«رسمی» را اگر «دیوانی» بدانیم، زبان فارسی زبان رسمی ایران در دورهٔ صفویه بوده است.
«رسمی» را اگر «درباری» بدانیم، خیر.
من فکر می‌کنم «قرائتِ تاریخ» به این شکل که مفاهیم امروزین را به‌خوردِ گذشته بدهیم صحیح نباشد. چه لزومی دارد از لفظِ «رسمی» استفاده کنیم؟
یادداشت‌ها در این ارتباط یک سه‌گانه‌ای را قائل بودند که از نظر من همان هم صحیح است:
1. زبان دیوانی: فارسی.
2. زبان درباری: ترکی.
3. زبان مردم: عمدتاً فارسی.
اینکه آقای صادقی می‌گوید «فلان تاجر» فلان گفته، فلان تاجر شاردن است، نمی‌گویم قرآن نوشته، امّا اینطور هم نیست که به راحتی نوشته‌هایش را رد کرد. مجدد می‌گویم: ایراد در سوءاستفاده از لفظِ «رسمی» است. خیلی راحت بگویند یا بنویسند که زبان دیوانی در دورهٔ صفوی فارسی بوده است، چرا که آقای صادقی «رسمی» را عینِ «دیوانی» دانسته‌اند، پس بهتر است از همان لفظ دیوانی استفاده کند و داوری راجع به رسمی و غیر آن (!) را به شعور خواننده بسپارد.
تا جایی که من فهم می‌کنم اطلاقِ رسمی برای زمانیست که ما قانون اساسی داریم، برای پیش از قانون اساسی همان دسته‌بندی سه‌گانه منطبق بر تاریخ و صحیح است.
آیا زبان فارسی زبان رسمی ایران در دوره صفویه بود؟
دکتر صادقی، استاد تاریخ دانشگاه تربیت مدرس در این ویدیو در گفتگو با موسسه آتوسا و آسیانیوز ایران به این پرسش پاسخ می‌دهد.
آتوسا: نهاد ترویجی اندیشه سیاسی و دانش تاریخی در ایران
@atusa_sbu
✍️✍️✍️✍️✍️✍️ شماره ۲۰۸ آینه پژوهش (مهر و آبان ۱۴۰۳) در ۶۱۰ صفحه منتشر شد.
👈«مُقْبِل آنِسْت که ...»
(بازْخوانی و تَصْحیحِ بیْتی اَز مُفْرَداتِ سَعْدی)
جویا جَهانْبَخش
👈گیبون، محمد (ص) و اسلام
مروری بر فصل پنجاهم کتابِ تاریخ زوال و انحطاط امپراتوری روم
از ادوارد گیبون (1737 – 1794م)
رسول جعفریان
👈چاپ‌نوشت (۱۵)
رشد نظام و عوام در سایۀ صنعت چاپ
نگاهی به تأثیرات صنعت چاپ بر توسعۀ ارتش و جامعه در ابتدای دورۀ قاجار
مجید جلیسه
👈پاره‌ای از یک تفسیر ناشناختۀ معتزلی، احتمالاً از سدۀ چهارم یا پنجم هجری
دربارۀ نسخۀ خطی Yah. Ar. 374 و تصحیح آن
مرتضی کریمی‌نیا
👈میهمانان تازی‌گوی فرهنگستان ایران
سیدمحمدحسین میرفخرائی
👈اشعار تازه‌یاب از شاعران دورۀ قاجار با استناد به نشریات آن عصر (1)
اشعار نویافته از محمدتقی بهار و حسن وحید دستگردی
رقیه فراهانی
👈فارِسیّات
احمد مهدوی دامغانی / ترجمۀ منوچهر فروزنده فرد
👈رباعیات منسوب به افراد خاندان جوینی در منابع کهن
علی رحیمی واریانی
👈ناهیدن
(اقتراحی دربارۀ یک واژۀ دشوار و ناآشنا در شاهنامه)
سجّاد آیدِنلو
👈یادداشت‌های حاشیۀ متون فارسی و عربی (2)
سید‌احمد‌رضا قائم‌مقامی
👈خراسانیات (1)
برادرجان خراسان است اینجا...
