257
👈 بوم اندیشی: تمرکز اندیشه بر نیازها و داشته های محلی 👈 بوم گرایی: تمرکز عمل بر نیازها و داشته های محلی ارتباط با من: @e_khodaee instagram.com/ebrahimkhodaee ایمیل: ebrahimkhodaee@gmail.com
بنیاد ایران‌شناسی با همکاری انجمن جامعه‌شناسی لرستان و پژوهشکده تعلیم و تربیت برگزار می‌کنند؛
نشست بررسی کتاب "کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فِیلی"
با حضور مولف؛ دکتر ابراهیم خدائی
مکان: خرم‌آباد، پژوهشکده تعلیم و تربیت
زمان: سه‌شنبه ۱۶ اردیبهشت ساعت ۱۷ تا ۱۹
روش‌های تهیه کتاب‌های "ایران، بوم و توسعه" و "کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فِیلی"
۱- برای خرید غیر حضوری به @iranboom1403 در تلگرام پیام ارسال کنید.
۲- با حضور در یکی از مراکز زیر کتاب‌ها را حضورا تهیه کنید؛
تهران: خ ۱۲ فرودین، پ ۲۹۰، کتاب چرتکه تلفن: ۰۹۱۲۲۰۷۹۸۴۹ و ۶۶۱۷۴۹۱۰
خرم‌آباد: خیابان انقلاب، نبش سه راه مطهریی، سه راه بالایی از سمت ناصرخسرو، نبش کوچه شکاری طبقه زیرین پاساژ سپید، تلفن: 09036178246 گالری آژیا
دورود: میدان فرمانداری، جنب مسجد امام حسین، کتاب‌فروشی حافظ
کانال شخصی ابراهیم خدائی (بوم‌اندیشی)
/channel/ebrahimkhodaee
از ناسیونالیسم رضاشاهی تا ناسیونالیسم مصدقی
▫️سیدهاشم آقاجری تاریخ‌پژوه شاخص ایرانی، در تحلیل کلی سیر تطور ناسیونالیسم در ایران، تاکید می‌کند که ناسیونالیسم ایرانی در صدو پنجاه سال اخیر به دو شاخه اصلی تقسیم شده است که میتوان یکی از این شاخه‌ها را رضاشاهی و شاخه دیگر را مصدقی نامید.
▫️تقارن البته تصادفی برخی رویدادها و تحولات در اسفندماه، واپسین ماه سال را برای این مفهوم نمادین کرده است. از سویی سوم اسفندماه 1299 و برامدن رضاخان سردار سپه از تحولات این روز که در نزدیک به چهار سال موجب غروب سلسله قاجاریه و طلوع حکمرانی پهلوی شد، و از سوی دیگر ملی شدن صنعت نفت نیز در 29 اسفند 1329 به وقوع پیوسته است.
سیدحمید متقی پژوهشگر تاریخ ایران معاصر برای بررسی وجوه تشابه و افتراق ناسیونالیسم رضاشاهی و مصدقی در مجله تاریخی اکوایران میزبان سیدهاشم آقاجری مورخ، استاد تاریخ دانشگاه تربیت‌مدرس و نویسنده آثاری چون «مقدمه‌ای به مناسبات دین و دولت در ایران عصر صفوی» و مترجم کتاب‌هایی چون «مفهوم‌شناسی تاریخ» و «تاریخ، متن نظریه؛ مورخان و چرخش زبانی» است.
.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @Ebrahimkhodaee کانال بوم‌اندیشی
در تاریخِ لرستانِ فیلی، تجربه‌ای متفاوت از آنچه "هابز و لاک" پیشنهاد می‌دهند وجود داشته است. "مردم لـر" در طول تاریخِ موردِ مطالعه ی مولف همواره در برابر تمرکزگراییِ دولت‌های مرکزی مقاومت کرده‌اند. این مقاومت به‌ویژه در برابر دولت‌های صفوی، مغولی و قاجاری دیده می‌شود. در واقع، مردم لرستان به‌جای پذیرش تمرکزگرایی و سلطه‌طلبی، سیستمی بومی و خودمختار را ایجاد کرده‌اند که برای آنها آزادی(غیر فردی) و امنیت را تأمین می‌کرد..بدون آنکه نیازی به تامین امنیت از سوی مرکز داشته باشند..و می توان گفت که حتا پادشاهان و حکومت هایِ مرکزی را مخلِ امنیت خود می دانستند..
