning sabablaridan biri ilmsizlik va harakatsizlikdir. Lekin bularning ham asl sababi, ana o’sha tushkunligimizning asosiy sababidir. Ajabo, bu sabab nima ekan?
Bu masala xususida ikkinchi toifa turkistonlilarning nuqtai nazarini bahs mavzuiga kiritsak, ularning nima deyishlari ma’lum bo’ladi. Orqada qolganligimiz xususida bu tomonning asosiy qismi quyidagi fikrlarni keltiradilar:
Parishonligimiz va tushkunligimizga sabab yo’q, bu ilohiy xohishdir.
Xudo bu dunyoni kofirlar uchun jannat, mo‘minlar uchun do’zax qilib yaratgandir.
Qiyomat yaqindir, musulmonlar bu dunyoda asta-sekin kamayib bormoqdalar.
Hazrat Payg’ambarimiz «kulli yavmin badtar» deb aytganlaridek, musulmonlarning kuni kundan battar bo’lib bormoqda.
Ma’lumki, bu mulohazalar bilkul puch va botildir. Unga javob berish u yoqda tursin, balki ularni eshitmoqlik o’zi to’g’ri emas. Banda ham ma’lum muddat xalq va millatning xarobligi sabablarini izlab topish uchun har tarafga yugurib, ko’p kishini so’roqqa tutdim, ammo hech kimdan qoniqarli javob ola bilmadim. Oqibat, biz turkistonlilarning musulmonligimiz va muqaddas Kitobga ega ekanligimiz va shu Kitobni yagona rahnamoyimiz deb tasdiqdashimiz xotiramga keldi. Endi shu muazzam va mukarram dasturulamal bo’lmish Kitobga tavajjuh qilishdan boshqa chora qolmadi. Bu xususda U (Qur’oni karim) bizga rahnamolik qiladimi-yo’qmi deb, kamoli qalb va vujudi bebizoat ila Qur’oni azim mutolaasiga mashg’ul bo’ldim va matlabimga erishdim. Qur’oni karim avval mening savolimga shu tariqa javob berdi: «Albatta, ne’mat berilgan qavm o’zlarini o’zgartirmagunlaricha Alloh ularning holini o’zgartirmas».
Insof yuzasidan islom olamiga diqqat bilan qarasak: oz sonli arab qabilalari Rasuli alayhissalom hidoyati bilan sharaf topguvchi islom diniga kirib, 23 yil mobaynida, ya’ni Hazrati nabiy zamonlaridan to hazrati Umar vafotlarigacha bo’lgan muddatda dunyoning ikki yirik davlati bo’lgan Eronu Rumni mag’lub qildilar. Shundan bani Umayya xalifaligi asrigacha islom saltanatining hududlari Chin (Xitoy)dan Hindgacha, Misrdan Andalusiyagacha cho’zildi. Ummaviy va abbosiy xalifalari Bag’dodu Andalusiyada ajoyib madrasayu fayzlik maktablar ochdilar. O’z zamonasining olim va fan arboblarini dinu mazhabiga qaramay bir joyda jamladilar. Qisqa vaqt orasida bu ikki ulug’ islom poytaxtlari dunyodagi ilm va ma’rifat markaziga aylandi. Nafaqat turkistonli musulmonlar, balki farangistonli nasroniylar ham ilm tahsili va bilim olib yashash uchun Bag’dodu Andalusiyaga kela boshladilar.
Ajabo, shuncha buyuklik (ne holda?). Shuncha azimat va ulug’lik qaerga yo’qoldi? Nechun ahli islomning dunyoi jahon donishi ilmlarining sharofati shu qadar baxtsizlik va jaholatga duchor bo’ldi?!
Hozir umumiy islom olamining ahvolidan o’tib, o’zimizning (shu kungi) holimizni tadqiq qilsak. Bir vaqtlar mamlakatimiz madaniyat quyoshining mabdai, ma’rifat daryosining manbai sifatida tanilgan edi. Forobiylar, Buxoriylar, Abu Ali ibn Sinolar, Ulug’beklar mamlakatimizni jahon sahnasiga chiqargan edilar. Bizning mamlakatimiz minglab mashhur olimlarni chor-atrofga yetkazib berib, qo’shnilarining ham sharafini ovoza qilib, dunyoga taratgan edi. Sanoatimiz shu darajada edi-ki, xalifalar shuncha azimat va shavkatli bo’lishlariga qaramay, libos, kiyim-kechaklarini bizning mamlakatimizdan olib ketardilar.