امید حسینی‌نژاد
👈نوشتگان (۹)
لغات دال بر «ترجمه‌کردن» و «مترجم» در کتاب مقدّس و اصل آنها
مایکل هلتسر / میلاد بیگدلو
👈یادداشت‌های لغوی و ادبی (1)
آریا طبیب‌زاده
👈طومار(7)
نردبان شکسته (2): غلونامه بخاری
نقدی بر کتاب «سیرة البخاری» مبارکفوری؛ مدرسه بخاری از واقعیت تا غلو
علی راد
👈درنگی بر جدیدترین ترجمه انگلیسی کتاب شریف نهج‌البلاغه
نقد ترجمۀ طاهره قطب‌الدین؛ استاد دانشکده مطالعات آسیا و خاورمیانه کالج سنت‌جان دانشگاه آکسفورد
حبیب راثی تهرانی
👈حدود مفروض، حدود ممکن، حدود مقبول
سیدعلی کاشفی خوانساری
👈آینه‌های شکسته (5)
نگاهی به ترجمۀپنج جلد تورا اثر انجمن کلیمیان تهران
حیدر عیوضی
👈بررسی فهرست کتاب‌های فارسی چاپ سربی کتابخانه کنگره آمریکا
سیده طرفه ابطحی نژاد مقدم
👈میرلوحی سبزواری و جعل دو کتابِ انیس المؤمنین و کفایة البرایا
علی عادل‌زاده / امیررضا میرزایی
👈شرح و تصحیح کَلیله و دمنه در بوتۀ نقد
جابری انصاری
نکته، حاشیه، یادداشت
👈عشقت بنهم به جای مذهب در پیش
معرفی و بررسی کتاب «با عینالقضات و آیین فرافرقه‌ای»
نیلوفر بهرامزاده
👈پاسخ به نقدهای آقای محمد سوری در معرفی و نقد کتاب «مجموعه آثار ابن خفیف شیرازی»
معین کاظمی‌فر
👈زندگینامه، آثار و برخی اشعار مرحوم دکتر جلیل تجلیل
حبیب راثی تهرانی
👈درگذشتگان
ناصرالدین انصاری
👈پیوست آینه پژوهش
کلام شاهانه/ ملوک‌الکلام، کتابی چنددانشی از عصر میانی قاجار
به ضمیمه بیست‌و‌سه مورد خاطره و حکایت از سیف‌الدوله سلطان‌محمد قاجار
رسول جعفریان
/channel/n_kh_f_j
کانال بسیار خوبی برای ارائه نسخ خطی فارسی در کتابخانه های جهان
(فهارس إلكترونية لبعض المكتبات التركية)
فهرس إلكتروني لمكتبة جيديك أحمد باشا
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?koleksiyon=Afyon%20Gedik%20Ahmet%20Pa%C5%9Fa%20%C4%B0l%20Halk%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi&page=1
فهرس إلكتروني لمكتبة أنقرة الوطنية
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&kutuphane=Milli%20K%C3%BCt%C3%BCphane-Ankara
فهرس إلكتروني لمكتبة صامصون العامة
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=Samsun%20%C4%B0l%20Halk%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi
فهرس إلكتروني لمكتبة كوتاهيا وحيد باشا
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&kutuphane=K%C3%BCtahya%20Vahidpa%C5%9Fa%20%C4%B0l%20Halk%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi
فهرس إلكتروني لمكتبة مغنيسيا
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=Manisa%20Akhisar%20Zeynelzade%20Koleksiyon
فهرس إلكتروني لمكتبة أضنة العامة
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=Adana%20%C4%B0l%20Halk%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi
فهرس إلكتروني لمكتبة السليمية في أدرنة
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=Selimiye%20Yazma%20Eser%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi
فهرس إلكتروني لمكتبة علي أميري
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=Ali%20Emiri%20Koleksiyonu
فهرس إلكتروني لمكتبة مانيسا العامة
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&kutuphane=Manisa%20
فهرس إلكتروني لمكتبة عدنان أوتوكين العامة
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=Ankara%20Adnan%20%C3%96t%C3%BCken%20%C4%B0l%20Halk%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi
فهرس إلكتروني لمكتبة حسن باشا العامة في جوروم
http://www.yazmalar.gov.tr/pbl/katalog_tarama_sonuc?page=1&koleksiyon=%C3%87orum%20Hasan%20Pa%C5%9Fa%20%C4%B0l%20Halk%20K%C3%BCt%C3%BCphanesi
المكتبات الخطية ( مُتجدِّد ) :
1 – مكتبة جامعة ليدن
/channel/+3uD7viEIfSo4Yzg9
2 – مكتبة آستان قدس رضوي
/channel/AsTanQuds2
3 – مكتبة نور عثمانيّة
/channel/Noruthmani
4 – مكتبة فيض الله
https://t.me/joinchat/RtPHA5_0gjdfhkAm
5 – مكتبة راغب باشا
/channel/rRaghebbasha
6 – مكتبة تكية حسيب أفندي
https://t.me/joinchat/WDj40JtmV7o5MzNl
7 – مكتبة تكية طاهر أغا
https://t.me/joinchat/PZsmiTvCmXg0ODY0
8 – مكتبة دينزلي
/channel/+8ekzB8IcsbViMDI9
09 – مكتبة يوسف أغا إسطنبول
/channel/+6iUDkrpk2MY2NjI1
10 – مكتبة سيريز
https://t.me/joinchat/WLOG4K1stzGYFETK
11 – مكتبة الفاتح
https://t.me/joinchat/U0xBDT8QLZXt2Djk
12 – مكتبة جار الله
https://t.me/joinchat/S1_bBYS5TChBDTTK
14 – مكتبة جامعة طهران
/channel/CeLiOfUnOfTehran
15 – مكتبة حالت أفندي
https://t.me/joinchat/VLRrWJ62-Xj0en36
16 – مكتبة ولي الدين
https://t.me/joinchat/V7OHX7av3Kb5QHBV
17 – مكتبة لا له لي
/channel/LALELI_m
18 – مكتبة قيسري راشد
/channel/+w-HjZgiljVUzYWFl
19 – مكتبة حاجي محمود
/channel/hajy_khalifa
20 – مكتبة إزمير