-------------------
4. هویت و مقاومت در برابر تغییرات هویتی..
در فلسفه یِ هویت.. "هگل" و "ادوارد سعید" به‌ویژه در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی تأکید دارند که هویت‌ها از طریقِ مقاومت در برابر فشارهایِ خارجی شکل می‌گیرند.. و می توان پذیرفت چنانکه مولف به درستی اشاره کرده است..آنچه که ما امروز به عنوان هویتِ لری می شناسیم..زاییده ی این مقاومتِ هفتصد ساله است..، مردم توانسته‌اند هویت فرهنگی خود را در برابر تغییرات اجباری و فشارهای فرهنگی خارجی حفظ کنند. آنها با استفاده از ساختارهایِ اجتماعی خاصِ خود، قادر به مقاومت در برابر تغییراتِ تحمیل‌شده از سوی دولت‌های متمرکز بوده‌اند.
این مقاومت نه تنها در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی، بلکه در زمینه‌های فرهنگی و دینی نیز مشهود است.. مردم "لرستانِ فیلی" در حالی که تحتِ تأثیرِ برخی از عناصرِ فرهنگی جدید قرار گرفتند، هویت خود را به‌عنوان یک جامعه ی مستقل و مقاوم حفظ کردند..آنچه که این مقاومت را امکان پذیر می کرد..ساختاری ست که مولف با نامِ"کـو"به آن میپردازد..ساختاری که امروز نفس هایش به شماره افتاده..و سوالی را فرا روی ما قرار می دهد..که آیا می توان این ساختاری که سالها در برابر هجوم های همه جانبه مقاومت کرده و خود را بازسازی نموده است..دوباره جانی به کالبدش دوانید؟..
----------------------------------
نتیجه‌گیری..
کتاب "جامعه شناسی تاریخی لرستان فیلی" نشان می دهد.. که تاریخ مردم لرستان به‌عنوان نمونه‌ای از مقاومت در برابر تمرکزگرایی و سلطه‌طلبی قابل درک است. این مقاومت نه تنها در سطح سیاسی، بلکه در سطحِ اجتماعی و فرهنگی نیز به‌عنوانِ حفظ هویت و آزادی های غیر فردی مشاهده می‌شود. فلسفه..در تحلیل این پدیده‌ها به‌طور هم‌زمان کمک می‌کند و به ما نشان می‌دهد که چگونه مردمِ لرستان توانسته‌اند در برابر تهدیدات خارجی و داخلی مقاوم بمانند.
مطالعه تاریخ لرستان و هویت مقاوم آنها می‌تواند به‌عنوان یک مدل برای بازاندیشی در سیاست‌ها و ساختارهای اجتماعی ایران معاصر مورد استفاده قرار گیرد. این کتاب به‌ویژه اهمیت بازاندیشی در مفاهیمی چون "تمرکز گرایی" را مطرح می‌کند و به‌طور خاص به نقد تمرکزگرایی افراطی در سیاست‌های ایران معاصر پرداخته است..آنچه برای نگارنده از اهمیت بیشتری در ارتباط با این مردم برخوردار است..ساختار اجتماعی این سرزمین است که در عین حال که اجازه ی سلطه را به حکومت های بیرونی نداده است..از تمرکز قدرت و ثروت در درون سرزمینشان نیز جلوگیری کرده اند..ناگفته پیداست که مردمانِ لر فیلی بر اساسِ یک فلسفه ی مدون به پیرامون خود نگاه نکرده اند بلکه ما امروز از پنجره ی قرنِ بیست و یکم به زمانه ی آنها نگاه می کنیم..