Yosh kitobxon — 2023: Adabiyotlar ro‘yxati
• Adabiyotlar soni:
✓ 10-14 yosh toifasida 40 ta
✓ 15-19 yosh toifasida 50 ta
✓ 20-30 yosh toifasida 50 ta
• Tanlovda:
2009–2013-yillar 10-14 yosh toifasida;
2004–2008-yillar 15-19 yosh toifasida;
1993–2003-yillar 20-30 yosh toifasida ishtirok etishlari mumkin;
• Tanlovga arizalar qabuli 1-sentabr kuniga qadar davom etadi va saralash bosqichlari sentabr oyida o‘tkaziladi;
• Ro‘yxatdan o‘tish
📚 @e_kutubxona
#Buyuklar
13 yoshidan asar yoza boshlab, hayoti davomida 500dan ortiq kitob yozgan allomani bilasizmi?
Ushbu buyuk zot haqida ayrim ma’lumotlarni o‘rganish asnosida olim 89 yil umr kechirib, hayotlari davomida 500dan ortiq kitob yozgan ekanlarini o‘qib bildim. Alloh taolo bunday allomalarning vaqtiga qanchalar baraka ato etgani, naqadar yuksak iqtidor va kuchli zakovatga sazovor bo‘lishganini tafakkur qilarkanman, holimizga rahmim keldi. Toki bu o‘rganishlarimiz barchamizga ibrat bo‘lsin, o‘rnak bo‘lsin.
Imom Abul Faraj ibn Javziy (Abdurrahmon ibn Ali Hanbaliy Bag‘dodiy) uch yoshlik chog‘larida otalari olamdan ko‘z yumadi va onalari qaramog‘ida tarbiya ko‘radi. Yoshligidanoq ilm tahsilini boshlab, hofiz Muhammad ibn Nosir huzurida Qur’oni karimni to‘laligicha yod oladi.
Keyinchalik Abul Qosim Hiraviydan voizlik san’atini o‘rganadi. Shundan so‘ng faqih Ibn Zog‘uniyga shogird tushib, undan turli fanlar, ayniqsa, tafsir, hadis, fiqh, nahv, sarf, balog‘at, tarix, voizlik va boshqa sohalarda ko‘plab foydalar oladi.
Alloma bulardan tashqari usulul fiqh, ilmi xilof, ilmi jadal, hisob va tib ilmlarini Abu Bakr Daynuriy va qozi Abu Ya’lo kabi jami 90 ga yaqin o‘z davrining yetuk olimlaridan o‘rganadi.
Ibn Javziy bolalik davrlarida ham tengdoshlarining yosh bolalarga xos o‘yinlaridan uzoq bo‘lib, ilm talabiga sho‘ng‘igan holda hayot kechiradi. Bu haqda o‘zi: «Men biror marta yosh bolalar bilan o‘ynaganimni, baland ovozda kulganimni eslay olmayman», degan edi.
Ibn Javziyning boshqalardan ajralib turadigan ko‘plab xususiyatlari bo‘lib, ilmga o‘ta muhabbat va uni talab qilishga jo‘shqin shijoat, o‘tkir hifz, mislsiz zakovat, haddan tashqari oliy himmat hamda kamdan-kam insonlargina erisha oladigan zuhdu taqvo u kishini o‘z asrining yetuk olimi bo‘lib yetishlariga omil bo‘lgan.
Ibn Javziy olti yoshlarida hadis eshitishni, o‘n uch yoshlarida kitob yozishni boshlagan. Yigirma besh yoshidan to vafotigacha insonlarga va’z-nasihatlar qilib, ko‘pchilikning hidoyat yo‘lini topishiga sababchi bo‘lgan.
Bu haqda o‘zi: «O‘z qo‘llarim bilan ikki ming mujallad kitob yozdim, qo‘l ostimda yuz ming kishi gunohlariga tavba qildi va yigirma ming kishi musulmon bo‘ldi», degan.
Mashhur asarlaridan: «Al-mug‘niy» (Qur’oni karimning katta hajmdagi tafsiri bo‘lib, uni Ibn Javziyning o‘zi to‘rt juzga qisqartirib «Zodul masir» deb nomlagan); «Soydul xotir» (uch juz); «Minhojul qosidin» (ikki juz) va boshqalar.