https://t.me/joinchat/U8DU_R3Q8SbdCXfq
21 – مكتبة كلية الإلهيات جامعة أنقرة
/channel/IlahiyatFakultesiAnkara
22 – مكتبة فاضل أحمد
https://t.me/joinchat/SbcusTUMMGx87zQN
23 – مكتبة حكيم أوغلو
/channel/+IC7UY8HbT7pmNDVl
24 – مكتبة جيدك أحمد باشا
/channel/Gedik_Ahmed_Pasha
25 – مكتبة قاضي زاده محمد
/channel/+8QucBHK7oW5iOGU1
26 – مكتبة جانقري العامة
/channel/+48dXqZ4KW98zZjdl
27 – مكتبة أنطاليا تكيلي أوغلو
/channel/+cHV74MCaIOcwNGVl
28 – مكتبة باليكسير مرمرة
/channel/+NH-ejyFUeT8zZWRl
29 – مكتبة سامسون العامة
/channel/+BaUvqkxcszExYTll
30 – مكتبة قليج علي باشا
/channel/+rKnvjFVVLhViNmNl
31 – مكتبة رستم باشا
/channel/+94TbASp4zshiNjFl
32 – مكتبة يوزغات
/channel/+Ue8V0dWtY800ZWU9
33 – مكتبة يوسف أغا قونيا
/channel/+zik6xXPSeTM5NmZl
34 – مكتبة داماد إبراهيم
/channel/+d9y9QqTSes81NmJk
35 – مكتبة إزميرلي إسماعيل حقي
/channel/+AxtWqnizxugxNjRl
36 – مخطوطات متحف ومكتبة هيل
/channel/+fD-9sCVLSI1kMzM1
37 – مكتبة مجلس الشورى الإسلامي
https://t.me/joinchat/GJ93lxEkEOFhNzNl
38 – مكتبة جامعة الإمام محمد بن سعود
/channel/MuhammadBinSaud01
39 – مخطوطات دار الكتب القطرية
/channel/QatarLibrary
40 – مكتبة المسجد النبوي
/channel/HabeebyYaRasoulAllah
41 – مكتبة لالا إسماعيل
/channel/+N4LGnEDBrINhNzll
42- مكتبة الجامعة الإسلامية بالمدينة
/channel/AlMeDina1
43 – مكتبة برلين
/channel/+LLxygBIoYCZiN2Jl
44 – مكتبة الخزائن الخطية
/channel/Manuscript12
45 – مكتبة رئيس الكتاب
https://t.me/joinchat/fG292OvrgYg4YWY1
46 – مكتبة أسعد أفندي
https://t.me/joinchat/Tqbf4Ldw3nqN1Pt5
47 – مكتبة محمد عاصم
https://t.me/joinchat/VVnjgm42-ZsMhsKp
48 – مكتبة زهدي بك
https://t.me/joinchat/LhfxTpnBS8NkOTVl
49 – مكتبة عزيز محمود هدائي
/channel/+r0RdvnlX3-A5YTM1
50 – مكتبة جلبي عبد الله
/channel/+l0eW-T1OXAMxNGI1
51 - مكتبة مخطوطات
/channel/+yC1mziAD2kU5NGNl
52 - مكتبة الملك فهد
/channel/kingFahadNationalLibrary
53 - مكتبة مكة المكرمة
/channel/MaccaLibrary
54 - مكتبة نافذ باشا
/channel/+JEjmnjAqKFg2ZjRl
55 - مكتبة رشيد أفندي
/channel/+KkShkS3__G01NTM1
56 - مكتبة دار إسعاف النشاشيبي
/channel/+XN1PJJ56OcxjY2E1
57 - مكتبة إبراهيم أفندي
/channel/+r9r9zWU6c705YjRl
58 - التراث العربي المخطوط
/channel/+-mDx915f5gs5NGEy
59 - مكتبة يازما باغشلر
/channel/ytrrddbn
60 - المكتبة الصهيونية(تراثنا العربي المنهوب)
/channel/Library656
61 - مكتبة قره جلبي زاده
/channel/+jYpnPnkF7-dhNWM9
62 - مكتبة أضنة
/channel/+Z454-gDOuQg2NGY1
63 - مكتبة مانيسا
/channel/+DP9UC6LG7aY2ZjBl
64 - مكتبة إسكي شهر العامة
/channel/+oaqZo36OMgMwNjg1
65 – المكتبة الوطنية في أنقرة
/channel/+6YjrjCS5h2FlMGI1
66 - مكتبة السليميّة في أدرنة
/channel/selimiah
67 - مكتبة حافظ أحمد باشا
/channel/hafezbasha
68 - مكتبة الحميدية
/channel/hamidiyah
69 - مكتبة الملك عبد العزيز بالرّياض
/channel/AbdAlazizLibrary
70 – مخطوطات المكتبة البريطانية
/channel/TheBritishLibrary
/channel/moqattae
پاره ای از آثار فارسی ایرانی را در کتابخانه های ترکیه اینجا دنبال کنید.
مستند
#مردان_خدا
زندگی نامه استاد جلال الدین همایی قسمت دوم
🥀پژوهش‌های‌اصفهان‌شناسی
/channel/ALI4asS
https://www.cambridge.org/us/universitypress/subjects/history/middle-east-history/making-and-remaking-empire-early-qajar-iran?format=HB&isbn=9781009361552
در سال ۱۷۲۲، امپراتوری صفوی سقوط کرد. امپراتوری‌ای که بیش از دو قرن حکومت کرده بود و در دوران اوج خود بخش‌هایی از آسیای مرکزی، قفقاز و ایران امروزی را در بر می‌گرفت. دهه‌های پس از سقوط صفویه دوره‌هایی از ناآرامی و اختلاف بود و تنها با ظهور قاجارها در دهه ۱۷۸۰ بود که سطحی از ثبات به ایران بازگشت. آصف اشرف در این کتاب به تحلیل شکل‌گیری امپراتوری قاجار می‌پردازد. این اثر با رویکردی اجتماعی به تاریخ سیاسی نگریسته و گفتمان‌ها و شیوه‌های سیاسی، و همچنین مراکز و حاشیه‌های امپراتوری را مورد بررسی قرار می‌دهد. هر فصل بر روی یک عمل خاص که در هسته حکمرانی قاجار قرار داشت تمرکز دارد؛ از جمله مدیریت زمین، هدیه دادن، ازدواج، مکاتبات سیاسی، دیپلماسی در استان‌ها، و تسخیر سرزمین‌ها و روابط با قبایل. با قرار دادن شکل‌گیری ایران قاجاری در بستر اوایل قرن نوزدهم، اشرف به موضوعات کلی انتقال و تغییر پرداخته است.
انتشارات مرواریدمنتشرکرد:
این کتاب، روایتی موشکافانه و خواندنی از زندگی و نقش شاهزادگان هخامنشی در تاریخ پنجمین سده پیش از میلاد ارائه می‌دهد. این اثر که نخستین‌بار در دهه ۱۳۵۰ منتشر شده و حالا با ویراست جدید در دسترس قرار گرفته، به زیبایی بسترهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی عصر هخامنشیان را به تصویر می‌کشد.