-----------------------------------------
آرش صبا
/channel/chaykhanehLALI
🎥 جامعه ایران در مسیر راست‌گرایی؟
🔶 گفتگوی شروین وکیلی و عباس کاظمی
🔻شروین وکیلی: نظام پادشاهی در ایران مبتنی بر سلطنت نبوده است. با مطالعه تاریخ می‌بینیم که در سنت ایرانی اینگونه نبوده که پادشاهی مثل نظام‌های سلطنتی اروپا به فرزند ارشد واگذار شود، بلکه براساس نوعی شایسته‌سالاری بوده است. حتی صدر اعظم نیز از پایین به بالا انتخاب میشد. ایرانیان به چنین نظم سیاسی‌ای گرایش دارند. در تمام دوره‌های مدرن، نوعی سیاست فراموشی و عدم توجه به گذشته دنبال می‌شود که باعث هویت‌زدایی خواهد شد.
🔺عباس کاظمی: صورت‌بندی آقای وکیلی گذشته‌نگر است و در نهایت به ساختار اقتدارگرایی‌ای که در حال ظهور است، تن خواهد داد. در نبود اپوزیسیون کارآمد، جامعه با پشتوانه ملی‌گرایی به سمت راست‌گرایی افراطی و سلطنت‌طلبی می‌رود. متاسفانه عده زیادی از مردم نیز به دلیل ناامیدی‌ای که دارند، حاضرند با جریان سلطنت‌طلب همراهی کنند. اینکه جامعه دوباره به عقب برگردد و بخواهد نظام اقتدارگرایی‌ای را در شکل دیگری ایجاد کند، یک خطر است.
🎞 فیلم این گفتگو در یوتوب آزاد:
https://youtu.be/uKnY5em5fnI
✅ حمایت «ارزی» و «ریالی» از آزاد
🆔@AzadSocial
روش‌های خرید کتاب "کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فِیلی"
۱- مبلغ ۳۵۰ هزار تومان (شامل قیمت کتاب و هزینه پست) به شماره کارتِ زیر واریز کنید؛
۶۰۳۷
۷۰۱۵
۲۶۲۹
۲۲۲۹
(نیکوبخت، بانک کشاورزی)
فیش واریز را به همراه آدرس به شناسه @iranboom1403 در تلگرام ارسال کنید.
۲- در تهران با مراجعه به انتشارات نور علم کتاب را با قیمت پشت جلد (۲۹۰ ه. ت.) تهیه کنید؛
خ ۱۲ فرودین، پ ۲۹۰، کتاب چرتکه تلفن: ۰۹۱۲۲۰۷۹۸۴۹ و ۶۶۱۷۴۹۱۰
۳- در دورود با مراجعه به کتاب‌فروشی حافظ (میدان فرمانداری، جنب مسجد امام حسین)، کتاب را به قیمت پشت جلد (۲۹۰ ه. ت.) تهیه کنید.
۴- در خرم‌آباد با مراجعه به گالری آژیا، به نشانی:
خیابان انقلاب، نبش سه راه مطهریی، سه راه بالایی از سمت ناصرخسرو، نبش کوچه شکاری طبقه زیرین پاساژ سپید، تلفن: 09036178246
خلاصه کتاب؛ /channel/ebrahimkhodaee/940
اجبارِ جامعه ی "لـر" در نقدِ #سـنت"..
-------------------------------------------
#سنت، همچون یک فرآیند تاریخی و زنده، نباید به‌عنوان یک واقعیتِ راکد،بلکه به‌عنوانِ دگرگونیِ پیوسته‌ای درک شود که در بسترِ زمان در حالِ تکامل است..انسانِ لـر برای رسیدن به درکِ درست از سنت، باید آن را در چارچوبِ عقل و نقدِ عقلانی قرار دهد.. شناخت، فرآیندی است که در آن ذهنِ انسان با استفاده از روش هایِ عقلانی، جهان را به‌طورِ فعال سازمان‌دهی و درک می‌کند.. بنابراین، ما مجبوریم که از قالب‌های پیشین و ادراکاتِ فوری عبور کنیم تا به درکی درست و شفاف از سنت برسیم، ما باید به سنت‌ها نه به‌عنوانِ مفاهیمِ ثابت و مطلق، بلکه به‌عنوانِ پدیده‌هایی که باید به نقد کشیده شوند و از نو بازخوانی گردند، بنگریم..