«Al-vafiy bil vafayot» kitobida aytilishicha, olimning ba’zi shogirdlari u kishi yozib qoldirgan risolalarni jamlab, yashab o‘tgan umrlarining vaqtiga taqsimlashganida kuniga 9 risoladan to‘g‘ri kelgan ekan.
Ibn Javziy rahmatullohi alayh hijriy 597 yil 13 ramazon juma kechasi Bag‘dodda vafot etganlar.
📚 @e_kutubxona
"Kitobxonlar klubi"da navbatdagi №170 mutolaa uchun Alixonto‘ra Sog‘uniyning "Turkiston qayg‘usi" asari tanlangan. Bo‘lajak muhokamaning "Eng yaxshi kitobxoni" deb topilgan ishtirokchisi ushbu ro‘yxatdagi kitoblardan biriga ega bo‘ladi.
Muhokama sanasi: 11-mart, shanba (20.00 dan 23.00 gacha)
— — —
2023-yil mutolaasi uchun tanlangan asarlar ro‘yxati
— — —
Kitobxonlar klubi — Qizg‘in tafakkur maydoni. Faol qatnashing va sovg‘a sifatida kitoblarni qo‘lga kiriting.
#Yangi_nashr
“Vatandoshlik dasturi”
Mazkur asar o‘z davlatini asrash va takomillashtirishda faol ishtirok etish zaruratini his etganlar va haqiqiy vatandosh bo‘lishni istaganlar uchun yozilgan.
Asarda insoniyat oldida turgan muhim masalalar - inson, hayot, yashash muhiti, jamiyat, madaniyat, mehnat, rahbarlik, hamkorlik kabi mavzular o‘ziga xos tarzda batafsil yoritilgan.
Dolzarb mavzular yoritilgan ushbu kitob siyosatshunos olim Hamid Sodiq tomonidan tarjima qilingan bo‘lib, hozirda Azon kitoblari nashriyotida chop etilish arafasida.
Muqovasi: qattiq
Sahifalar soni: 704 bet
Narxi: 75 000 so‘m
📚 @e_kutubxona
📓 "Kimyoi saodat"
👤 Abu Homid G‘azzoliy
⚖ 1.5 MB
🔎 PDF
📄 233 sahifa
Asrlar davomida "Hujjatul Islom" deb ulug'lanib kelayotgan muallifning ko'p qismdan iborat, g'oyat keng qamrovli mashhur "Ihyou ulmiddin" asarining muxtasar mazmuni o'laroq yaratilgan ushbu kitobda o'sha jarayonda insonning abadiy barhayot ruxi, unga asosiy ko'makchi bo'lmish akdi qanday ishtirok etishi ishonchli misollar yordamida ko'rsagib berilgan. Ular tanadagi har bir a'zoni, his-tuyg'u va sezgini qay tariqa boshqarishi qiziqarli dalillar bilan isbotlanib, odamlar orasidagi munosabatlar zamirida ayni shu omillar yotishi xususida bizning ongu shuurimiz, tafakkurimizga kuchli ozuvqa berguchi g'oyat teran, keng mulohaza yuritilgan.
📚 @e_kutubxona
Kitob mutolaasi haqida (davomi)
Agar har bir o‘qilgan kitob quvonch va alam, shijoat hamda ruhiy tazarru olib kelmasa, jahon adabiyoti tarixini bilishdan ma’no yo‘q. Fikr-mulohaza qilmasdan o‘qish – xushmanzara tabiat qo‘ynida ko‘zni bog‘lab yurmoq demak. Biz o‘zimizni va turmushimizni unutish uchun emas, balki hayot jilovini yanada ongliroq ravishda anglash uchun o‘qishimiz kerak. Kitobga dimog‘dor o‘qituvchiga qaragan qo‘rqoq o‘quvchi singari emas, balki eng baland cho‘qqini zabt etmoqqa shaylangan shiddatkor alpinist kabi yondashmoq talab etiladi.
- Hermann HESSE
📚 @e_kutubxona
Bepulga qalam tebratishni bas qiling
Kitobxonlarning koʻpchiligi ijodkor ham boʻladi, yaʼni baʼzida kayfiyat uchun oʻzi qalam tebratib turadi. Oʻzlarining shaxsiy bloglarini yuritadigan obunachilarimiz ham yoʻq emas.