نویسنده در این کتاب با تکیه بر منابع کهن و تحقیقات نوین، داستان شاهزادگانی مانند کوروش کوچک را بازگو می‌کند؛ شخصیت‌هایی که با دلاوری، فداکاری و در عین حال پیچیدگی‌های سیاسی، نقش مهمی در تحولات آن زمان داشته‌اند. زندگی کوروش کوچک، از دوران کودکی تا نبردهای سرنوشت‌ساز او، در کنار روابط خانوادگی و سیاسی دربار هخامنشی، محتوای جذاب و ارزشمند این کتاب را تشکیل می‌دهد.
آنچه کتاب را جذاب می‌کند، روایت داستان‌گونه و زنده‌ای است که خواننده را در فضای تاریخی دوران هخامنشیان غرق می‌کند. دکتر شهبازی با سبک علمی و دقیق خود، موفق می‌شود بین مستندات تاریخی و روایت ادبی تعادل برقرار کند و مخاطب را نه‌تنها با تاریخ آشنا کند، بلکه با ابعاد انسانی و فرهنگی آن دوران نیز ارتباط برقرار کند.
@bookcitycc
@farhang_honar_irann
#اکبر_نحوی
(۵ آبان ۱۳۳۴ #قم - ۱۸ آذر ۱۴۰۰ #شیراز)
نویسنده، ادیب، مصحح، شاهنامه‌پژوه و استاد دانشگاه.
تصحیح #مجمل_التواریخ از کارهای اوست.
@farhang_honar_irann
#فردوس_وزیری
(۲۲ آبان ۱۳۰۸ - ۱۸ آذر ۱۳۵۸ #کرمان)
نویسنده و کارشناس ادبیات کودکان و عضو شورای نویسندگان حوزه کودک و نوجوان.
@farhang_honar_irann
#محمدتقی_بهار (ملقب به ملک‌الشعرا و متخلص به «بهار»)
(۱۸ آذر ۱۲۶۵ #مشهد - ۱ اردیبهشت ۱۳۳۰ #تهران)
شاعر، ترانه‌سرا، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار، مصحح، مترجم، تاریخ‌نگار، سیاستمدار و استاد دانشگاه.
شعر #دماوندیه و #گنج_و_رنج(برو کار می‌کن) از اوست.
#ملک_مهرداد و #دلارا_قهرمان فرزند و #یزدانبخش_قهرمان نوه‌ی دختری ایشان است.
دیوان خاقانی شروانی، افضل‌الدّین بدیل‌بن علی
دست‌‌نویس شمارۀ ۶۲۵۰ کتابخانهٔ دانشگاه اصفهان، نستعلیق، بی کا، بی تا (ق ۱۱ ه‌ق)، ۲۳۰گ، ۲۱س.
توضیح:
چند برگ آغازین در سدهٔ سیزدهم بازنویسی شده است.
/channel/n_kh_f_j
مثنوی معنوی، جلال‌الدّین محمّدبن بهاءالدّین محمّدبن حسین خطیبی بکری
دست‌‌نویس شمارهٔ ۱۴۳ کتابخانهٔ حافظ احمد پاشا، نستعلیق، بی کا، بی تا (ظ ق ۱۰ ه‌ق)، ۴۷۸گ، ۱۵س (متن) و ۳۱س (هامش)
/channel/n_kh_f_j
🌷
مقالهٔ
Âzerbaycan'n Türkleşmesi Tarıhıne Umumi Bir Bakiş*
(نگاهی کلی به تاریخ ترک‌زبان شدن آذربایجان)
نوشتهٔ
Faruk Sümer
(فاروق سومر)
🌷
فاروق سومر، ترک‌شناس نام‌آور ترکیه‌ای در این مقاله بر این باور است که ترک‌زبان شدن آذربایجان در سه دورهٔ اصلی روی داده است:
یک. دورهٔ سلجوقیان،
دو. دورهٔ مغولان،
سه. دورهٔ پس از مغولان (شامل دوره‌های قراقویونلوها، آق‌قویونلوها و صفویان).
به باور ایشان، در دورهٔ نخست، روند ترک‌زبان شدن آذربایجان آغاز می‌شود، در دورهٔ دوم گسترش می‌یابد و در دورهٔ سوم کامل می‌شود.
🌱🌷
از فاروق سومر، کتاب‌ها و مقاله‌های زیادی دربارهٔ ترک‌ها، به‌ویژه ترک‌های اُغوز، منتشر شده که از میان آنها می‌توان کتاب Oğuzlar (Türkmenler): Tarihileri, Boy Teşkîlâtî, Destanlari («اُغوزها (ترکمن‌ها): تاریخ، تشکیلات طایفه‌ای و حماسه‌ها») را نام برد که به قلم دکتر وهاب ولی به فارسی نیز برگردانده شده است.
🌱
* از دوستان اگر کسی به برگردان فارسی این مقاله دست‌رسی دارد، لطفاً آن را برای ما بفرستد تا در کانال منتشرش کنیم.
🌷🌱
#زبان‌های_ایران #ترکی_آذری #ترکمنی #آذربایجان
🌱🌱
@zabanhaye_darkhatare_IRAN
✍️✍️✍️✍️✍️✍️ شماره ۲۰۹ آینه پژوهش (آذر و دی ۱۴۰۳) در ۶۳۶ صفحه منتشر شد.
