Telegram-канал safinehyetabriz - مجلّه سفینه تبریز: Unsorted

مجلّه سفینه تبریز

22 Feb 2024 17:36

‍ یادی از دکتر انزابی‌نژاد

۴ اسفندماه مقارن است با یازدهمین سالروز درگذشت استاد دکتر انزابی‌نژاد؛ از این رو یادداشتی را که پیشتر در مراسم نکوداشت زنده‌یاد دکتر محمدرضا راشد محصل قرائت کرده بودم، با اندکی تغییر در اختیار همراهان قرار می‌دهم.

***
در دهۀ ۷۰ و اوایل دهۀ ۸۰ که گروه زبان و ادبیات فارسی هنوز رنگ و بویی از دوران درخشان پیشین به همراه داشت، کلاس‌های درس زنده‌یاد دکتر انزابی‌نژاد و دکتر راشد محصل گل سرسبد کلاسها بود و دانشجویان علاقه‌مند و مستعد را بر سر شوق می‌آورد.

از قضا دوستیِ کهن و دیرینۀ این دو استاد سبب شده بود که در یک اتاق در کنار هم به سر برند. بارها از دکتر راشد شنیده بودم که وقتی به‌ناچار در اوایل دهۀ شصت رهسپار دانشگاه تبریز شده بود، به هنگام ورود، میزش را در دفتر کار دکتر انزابی‌نژاد حاضر و آماده دیده بود. همچنین بارها از دکتر راشد شنیده‌ بودم که در آن ایام که غریبانه در شهر تبریز به سر می‌برده است، شب‌هنگام دکتر انزابی‌نژاد همچون برادری مهربان و دلسوز دکتر راشد و خانواده‌اش را با ماشین در شهر می‌گردانده تا شاید غم غربت و دوری از وطن مألوف، برای او و همسر و فرزندانش تحمل‌پذیر گردد. پس طبیعی بود که این بار در خراسان و مشهد که دکتر انزابی‌نژاد غریبانه و به خواست همسر به این شهر آمده بود، دکتر راشد دامن مهر و محبت برایش بگستراند و با حضور مشترک در اتاقی کوچک، همراه و همراز آن زنده‌یاد باشد.

سال ۱۳۸۴ که دورۀ کارشناسی ارشد را آغاز کردم، حضورم در دانشکدۀ ادبیات بیشتر شد. تقریباً هر روز، چه کلاس داشتم و چه نداشتم، به دانشکده می‌رفتم و اغلب در کتابخانۀ قطب علمی فردوسی و شاهنامه که از کتابهای شادروانان دکتر غلامحسین یوسفی و استاد احمد گلچین معانی تشکیل شده بود، ساعتها را به خوشی و خرّمی می‌گذراندم و در میان خواندن‌ها فرصتی می‌جستم تا سری به اتاق مشترک دکتر انزابی‌نژاد و دکتر راشد بزنم و به بهانۀ پرسشی یا ذکر نکته‌ای یا اشاره به مقاله و کتابی، آن دو دانشی‌مرد را به سخن وادارم تا بیاموزم و سرشار گردم و چه سعادتی برای من و دانشجویانِ آن سالها بالاتر و برتر از این ممکن بود که هرگاه به دیدن یکی از آن دو استاد می‌رفتیم، چشممان به دیدن دیگری نیز روشنی می‌یافت و جانمان از سخن هر دو لبریز می‌شد.

از همان روزها بود که استادم دکتر انزابی‌نژاد به بیماری مبتلا شده بود و با آن همه دانش و آن همه تکاپوی علمی و فرهنگی، فراموشی به سراغش آمده بود. او چند سال قبل از آن، همسر خود را از دست داده بود و در سال ۱۳۸۰ نیز با کج‌سلیقگی و بی‌تدبیری و حق‌ناشناسیِ برخی از همکارانش بازنشانده شده بود. این همه، روند بیماری را شدت بخشیده بود تا آنجا که از اواسط دهۀ ۸۰ درس دادن برایشان آسان نبود. با این حال آمدن به کلاس و دیدن دانشجویان، امید را در او زنده نگه می‌داشت، کلاس‌هایش نیز همچنان از بسیاری از کلاس‌های دیگران پربارتر و سودمندتر بود، اما افسوس که تدریسِ همان یکی دو درس را نیز برنتافتند و حکم کردند که همان‌ها هم از ایشان گرفته شود و به دیگران واگذار گردد. از این رو دکتر انزابی‌نژاد خانه‌نشین شد و بیماری‌اش بیش از پیش شدت گرفت.

در آن روزها با دکتر راشد قرار گذاشتیم که هر سه‌شنبه به منزل ایشان برویم و ضمن دیدار، متنی را بخوانیم تا از یک سو با حضور خود دکتر را از تنهایی – ولو برای روزی و ساعتی - برهانیم و از سوی دیگر با خواندن یکی از متون کهن، بکوشیم تا حافظۀ بلندمدت ایشان فعال باقی بماند. می‌رفتیم و تحفةالعراقین خاقانی را می‌خواندیم و چه بهره‌ها که نیافتم و چه غصه‌ها که نخوردم.

از هفته‌ای تا هفتۀ دیگر، ناتوانی استاد و شدت یافتن بیماری کاملاً مشهود بود و من هر بار که به دنبال دکتر راشد می‌رفتم و با ایشان به منزل استاد قدم می‌گذاشتیم، با خود می‌اندیشیدم که اگر شرایط استاد برای من که تنها دهه‌ای است که می‌شناسمشان و دوستشان می‌دارم، این همه دردناک است، دکتر راشد با آن سابقۀ دوستی پنجاه ساله، چه دردی را به دل و چه غمی را به دوش می‌کشد.

یاد و نام هر دو استاد، در ذهن و ضمیر دانشجویانشان تا ابد ماندگار خواهد بود.

سلمان ساکت
۳ اسفندماه ۱۴۰۲

@avaze_sorkh

http://Instagram.com/salmansaket.official