Ammo tasavvur qiling, yozganlaringiz uchun sizga pul toʻlansa. Uyda oʻtirib, kompyuter yoki telefonda matn yozib, pul topsangiz, qiziqmi?
Buning uchun kompaniyalarning reklama matnlarini, saytlardagi maqolalarni, Telegramdagi postlarni yozishni oʻrganishingiz kerak. Bunday mutaxassis KOPIRAYTER deyiladi.
Ammo maslahatim, bu sohaga shunchaki kirib kelavermang, oʻzingizga ustoz toping va sohaning yoʻl-yoʻriqlarini oʻrganing.
Bu borada matnlar bilan ishlash boʻyicha 8 yillik tajribaga ega mutaxassis, @xatoliklar Telegram-kanali asoschisi Abduazim Rustamxoʻjayevga shogird tushishni tavsiya qilaman. Ayni damda ularning «Toʻgʻri kopirayting» kursi uchun kattagina chegirma ham ketyapti.
Agar siz:
▪️ aqliy mehnatni maʼqul koʻrsangiz;
▪️ noutbuk (yoki telefon) va internetingiz boʻlsa;
▪️ sotuv matnlarini yozish orqali pul topishni istasangiz
— @Copywriting_Support'ga murojaat qiling va KOPIRAYTING sohasi haqida batafsil maʼlumot oling.
Kurs asl narxi: 650 000 soʻm ❌
Chegirmadagi narx: 430 000 soʻm ✅
Kursga yozilish: @Copywriting_Support
Kitob mutolaasi haqida (davomi)
Shunchaki o‘qish, bu – diqqatni to‘plashga majbur etuvchi mashg‘ulot va ovunish uchungina o‘qish, o‘z-o‘zini aldash. Loqayd kishilar uchun, umuman, biror narsadan ovunishning hojati yo‘q. Aksincha, ular hamma joyda diqqat-e’tiborli bo‘lishlari, qayerda nima ish bilan shug‘ullanishmasin, nima haqda fikr yuritishlaridan qat’i nazar, o‘zlarini butun vujudlari bilan voqealar girdobida his etmoqlari zarur.
Hayot qisqa, uning poyonida hech kimdan o‘qilgan kitoblar soni so‘ralmaydi. Foydasi yo‘q ekan, o‘qishga vaqt sarflash aqllilik belgisi emas, aksincha, koni ziyon emasmikin? Men bu o‘rinda faqat yomon kitoblarni emas, avvalambor “sifatli mutolaa”ni nazarda tutayapman. Hayotda bosgan har bir qadaming kabi o‘qishdan ham biron natija kutiladi. Mutolaadan yangi kuch-g‘ayrat olmoq uchun avval kuch sarf etmoq, yanada yaxshi tushunmoq uchun oldin o‘zingni “yo‘qotmoq” kerak.
- Hermann HESSE
📚 @e_kutubxona
Kitob mutolaasi haqida
Ko‘pchilik, afsuski, kitob o‘qishni bilmaydi va ko‘p kishilar nima uchun o‘qiyotganini tuzukroq tushunib ham yetmaydilar. Ba’zilar buni savodli bo‘lishning qiyin, biroq yagona yo‘li, deb biladi. Ularning fikricha, har qanday kitob kishini “o‘qimishli” qila oladi. Boshqa birovlar uchun esa o‘qish, bu – dam olish, shunchaki vaqtni o‘tkazish va ularga nimani (maqola, roman, she’r, xabar va hokazo) o‘qish baribir, zerikarli bo‘lmasa bas. Shunchaki dam olish, vaqt o‘tkazishni istagan va “o‘qimishli” bo‘lish haqidagina qayg‘uradigan o‘quvchi kitobdagi dilni poklovchi, kishini ruhlantiruvchi qandaydir noma’lum bir kuchni sezadi. Biroq bu kuchni u aniq tasavvur etolmaydi va baholay ham olmaydi. Bunday kitobxon tibbiyotdan mutlaqo bexabar bemorga o‘xshaydi, ya’ni aynan qaysi dori kerakligini anglamasdan, har bir qutichadagidan tatib ko‘ra boshlaydi. Aslida, mutolaa borasida ham har bir kishi o‘zi uchun zarur, yangi kuch hamda ruhiy ta’sir baxsh eta oladigan kitoblarnigina topa bilishi maqbul emasmikin?