✍چاپ‌نوشت (۱۶)
مطبوعات ایران
اولین فهرست از کتاب‌های چاپی عربی در ایران به قلم سعید نفیسی
مجید جلیسه
✍نسخه‌شناسی مصاحف قرآنی (21)
قرآن 3610 در موزۀ ملی ایران، کتابت ابومحمد جعفر بن علی الوراق در 416 قمری به خط کوفی مشرقی
مرتضی کریمی‌نیا
✍کرامات و احوالات غریبه
جناب غفران‌مآب آخوند ملامحمد‌اسماعیل [عقدایی یزدی] (1188 ـ 1230 ق)
رسول جعفریان
✍امکان‌سنجی استفادۀ تفسیر عیاشی از کتاب القراءات سیاری
امیرحسن خوروش
✍سفرنامه‌هایِ به زبان اردو دربارۀ ایران
دورۀ قاجار 1157 ـ 1304ش/ 1800 ـ 1925
لیلا عبدی
✍آینه‌های شکسته (6)
عناصر اسلامی در ترجمه‌ای منظوم از تورات عبری، شاهین توراة
حیدر عیوضی
✍چند اطلاع تراثی درباره حیات علمی عالم و ادیب امامی
صفی‌الدین محمد بن حسن بن ابی‌الرضا العلوی
رسول جزینی
✍اشعار تازه‌یاب از شاعران دورۀ قاجار با استناد به نشریات آن عصر (2)
از محمدعلی فروغی سیاستمدار تا محمدعلی فروغی شاعر
رقیه فراهانی
✍برهان المسلمین
مناظره دینی فخر الاسلام با چند کشیش پروتستان در طهران(رمضان 1312ق)
رسول جعفریان
✍پیکِ معتمد
(دربارۀ يكی از اعلام تاریخ بیهقی)
امیرحسین آقامحمدی
✍نامه‌ای از محقق طوسی و بحثی لغوی درباره یک عبارت
سیدمحمدحسین میرفخرائی
✍خراسانیات (2)
يارب چه رفت ملت ایران را
امید حسینی‌نژاد
✍یادداشت‌های لغوی و ادبی (2)
دربارۀ معیار الاشعار الشمسیة، رساله‌ای عروضی از حسام‌الدین خویی
آریا طبیب‌زاده
✍نوشتگان (۱۰)
میلاد بیگدلو
✍نقد تصحیح دیوان امیر عارف چلبی
سیدعلی میرافضلی
✍طومار(8)
نردبان شکسته (3): غلونامه بخاری
نقدی بر کتاب «سیرة البخاری»مبارکفوری؛ حلقه علمی بخاری از واقعیت تا غلو
علی راد
✍تکملة اللّطائف و نزهة الظّرائف(متنی فارسی از سدۀ 5 ق)
تألیف ابومحمّد عبدالعزیز بن عثمان الحبری
بهروز ایمانی
✍گشت‌و‌گذاری در «میراث ادیبان شیعه»
معرفی مجموعه چهارجلدی میراث ادیبان شیعه به کوشش علی فاضلی
پریسا سنجابی
✍طلوع و غروب یک نشریه
معرفی و فهرست‌نگاری گاهنامۀ نقد کتاب کودک
مریم شیرازی
✍نگاهی انتقادی به کتاب الفصوص فی علم النحو و تطبیق قواعده علی النصوص
جواد آسه
✍درگذشتگان
ناصرالدین انصاری
نکته، حاشیه، یادداشت
✍گزارشی از تذکرۀ ممیز دربارۀ «صید ماهی نوروزی» در منطقۀ خزل از بلوکات نهاوند در عصر قاجار
علیرضا خزایی
✍پاسخی به یادداشت «نگاهی به دو مقاله از مجلات فرهنگستان زبان و ادب فارسی در باب خاقانی شروانی»
آریا طبیب‌زاده
✍بازتاب حدیث کنز مخفی در سخن مالبرانش
سپهر رمضانپور اصفهانی
پیوست آینه پژوهش
✍سبک کار مورخان حرفه‌ای در تاریخ‌نگاری اسلامی پیش از عصر تألیف
مورد مطالعه: مجالد بن سعید
رسول جعفریان
پیام دریافتی از دوست گرامی، جناب آقای مزدک صدری‌افشار
با دریغ و درد، به آگاهی می‌رساند شوربختانه خانم نسترن حکمی، فرهنگ‌نویس، نویسنده، مترجم، ویراستار و همکار زنده‌یاد استاد غلامحسین صدری‌افشار در تدوین فرهنگ معاصر فارسی، واژه‌نامه‌ی فنی _ مهندسی و فرهنگ مترجم درگذشتند.
روانشان شاد و نامشان جاودان!
بیستمین کتاب انتشارات ادبیات منتشر شد.
مقاصدالاولیاء فى محاسن‌الانبیاء نگاشتۀ محمود بن احمد بن حسن فاریابى با تصحیح و تحقیق سرکار خانم فاطمه شاملو منتشر شد.
مقاصدالاولیاء فى محاسن‌الانبیاء نگاشتۀ محمود بن احمد بن حسن فاریابى، از مؤلفان اواخر سدۀ ششم هجرى قمرى است. مؤلف، کتاب خود را در مقدمه به آلب قتلغ تنگان ملک ارسلان خاقان ابوالمظفر ابراهیم بن جلال‌الدین (حک. 574 - 600ق/ 1178 - 1204 م) اهدا کرده است. در منابع دو اثر از فاریابی یاد شده است: مقاصدالاولیاء فى محاسن‌الانبیاء و خلاصةالحقایق. موضوع این اثر قصص انبیاء است که داستان آغاز آفرینش و خلقت حضرت آدم (ع) تا حضرت محمد (ص) و همچنین خلفاى راشدین را در بر دارد. این اثر از کهن‌ترین نمونه‌هاى قصص‌الانبیانویسی به زبان فارسی است، از این رو در میان آثار برجاى مانده به زبان فارسى با این موضوع، از اهمیت بسیارى برخوردار است. متن کتاب دارای نثری مسجع و آمیخته با لغات شاذ عربی است که به آن ارزش ادبی بخشیده و آن را به منبع قابل‌توجهی برای فرهنگ‌نویسی فارسی بدل کرده‌است.