سنت‌هایِ لری، در ذاتِ خود، پاسخ‌هایی به نیازهایِ خاصِ دوران‌هایِ گذشته ی جهانِ انسانِ لر بوده اند.. (#خون بس)..اما آیا امروز نیز این نیازها همچنان موجودند؟ برای آنکه سنت‌ها به ابزاری برای تحول و پیشرفت بدل شوند، باید منطقِ درونی آنها را جستجو کرد. چرا سنت‌ها شکل گرفتند؟ چه نیازی را برآورده می کردند؟ و آیا این نیازها اکنون وجود دارند یا به‌طور بنیادی تغییر یافته‌اند؟ به عبارتی، باید سنت‌ها را به‌عنوان یک «پدیده تاریخی» فهمید که در درونِ خود حامل سؤالات و دگرگونی‌های بی‌پایانی هستند..
نگاهِ "کـانـتی" به جهان، به ما می‌آموزد که هیچ‌چیز نمی‌تواند به‌طورِ مطلق و بی‌چون و چرا وجود داشته باشد، بلکه هر پدیده‌ای در چارچوبِ #عقل و #تجربه ی انسانی معنا می‌یابد.. سنت نیز باید از این منظر مورد بررسی قرار گیرد: آیا سنتی مانند"#الـفـه" آن‌طور که در گذشته عمل می‌کرد، همچنان برای جامعه امروز کارآمد است؟ یا آن که باید از دریچه ی نقد به آن نگریست و بر اساسِ تغییراتِ اجتماعی و فرهنگی،در صورتِ نیاز مورد بازسازی و تجدیدنظر قرارش داد؟ این فرآیندِ نقد، فرآیندی عقلانی است که بر اساس شناختِ دقیق از تاریخ، ساختارها و نیازهای کنونی شکل می‌گیرد..
جامعه ی لر، همچنان گرفتارِ فهمی سنتی از سنت است؛ فهمی که به‌سان یک حقیقتِ #کلیسایی، به تکرار گذشته‌ها و تقلید از آنها میپردازد.. در این نوع نگاه، #تغییر و #نقد جایی ندارد، و تنها باید از مسیر پیشین پیروی کرد.. اما، برای رسیدن به #آزادی و رشد عقلانی، باید از این وضعیتِ ساکن عبور کنیم.. آزادی به معنای عبور از تـقلید و پذیرش خودآگاهانه ی اصول است، نه تقلید از سنت‌ها و ساختارهایی که دیگر نمی‌توانند به‌طورِ مؤثر به نیازهای جدیدِ جامعه ی ما پاسخ دهند..
پایبندی به #سنت، در شرایطی که آن سنت دیگر کارکردِ مؤثری ندارد، نه تنها باعث ایستایی می‌شود، بلکه تبدیل به ابزاری برای سلطه می‌گردد. سلطه‌ای که از طریقِ حفظِ یک وضعیتِ ثابت و ناتوان از پذیرشِ تغییر، #قدرت‌هایِ سلطه ی موجود را تقویت می‌کند.. برای آنکه سنت‌ها از این حالت خمودی خود رها شوند و به ابزاری برای پیشرفت تبدیل گردند، باید از آنها نه تنها به‌عنوان حافظانِ #هویتِ فرهنگی، بلکه به‌عنوانِ منابعی برای تأمل و تحول استفاده کنیم. این همان چیزی است که نقدِ عقلانی "کانـتی" از سنت می‌طلبد: درک و بازاندیشی، نه فقط در سطحِ ظاهرِ سنت، بلکه در منطقِ درونی و تحولی که در دلِ آن نهفته است..