Albatta, biz mualliflarga odamlar ko‘p mutolaa qilishlari yoqadi. Muallifning kitobxonlar haddan tashqari ko‘p kitob o‘qishlariga e’tibor qaratishi u qadar to‘g‘ri emas. Chunki mingta loqayd o‘quvchidan o‘nta yaxshi kitobxon afzal. Shu bois, bemalol ta’kidlayman, hamma joyda haddan tashqari ko‘p mutolaa qilishadi va bu – adabiyot uchun obro‘ emas, balki ziyon keltiradi, xolos. Kitob mustaqil bo‘lmagan kishilarni yana ham ma’naviy zaiflashtirish uchun yozilmaydi, bundan tashqari, undan ba’zan noqobil odamlarga arzon-garov manzara hamda osongina o‘zgartirilgan hayotni ko‘rsatish uchun ham foydalanishadi. Kitoblar insonni hayotga yo‘llagandagina, unga xizmat qilgandagina foydali. Agar kitob o‘quvchiga oz bo‘lsa-da, kuch-g‘ayrat, shijoat, ma’naviy poklik baxsh etmasa, mutolaa uchun sarf etilgan har bir soat behuda va besamar qolaveradi.
- Hermann HESSE
📚 @e_kutubxona
Meni kitoblar juda ham jalb qiladi. Ular men uchun ayollardan ham fitnaliroq. Begona ayollardan bir amallab saqlanishim mumkin, ammo begona kitoblardan o‘zimni tiyishimning iloji yo‘q!
- Abdulqodir Samarqandiy
📚 @e_kutubxona
Ramazon'ga oid kitoblar mundarijasi:
📓 Ramazon hikmatlari
📓 Imom G‘azzoliy. Ihyou ulumid-din. Ro‘za sirlari kitobi (PDF)
📓 Imom G‘azzoliy. Ihyou ulumid-din. Ro‘za sirlari kitobi (APK)
📓 Ro‘za kitobi (PDF)
📓 Ro‘za kitobi (APK)
📓 Ro‘za oyida taomlanish (APK)
📓 Imom Buxoriy, Imom Muslim. Ro'za kitobi (APK)
📓 Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Ramazon va Ro'za (APK)
📓 Mahmud As’ad Jo’shon. Ramazon va taqvo (PDF)
📓 Mahmud As’ad Jo’shon. Ramazon va taqvo (APK)
📓 Ramazon oylarida yuz bergan muhim voqealar (PDF)
💿 Shayh Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Mo‘minning qalqoni. Mufassal ro‘za kitobi (Audio)
📚 @e_kutubxona
#Hikmatlar #Gyote
• Faqat buyuk insongina insoniyatga xizmat qiladi.
• Go‘zal ayollarni ortiqcha sarf-xarajatlarga o‘rgatmaslik zarur, aks holda ularni tiyib bo‘lmaydi.
• Har bir kimsa tug‘ma qobiliyatiga mos, qo‘lidan kelgan hunari bilan shug‘ullansa va boshqalarning ishiga xalaqit bermasa, juda oqilona ish bo‘lur edi. Etikdo‘z poyabzal tiksin, dehqon omoch tortsin, hukmdor xalq manfaatini ko‘zlab boshqarsin.
• Daraxtda aynan bir xildagi ikkita bargni topib bo‘lmaydi deyishadi, shunga o‘xshash, minglab kishilar orasida fikrlash tarzi aynan bir xil bo‘lgan ikki odamni topish ham dushvor.
• Muhabbat ideal tushuncha, er-xotinlik esa real tushuncha: real tushunchaning ideal tushuncha bilan aralashib ketishi hech qachon jazosiz qolmaydi.
• Inson qancha teran va jiddiy fikrlasa, keng omma orasida unga shuncha qiyin bo‘ladi.
• Millionlab o‘quvchiga ega bo‘lishni umid qilmagan yozuvchi biron satr ham yozmasligi lozim.
• Har kim nima uchun tug‘ilgan bo‘lsa, o‘sha yumush bilan shug‘ullanishi eng oqilona yechimdir.
- Gyote. "Hikmatlar"
📚 @e_kutubxona
Ziyoli odam kim?
Ziyoli odam haqida gapirishdan oldin Ziyo ahlining namoyandalaridan boshlash to‘g‘ri kelyapti. Ziyolilik komil andozalarini aniqlashtirib olgach, shaxsning o‘z zamoni, makoni va imkoniyatidan kelib chiqa oladigan ziyolilik haqida gapirish mumkin bo‘ladi.