مراکز توزیع:
پخش دوستان
کتابفروشی توس در تهران
کتابفروشی کتاب شهر در قم
پردیس کتاب مشهد
فهارس مخطوطات تركيا وغيرها بصيغة إكسل
حوالي 200 مائتي فهرس لمكتبات تركيا
المكتبات الخطيّة ( مُتجدّد ) القِسم الثّاني :
70 – مكتبة إزمير – تركيا
/channel/azmer2024
71 – المكتبة الوطنيّة في فلورنسا – إيطاليا
/channel/FlorenceNationalCentralLibrar
72 – مكتبة الجامعة الأميركيّة في بيروت
/channel/AmericanUniversityofBeirut
73 – مكتبة الإفتاء – تركيا
/channel/AliftaLibrary
74 – مكتبة جامعة هارفارد
/channel/HarvardLibrary01
75 – مكتبة علي أميري – تركيا
/channel/+JeCGENEdMEtmMzNl
76 – مكتبة زهدي بك – تركيا
https://t.me/joinchat/StOvMhu-OKx97xXA
77 – مكتبة شهيد علي باشا - تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFiY8jsT7oiJvjO9Xw
78 – مكتبة مراد ملاّ – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFfK8Ea4QkxI3j5DCg
79 – مكتبة آيا صوفيا – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAEt2l6XH1e21ZQqY-g
80 – مكتبة أسعد أفندي – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAEfwRd6Kl_H6NILcpg
81 – مكتبة راغب باشا – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFNmJXeACrRzCFrttg
82 – مكتبة طرخان – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFf-VBfBBPC_bxYkVA
83 – مكتبة عاشر أفندي – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAEUgW1Ye3ogCT6WI3A
84 – مكتبة نور عثمانيّة – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFf4boxEOm-_UVLUkg
85 – مكتبة عاطف أفندي – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFZJ7o6XXetDcc99gQ
86 – مكتبة ولي الدّين أفندي – تركيا
https://t.me/joinchat/AAAAAFOXlu6V0nPDDok4BA
87 – مكتبة داماد إبراهيم – تركيا
/channel/+d9y9QqTSes81NmJk
88 – مكتبة الغازي خسرو بك
https://t.me/joinchat/pH0QqJ287941NGI0
89 – مكتبة الأمبروزيانا في ميلانو
/channel/Ambrosianaa
90 – مخطوطات تشستربيتي المعنونة
/channel/moanwana
91 – مكتبة رئيس الكتّاب – تركيا
/channel/+VAzmA1yYbCuhnFng
92 – الخزانة الحريريّة
https://t.me/joinchat/Sz1B-FpCesoV086T
93 – المكتبة التيمورية – مصر
/channel/altymuria
94 – المكتبة الأزهريّة – مصر
/channel/azharagypt
95 – مكتبة يوزغات – تركيا
https://t.me/joinchat/RXVROJyxDsJdi5zg
96 – مكتبة سيريز – تركيا
https://t.me/joinchat/WLOG4K1stzGYFETK
97 – المكتبة الظاهرية
/channel/alzaahilril
98 – تكية حسيب أفندي – تركيا
https://t.me/joinchat/82ZHuwoFPl5kOGM0
99 – مكتبة خاربوت – تركيا
https://t.me/joinchat/HnQc166d8tZhMDRk
100 – مجاميع قونيا – تركيا
https://t.me/joinchat/0CRa_mxk5wMzMmRk
101 – مكتبة مسيح باشا – تركيا
https://t.me/joinchat/CEKeg42w0Ws1ZDA0
102 – مكتبة أحمد الثالث – تركيا
/channel/+RNXe-bZ2xpRkZTRk
103 –قناة الردود على الشبهات و الإلحاد
/channel/vaticaa/852
104 – مكتبة جامعة برنستون
/channel/Princeton0
105 – مخطوطات ومطبوعات زيديّة
/channel/makhzaidiah
106 – مكتبة يني ( يكي ) جامع – تركيا
/channel/YeniCamiLibrary
107 -مكتبة الفاتيكان
/channel/vaticaa
108 - مكتبة جامعة ييل
/channel/yalecodx
109- مكتبة جامعة مكغيل
/channel/mcGillCodex
110- مكتبة مخطوطات صنعاء
/channel/san3aaa
111- مكتبة الأمبروزيانا
/channel/Ambrosianaa
112- المخطوطات العمانية
/channel/Omancodex
113- مخطوطات المصاحف المبكرة
/channel/quransahabah
114- مخطوطات مكتبة عارف حكمت
/channel/arefhekmat
115- مخطوطات موريتانيا
/channel/Shanqet
116- قناة محمد مراد بخاري
/channel/mboukhary
قضاوت تاریخ درباره جلال آل‌احمد - ایسنا
https://www.isna.ir/news/1403081913542/%D9%82%D8%B6%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A2%D9%84-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF
مستند
#مردان_خدا
زندگی نامه استاد جلال الدین همایی قسمت اول
🥀پژوهش‌های‌اصفهان‌شناسی
/channel/ALI4asS
ـــــــــــــــــــــــ
خودکامگی موجب تباهی است.
▪️از نظر فردوسی قدرت مطلقه به ظلم و تباهی می‌انجامد.
چارهٔ دفع بلای خودکامگی تقسیم قدرت است. این را در سراسر شاهنامه می‌توان دید. از دورهٔ اساطیری پیشدادیان، که پادشاه خود پهلوان و رهبر قوم بود چون بگذریم، در ادوار بعدی قدرت مطلق به دست پادشاه نیست. در دورهٔ کیانی تا پایانِ عصرِ کیخسرو، پهلوانان شریکِ قدرتِ پادشاه‌اند و از گشتاسب تا یزدگرد، موبدان.
پادشاهان آسایش این جهانی ایرانیان را تأمین می‌کردند و موبدان راهِ رستگاری آن‌جهانی را به مردم نشان می‌دادند و هردو نیرو در خدمت بهروزی و نیک‌سرانجامی ایرانیان بود.