در نهایت، برای عبور از سنت‌های ایستا و تبدیل آنها به منابعی برای تحول و پیشرفت، باید سنت‌ها را در بستر عقلانیت موردِ نقد و بازاندیشی قرار دهیم. همان‌طور که #کانت در "نقدِ عقلِ محض"نشان می‌دهد که هر گونه شناختی نیاز به عقلانیتِ نقادانه دارد، در مورد سنت‌ها نیز باید عقل نقادانه را به کار گرفت تا آنها از "پدیده‌هایی بی حرکت"به "ابزارهایی برای رهایی و پیشرفت" بدل شوند..
--------------------------------------------
آرش صبا
#لر
#جامعه
#انسان
#سنت
/channel/chaykhanehLALI
خلاصه‌ای از کتاب "کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی"
✍ دکتر ابراهیم خدائی
داستان ایران در پژوهش‌های تاریخی، در آمدن و رفتن پیاپی سلسله‌های حکومتی مرکزی و فراگیر خلاصه شده است، در حالی که فهم سرگذشت واقعی مردم و مناطق مختلف کشور نیاز به کاوش در اجزاء آن دارد، چنین پژوهش‌هایی از یک‌سوی از جانب دانشگاه‌ها و محافل علمی ذیل عنوان "تاریخ محلی" تحقیر و کم اهمیت قلمداد می‌شوند و از سوی دیگر به خاطر "ضعف‌های روش‌شناختی و نظری و نیز سوگیری‌های قومی یا محلیِ پژوهش‌گران غیرحرفه‌ای بومی" دچار کژفهمی هستند.
کتاب « کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فِیلی» با مطالعه‌ی رخدادها و اسناد تاریخی نشان داده چگونه نهادهای سیاسی و اجتماعی ( کو)، عوامل طبیعی ( کوه ) و اجتماعی-اقتصادی ( کوچ ) باعث شده است دو سلسله حکومتی مشابه و خویشاوند (اتابکان لر کوچک از ۱۱۷۵ تا ۱۵۹۷ م. و والیان لرستان فیلی از ۱۵۹۷ تا ۱۹۲۸) بتوانند با وجود تغییر پیاپی سلسله‌های حکمرانی ایران‌بوم، بیش از هفت قرن پابرجا بمانند و ضمن تعامل با حکومت‌های مرکزی، ویژگی‌ها و ساختارهای بوم خویش را تا دوره معاصر تداوم بخشند.
اغلب نفوذ اندک حکومت‌های مرکزی در لرستان فقط با ارجاع به طبیعت متفاوت و سبک‌زندگی کوچندگی توضیح داده می‌شود، اما در این کتاب اشاره شده است؛ کوه و کوچ همان‌گونه که به لرها امکان مقاومت دربرابر حکومت‌های مرکزی می‌داده، زمینه‌ساز آشوب و ناامنی دائمی نیز بوده است، درحالی‌که گزارش ها و شواهد تاریخی نشان از دوام و ثبات نسبی ۷۰۰ ساله حکمرانان لرستان دارد. نگارنده برآن است این ثبات و دوام جز با ساختار کووه‌کو و توافق کوها (ایلات و طوایف) ممکن نبوده است.
در این کتاب چگونگی تشکیل، شیوه عملکرد و پیامدهای ساختار کووه‌کو تشریح شده است.
این کتاب نظریه‌های رایجی را که کوشیده‌اند به تاریخ ایران از دریچه‌ی استبداد حکومت‌های مرکزی و درسایه‌ی فرّ ایزدی شاهان ایرانشهر بنگرند، یا مدعی کوتاه‌مدت بودن جامعه ایران شوند، به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد مناطق مختلف ایران (مانند لرستان فیلی) چگونه ساختار اجتماعی متفاوت و تاریخی محلّی و بوم‌نگرانه داشته است.
این ساختارهای بومی (مانند ساختار کووه‌کو در لرستان فیلی) که در واقع محتوای اصلی تاریخ ایران هستند در پرتو نظریه‌های کلّی‌گویانه و فراگیر نادیده گرفته شده یا کم اهمیت قلمداد شده‌اند.