Ziyoning komil ahli
1. Ziyoning komil ahli - payg‘ambarlardir. Ular ifoda etgan Ziyo bu bevosita Yaratgan Zotdan kelgan Haqiqatdir. Payg‘ambarlar Xudoning topshirig‘i bilan yetkazish kerak bo‘lgan narsani yetkazar edilar.
Payg‘ambarlarning ayrimlari to‘g‘ridan to‘g‘ri podshoxlarga da’vat bilan chiqishdi, ayrimlari podshoxga vazir bo‘ldi, qaysilaridir podshoxlik ham qildi, boshqalari zodagon yo‘lboshchilarni haqqa chaqirgan bo‘lsa, yana boshqalari oddiy odamlar ichida bo‘ldi.
Payg‘ambarlar o‘z risolatlarini ado etishdi. Bu yo‘lda qo‘rquv va shahvatlarni chetga surib, o‘z burchlarini ado etdilar. Payg‘ambarlar zo‘ravon hukmdorlar va johil olomon injiqliklariga bo‘yso‘nmaydigan shaxslar edi. Allohning salomi va salovotlari bo‘lsin barcha payg‘ambarlarga.
2. Muqaddas Kitoblardan payg‘ambar bo‘lmagan ammo payg‘ambarlar keltirgan haqiqatlar uchun jonbozlik qilgan odamlar haqida xabarlar bor, bular: siddiqlar, shahidlar va solihlar. Alloh ulardan rozi bo‘lsin.
Endi xalqlar ichidan chiqqan turli ziyolilar misollarini keltiramiz (Oydinlar, intellektuallar, intelligenisiya)
• Haqiqat va adolat nisbiy narsalar emasligini o‘z xalqiga uqtirmoqchi bo‘lgan suqrotlar;
• Adolatli davlatni hikmat va aql bilan barpo qilishga ishongan nizomulmulklar;
• Hukmdorlar oddiy xalq bilan bo‘lishi lozimligini uqtirgan makiavellilar;
• Xalqini istiqlolga yetaklagan gandilar;
• Xalqni jaholat botqog‘idan olib chiqqan jadidlar;
• Mustabid tuzumni ochiq inkor qilgan antifashistlar va dissidentlar;
• Mazlumlar huquqlari uchun kurashgan martin-lyuter-kinglar va malkolm ikslar... va hokazolar...
Ziyo ahlining risolat va umuminsoniy toifalarini birlashtiruvchi sifatlarida to‘xtalaman:
1. Erkin tafakkurga ega bo‘lish;
2. Vijdon amri bilan ish tutish;
3. Haqiqat va adolatni oliy qadriyat deb bilish;
4. Aql va irodani mana shu qadriyatlarga bo‘yso‘ndirish;
5. Zulmga qarshi turish, zulmni hech qaysi tarafdan qo‘llamaslik;
6. Mazlumlar taraf bo‘lish va mazlumlar tarafini quvvatlash;
7. Odamlarga fikriy va amaliy o‘rnak ko‘rsatadigan murabbiy bo‘lish;
8. Yaqinlari, omma va hukumdorlarga yoqimsiz ko‘rinsa ham haqiqatni aytish;
9. Muammolar asosiy sabablari va yechimlarini ko‘ra bilish va e’tiborni shunga qaratish.
Kimdir ziyoli deb bu o‘z sohasi eksperti bo‘lgan, kasbi bilan foyda keltirdiganlar deb aytdi. Bu fikrga qo‘shila olmayman. Mutaxassis bo‘lish har qanday odam uchun amaliy va fikriy quvvatni ta’minlaydi. Ammo unutmaslik kerakki, bu quvvatni behudaga isrof qilish va xatto zulmga ishlatishi ham mumkin. Bunga ko‘p misollarni bilamiz. Mutaxassis yo olimda zehniy imkoniyatlari kengroq bo‘ladi va shuning uchun uning harakatlari samaraliroq bo‘lishi mumkin, natijasi ko‘proq seziladi. Ammo adolatsizlikka befarq bo‘lsa, haqiqatni oliy tutmasa, Ziyo yo‘lida harakat qilmasa, u shunchaki bilimdon mutaxassis, ziyoli emas.