در شاهنامه پادشاه مظهر استقلال کشور و حافظ ایران در برابر هجوم خارجی است. اعلام جنگ و صلح با اوست. پهلوانان در جنگ با دشمن فرمانبردار او هستند، اما نوکر چشم و گوش بستهٔ او نیستند. پهلوانان در عین وفاداری به شاه وجدان بیدار ملت و مظهر آزادگی و گردن‌فرازی هستند و اگر پادشاه از اصول صحیح شهریاری و دادگری پای فراتر گذارد در برابر او مردانه می‌ایستند.
نمونه‌های ایستادگی پهلوانان مخصوصاً رستم را در برابر شاهانی چون کاوس و گشتاسب و سخنان تند پهلوانان را خطاب به آن شاهان می‌بینیم.
وقتی کیکاوس با سبکسری و به فریب ابلیس چهار عقاب را به تخت بست و به نیروی آنها به آسمان رفت و در بیشه‌ای در آمل به زمین افتاد، گودرز او را چنین سرزنش کرد:
بدو گفت گودرز بیمارْسْتان
تو را جای زیباتر از شارْسْتان
به دشمن دهی هر زمان جای خویش
نگویی به کس، بیهده رای خویش
سه بارت چنین رنج و سختی فتاد
سرت ز آزمایش نگشت اوستاد
کشیدی سپه را به مازندران
نگر تا چه سختی رسید اندر آن
دگرباره مهمان دشمن شدی
صنم بودی، اکنون برهمن شدی!
به جنگ زمین سربه‌سر تاختی
کنون بآسمان نیز پرداختی!
خالقی، ۲، ص ۹۸
کاوس جوابی ندارد. شرمسار می‌شود و از کاخ بیرون می‌رود.
یک بار دیگر هنگامی که رستم خبر کشته شدن دست‌پرورده‌اش سیاوش شاهزادهٔ بی‌گناه را می‌شنود، به آهنگ کین‌خواهی از تورانیان از نیمروز حرکت می‌کند. ابتدا به درگاه کاوس می‌رود و با خشم و خروش او را خوار می‌سازد:
چو آمد برِ تختِ کاوسِ کی
سرش بود پرخاک و پرخاک پی
بدو گفت خوی بد، ای شهریار
پراگندی و تخمت آمد به بار
تو را مهرِ سودابه و بدخُوی
ز سر برگرفت افسر خسروی
کنون آشکارا ببینی همی
که بر موج دریا نشینی همی
کاوس با شرمساری در برابر سخنان جهان‌پهلوان خشمگین جز اشک ریختن چاره‌ای ندارد. رستم از آنجا به سراغ سودابه می‌رود و او را می‌کشد و کاوس از جای خود نمی‌جنبد:
به خنجر به دو نیمه کردش به راه
نجنبید بر تخت کاوس‌شاه
خالقی، ۲، ص ۳۸۲
با این نمونه‌ها می‌بینید که شاهنامه ستایش شاهان نیست، ستایش ایران و ایرانیان و پهلوانان ایران است. هیچ پادشاهی در شاهنامه از رستم که نماد یک ایرانی آرمانی است بزرگتر نیست و این نکته در همان عصر فردوسی هم بر همگان روشن بوده است. از اینجاست که در حکایت تاریخ سیستان می‌خوانیم که محمود به فردوسی می‌گوید: «همهٔ شاهنامه خود هیچ نیست، مگر حدیث رستم». و نیز افسانه‌ای از همان روزگاران بر سر زبان‌ها بوده و در منابع متعدد قدیمی نقل شده که رستم به خواب فردوسی آمد و گفت در فلان‌جا من گنجی نهفته‌ام، برو، بردار و منتِ محمود را مکش. فردوسی آن گنج را برداشت و میان شاعران قسمت کرد و خود دیناری برنداشت.
زنده‌یاد استاد محمدامین ریاحی
فردوسی
زندگی، اندیشه و شعرِ او
صص۲۲۱–۲۱۳
چارلز ملویل، ایران نمی‌توانم بیایم، حیف!
رونمایی از چهارصدمین عنوان از منشورات میراث مکتوب، پژوهشی در بارۀ نگاره‌های دربار شاهرخ تیموری برگزار شد. شاهرخ فرزند تیمور در کتاب‌آرایی و نگارگری کتب تاریخی، گوی سبقت را از دیگر اقران خود ربود. او نشان داد با آنکه از نژاد مغولان است، اما سخت دلبسته فرهنگ و هنر ایرانی و زبان فارسی است. او خطاطان و نقاشان را گردآورد و آنان را واداشت که کتب تاریخی را مصوَّر سازند. هنر نگارگری، شاهرخ تیموری را محبوب اهل تاریخ و فرهنگ ایران کرد. کتاب نگارگری در دربار شاهرخ تألیف محمدرضا غیاثیان اثری درجه‌یک در زمینۀ پژوهش هنر است که میراث مکتوب مفتخر به نشر آن شده است. اثری بالغ بر ۱۵۰ نگاره و تصویر که مؤلف کوشا از جای‌جای کتابخانه‌های دنیا جمع کرده و در این کتاب جای داده است، با توضیح و تحلیل.
این کتاب، شمع جمع ارباب پژوهش هنر و تاریخ هنر شد. پروفسور شیلا بلر، دانش‌آموختۀ هاروارد و پژوهشگر برجستۀ هنر نگاری‌گری، کتیبه و معماری ایرانی دورۀ اسلامی، میهمان برخط(آنلاین) این نشست بود. دکتر چارلز ملویل استاد مطالعات تاریخ ایران عصر صفوی و هنر نگارگری دانشگاه کمبریج هم سخنرانی کرد. نیز دکتر اتسوکا از ژاپن.