- Jamshid Muslimov
📚 @e_kutubxona
⬆️
Ajabo, bu merosu saodatning baland cho’qqisidan qanday qilib tushib qoldik? Bu xususda o’zimizning ulamolarimizdan so’rasak, «kulli yavmin badtar», «bu xohishi ilohiy» va «qiyomat yaqindir» degan gaplardan boshqasini aytmaydilar. Lekin Qur’oni karimga murojaat qilsak, to’g’ri, yaxshi javobga yuzma-yuz qilib, bizga uni ko’rsatib qo’yadi. Agar shunga ham qanoat qilmasak, unda mana javobi: sabab shuki, o’tgan qavmlarning boshlariga azob yuborildi. (Negaki) har qavm solih amallarini yomon odatlarga alishtirar ekan, Alloh o’z ne’matlarini ulardan tortib olib, o’rniga azob yuborar.
Xo’sh, hozir qaysi dalilni qabul qilamiz? Ulamolarimizning so’zlarini qabul qilib, boshimizga kelgan va kelayotgan har baloni ilohiy rizo deb ketaveramizmi, yo Qur’oni karim farmoyishlarini jon qulog’imiz bilan eshitib, shu baxtsizliklarimizga sabab yomon amallarimizdan deb hisoblaymizmi?!
Bu savolga ham Qur’oni karim kamoli qat'iyat va mahobat bilan javob beradi: «Alloh odamlarga zulm qilmaydi, balki ular o’zlari o’zlariga zulm qiluvchilardandir…» «Sizlarga yetgan har bir musibat o’zlaringizning nosoz fe’lu amallaringizdandir, gunohlaringizning ko’plarini Alloh afv etadi. Agar gunohlaringiz evaziga musibatlar yuborilsa, holingizga voydir! Sizlarning amalingiz tufayli bu dunyo musibatlardan xalos bo’lmas edi. Sizlarga Allohdan o’zga himoyachi madadkor, balolarni daf etuvchi yo’qdir».
- Abdurauf Fitrat. "Najot yo‘li" kitobidan
📚 @e_kutubxona
🌐 O‘zbek adabiyoti
📓 "Najot yo‘li"
✍ Abdurauf Fitrat
⚙ Risola
⚖ 5.7 MB
🔎 PDF
📄 146 sahifa
…Ma’lumkim, bizning ota-bobolarimiz har bobda, ayniqsa, ilm va ma’rifatda olam ahli uchun ibrat va namuna bo’lganlar. Borib-borib zamon o’zgardi, sa’yu harakatlar, ilmga bo’lgan intilishlar susayib, talqinchilikka aylandi, «ijod qilmoq» (degan tushuncha) zararli va aloqasiz manzumalar chordevorida qolib ketdi. Mamlakatimizda bunday tushkunlik davr uzoq muddat davom etdi… Ushbu axloqiya majmuasini tartib berib, «Rahbari najot» («Najot yo’li») deb nomladim.
📚 @e_kutubxona
#Hikmatlar #Gyote
• Agar barcha buyukliklar risoladagidek idrok etilsa, ular ma’rifatga yetaklaydi.
• Extiros va hissiyotlar umumbashariy bo‘lishi mumkin, lekin tafakkur doimo alohida shaxslarga ato etiladi.
• Ko‘pincha raqamlar dunyoni boshqaradi deyishadi. Unchalik emas-u, raqamlar dunyo qanday boshqarilayotganini ko‘rsatishiga shubha yo‘q.
• Men hamisha qonunlarga qat’iy amal etishga da’vat etaman; ayniqsa ko‘ngilchanlik va ortiqcha erkinlik ko‘p narsani boy berishga olib kelayotgan hozirgi davrimizda.
• Insonning zamonaviy yutuqlarni baholashda o‘tmishdagi yutuqlarni ham hisobga olishi tarixiylik tuyg‘usi deb ataladi.
• Qarama-qarshi fikrlar o‘rtasida haqiqat yotadi, deydilar. Bo‘lmagan gap! Ular o‘rtasida faqat muammo yotadi.
• Vatanparvarlik san’ati ham, vatanparvarlik fani ham bo‘lishi mumkin emas.
- Gyote. "Hikmatlar"
📚 @e_kutubxona
#Turkiston_qaygʻusi
Ma’lumdirki, inglizlar qaysi joyga qadam qo‘ysalar, "madaniyatsiz" yerlik xalq g‘amxo‘rligi uchun kelganlarini bildiradilar. Agar bu so‘z haqiqat esa Sharqiy Turkiston xalqini bolshevizm balosidan qutqarish sharoiti ularga oson topilur edi. Biroq chinakam insoniyat g‘amxo‘rligi qiladigan Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomdan va ham uning haqiqiy ummatlaridan boshqa birovning bu kabi ulug‘ sharafga erishmagi mumkin emasdir. O‘sha kundagi Oltishahar Uyg‘uristondagi xitoy hukumati esa qog‘oz yuzi, til uchi bilan davlat markazi Pekinga bog‘lanmish bo‘lsa ham o‘rta asr Xitoy xonligi davridan qolgan esdalik bir haykal ko‘rinishi edi.
Demak, har ikki Turkiston xalqi ongsizlik, ilmsizlik kasofatidan shu kabi qulay sharoitlar bo‘la turib ham, bulardan o‘z vaqtida foydalanish yo‘llarini topolmadilar. Ochiq bir maqsadni o‘z oldilariga shart qilib qo‘yib, tashkiliy ravishda ish olib borish uchun harakat qilgudek birorta odam yo‘q edi. O‘zlarining kelgusi istiqbollari uchun hech qayg‘urmas edi. Chunki, bu bechora xalq xurofot zulmati, johiliyat botqog‘iga butunlay botgan edi. Bunga shu davrdagi muhit aybdordir. Qur’onning "Bilganlar bilan bilmaganlar har to‘g‘rida teng kela olmaydilar", degan hikmatlik so‘zini albatta amalga oshirish kerak edi.
Nima uchun keyingi asrlarda Turkiston xalqi bunday johiliyat botqog‘iga botdi? Buning bosh sababi - dinni asosi bilan tushunmagan ilm-madaniyat dushmanlari hokimiyat tepasida bo‘ldilar. O‘zlarini din homiylari deb e’lon qilib, xalqni ma’rifat nuridan mahrum, zamonaviy fanniy ilmlardan butunlay yiroq tutdilar. Chet davlatlar bilan aloqa bog‘lamadilar, o‘qish-o‘qitish ishlariga hech qanday ahamiyat bermadilar. Shuning uchun Turkiston xalqining ichida uyg‘onish, fikr ochilish va bor sharoitdan foydalanish imkoniyatlari bo‘lmadi. Davlatning inqirozi, millatning ongsizligiga shu johillar sababchidur.
- Alixonto‘ra Sog‘uniy. "Turkiston qayg‘usi"
📚 @e_kutubxona
#Turkiston_qaygʻusi
O‘tmishdagi tarixini unutib, endigi tarixini tuymagan bir millat qorong‘uda qolgan, qo‘lida tayog‘i yo‘q ko‘r kishi kabi qayoqqa oyoq qo‘yishini bilmaganlikdan dushman yetakchisi keyinidan ketishga majbur bo‘ladi. Ochiq fikrli, sezgir vatan o‘g‘illari tarixning qandayin zarur ekanligini manim shu so‘zimdan ilhom olib chuqur tushunishlari kerak.
Endi Vatanim meni suymas ekan, men uni suyganligimdan, ulusim meni tanimas ekan, men uni taniganligimdan vatan ustida bo‘layotgan tarixiy o‘zgarishlarni va ham buning kelajakdagi yomon natijalarini ko‘rsatib, vatan bolalariga ulgu¹ bo‘lg‘udek, boshqalar bundan ibrat olg‘udek tarixiy bir asar yozishga kirishdim.
- Alixonto‘ra Sog‘uniy. "Turkiston qayg‘usi"
_
¹ Namuna, o‘rnak
📚 @e_kutubxona
#Oy_tavsiyalari
Mart oyida mutolaa qilish uchun kitob tavsiyalari
• Diniy-ma'rifiy:
📓 "Mukoshafat-ul qulub" (Abu Homid G'azzoliy)
• Jahon adabiyoti:
📓 "Jarayon" (Frans Kafka)
• O‘zbek adabiyoti:
📓 "Chinor" (Asqad Muxtor)
• Biografik:
📓 "Mening hayotim" (Mahatma Gandi)
• Shaxsiy rivojlanish:
📓 "Kitoblar qanday o‘qiladi" (Mortimer J. Adler, Charlz Van Doren)
• Mumtoz:
📓 "Siyosatnoma" (Nizomulmulk)
• Tarix:
📓 "Turkiston sayohatlari" (Ismoilbek G‘asprali)
• Ilmiy-ommabop:
📓 "Islom hazorasi" (Ahmad Muhammad)
📚 @e_kutubxona