سال ۸۵ به دعوت انجمن نسخ خطی اسلامی که با حمایت یک تاجر عربستانی تأسیس شده بود، راهی کمبریج شدم. من و ایمن فؤاد سید از مصر عضو گروه تصحیح متون، فرانسیس ریشار از فرانسه و یان یوست ویتکام از هلند عضو گروه نسخه‌شناسی و ماندانا برکشلی پژوهشگر ایرانی ساکن مالزی، عضو گروه مرمت در جلسات کارشناسی شرکت می‌کردیم. جلسه‌ای در کشور مراکش و نشستی در ترکیه و دوسه‌بار هم در کمبریج ایام باشکوهی را پشت‌سرگذاشتیم. چه روزگار باشکوهی بود و چه احترام و اعتباری در جمع اهل فضل بروز می‌دادیم. دوستیِ من با ملویل فزونی گرفت. او رئیس هیأت امنای اوقاف گیپ هم بود. چاپ کتاب سلجوق‌نامه دکتر مورتن را که در اختیار آن موقوفات بود، به توصیه زنده‌یاد ایرج افشار از چارلز ملویل گرفتیم. رفت و آمدها برقرار بود تا اینکه سفارت عربستان مورد هجوم تندروها قرار گرفت و سفارت انگلیس هم همچنین. روابط سه کشور رو به سردی گرایید و ارتباط فرهنگی قطع شد و به خاطره‌ها پیوست.
امروز که ملویل گفت حیف که به ایران نمی‌توانم بیایم، اشک در چشمانم حلقه زد. او از میراث مکتوب و اینکه ۲۵ عنوان از آثار این مؤسسه را در کتابخانه‌اش دارد، یاد کرد و سی‌سالگی میراث مکتوب و انتشار چهارصدمین عنوان را که همین کتاب نگاره‌ها باشد، تبریک گفت. از اینکه فرهنگ، قربانی سیاست‌ورزی‌ها شده و اینکه و اینکه اهل علم از دیدارهای حضوری محروم شده‌اند، جای تأسف بسیار دارد. خدا رحمت کند برت فراگنر ایران‌شناس فقید اتریشی را که در داستان کشمکش اروپایی‌ها علیه ایران، آستین غیرت بالا زد و از شکوه تمدن ایرانی دفاع نمود و آتش فتنه‌ای را که می‌رفت شعله‌ور شود، فرو نشاند. ایران‌شناسان واقعی کسانی‌اند که در بزنگاه‌ها دل برای ایران می‌سوزانند. ملویل پروژۀ نگاره‌های شاهنامه را با حمایت اروپایی‌ها برخط کرد و زمینۀ پژوهش برای هنرپژوهان را در جهان ایرانی مهیا نمود. او به شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی خدمت کرد، یعنی به نماد هویت ملی ایرانیان. شوربختانه این حماسۀ ملی اکنون در برخی نقاط کشور مورد بی‌حرمتی جاهلان ایران‌ستیز قرار می‌گیرد و برگزاری کلاس‌های تدریس شاهنامه و آیین شاهنامه‌خوانی با اکراه برپا می‌شود و به‌جایش حماسۀ ضد ایرانی ده‌ده‌قورقود در برخی شهرها مجال ترویج داده می‌شود و به‌رغم پیگیری‌ها مسئولی هم پاسخگو نیست. کتاب و نسخ‌خطی و آثار هنری است که می‌تواند شمع جمع اهل پژوهش و ایران‌شناسان و معین و یاریگر دیپلماسی فرهنگی قرار گیرد که باید مغتنم شمرده شود. گفتِ دریغ و حیف بر لسان ملویل، داغم را تازه کرد و من اظهار امیدواری کردم که "چنین نماند و چنان نیز نخواهد ماند".
https://www.instagram.com/reel/DCuDhYYixrf/?igsh=dWo2em5tZXpremhq
@farhang_honar_irann
#روشن_وزیری
(۱۳۱۲ #تهران - ۱۸ آذر ۱۳۹۳ نیویورک)
مترجم و پزشک.
او تنها مترجم ایرانی بود که مستقیماً از زبان لهستانی آثاری را به فارسی ترجمه می‌کرد.
ترجمه #سرزمین_موعود، تب تند آمریکای لاتین، قبضه قدرت، روسلان وفادار، آبنوس: قاره سیاه و ماجراهایش، بانوی بهشتی و زندگی بدون تزویر از زبان لهستانی آثار مشهور ایشان است.
وزیری، خواهرزاده #بزرگ_علوی و برادرزاده #کلنل_علینقی_وزیری است.
@farhang_honar_irann
#فتح_الله_مجتبایی
(۱۸ آذر ۱۳۰۶ #تهران)
نویسنده، مترجم، استاد دانشگاه و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
وی عضو هیئت علمی #بنیاد_دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی، عضو پیوسته #فرهنگستان_زبان_و_ادب فارسی همچنین عضو هیئت گزینش کتاب و جایزه #بنیاد_موقوفات_دکتر_محمود_افشار است.
@farhang_honar_irann
#میرزاحسن_تبریزی (مشهور به #رشدیه و #حسن_رشدیه)
(۱۳ تیر ۱۲۳۰ #تبریز - ۱۸ آذر ۱۳۲۳ #قم)
از پیشگامان نهضت فرهنگی ایران در سده قبل و نخستین مؤسس مدارس جدید در تبریز و دومین مدرسه در تهران (بعد از دارالفنون).
او را «پدر فرهنگ جدید ایران» نامیده‌اند.
دیوان جامی، نورالدّین عبدالرّحمن‌بن احمدبن محمّد
دست‌‌نویس شمارۀ ۲۷۰ کتابخانهٔ حافظ احمد پاشا، نستعلیق، بی کا، کتابت روز دوشنبه ۲۶ شعبان ۹۵۲ه‌ق، ۲۸۷گ، ۱۷س.
/channel/n_kh_f_j
کشف‌الحقایق، عزیزالدّین‌بن محمود نسفی
دست‌‌نویس شمارهٔ ۱۲۵ کتابخانهٔ حافظ احمد پاشا، نستعلیق، بی کا، کتابت جمادی‌الآخر ۸۳۷ ه‌ق، ۸۸گ، ۱۷س.
/channel/n_kh_f_j