روش تهیه کتاب در لینک زیر 👇
/channel/ebrahimkhodaee/939
در گروه گفتگوهای بوم‌اندیشانه نظرات، پرسش‌ها و یادداشت‌های خود درباره گفتمان ایران‌بوم (کاهش تمرکزگرایی و دولت‌سالاری در ایران) را به اشتراک بگذارید؛
/channel/ebrahimkhodaeeCHAT
نمایندگان مجلس با طرح تدریس ادبیات زبان‌های قومی و محلی در مدارس مخالفت کردند
✍ ابراهیم خدائی
به نظر من نیز قوانین موجود برای تدریس زبان و ادبیات بومی در مدارس کافیست؛ غیر از اصل ۱۵ قانون اساسی، سندتحول بنیادین در راهکار ۵-۵، آموزش و پرورش را موظف کرده زبان، ادبیات و فرهنگ‌های بومی را وارد مدارس کند.
جا دارد نمایندگان حامی زبان‌های مادری در رابطه با اقدامات آموزش و پرورش برای راهکار ۵-۵ سند تحول بنیادین از وزیر آموزش و پرورش طرح سوال کنند.
تصویب قانون جدیدی لازم نیست، قانونی که اجرا نشود بود و نبودش یکیست.
محتوای راهکار ۵-۵ در لینک زیر 👇
/channel/ebrahimkhodaee/806
طرح جلد کتاب
کو، کوه و کوچ؛
جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی
(از 1175 م. تا 1928 م.)
اطلاعات بیشتر و پیش‌خرید کتاب، در لینک زیر 👇
/channel/ebrahimkhodaee/932
ایران و چالش زبان مادری
سعید پیوندی
ابتکار یونسکو در سال 1999 برای نامگذاری 21 فوریه (دوم اسفند) به عنوان روز زبان مادری نوعی فراخوان به واکنش در برابر روند به حاشیه رانده‌شدن زبان اقلیت‌ها و گویش‌های محلی است.
خطر زوال و یا مرگ خاموش حدود نیمی از 6700 زبانی که توسط مردمان جهان استفاده می‌شود را تهدید می‌کند. با به حاشیه رانده‌شدن شمار بزرگی از زبان‌ها بخشی از تاریخ، هستی معنوی و نمادین، ادبیات و فرهنگ مردم هم ناپدید می‌شود.
کشور ما ایران به خاطر وجود شمار فراوانی زبان و گویش محلی از جمله مناطق آسیب‌پذیر جهان به شمار می‌رود.
زبان مادری به اولین زبانی گفته می‌شود که کودک پس از تولد و در رابطه با محیط پیرامون خود می‌آموزد. کسانی هم که در خانواده‌های دوزبانه به دنیا می‌آیند و با هر دو زبان هم‌زمان آشنا می‌شوند دارای دو زبان مادری هستند.
زبان‌ها و گویش‌هایی که امروز می‌شناسیم در طول قرن‌ها همراه تمدن‌ها و همبودهای انسانی زندگی کرده‌اند و تا حدودی آئینه انسانشناسانه پیچیدگی‌ها و تحول تاریخ بشریت هستند.
در دوران جدید شماری از کشورها راه تحمیل یک زبان رسمی به همگان و بی‌اعتنایی به زبان اقلیت‌ها را برگزیدند
بغرنجی موضوع زبان‌ها در دنیای امروز از جمله به ناپیوستگی‌های باز می‌گردد که میان مرزهای سیاسی و مرزهای فرهنگی و زبانی وجود دارد. هیج کشوری در دنیا نیست که در آن فقط به یک زبان صحبت شود و کمتر زبانی هم وجود دارد که در چهارچوب مرزهای یک کشور محدود بماند.
این واقعیت‌ها موضوع زبان را پیچیده می‌کند و گاه به آن بعد سیاسی هم می‌دهد.
زبان و فرهنگ به موضوع قدرت در سویه‌های نمادین و واقعی آن هم پیوند خورده است.
در نیم قرن اخیر با شتاب گرفتن روندهای جهانی شدن و نفوذ روزافزون زبان‌های اصلی بین‌المللی خطر نابودی زبان‌های کوچکتر را افزایش داده است. برای پاسخ گفتن به نیازهای زمانه (فرهنگ، علم) زبان‌ها نیاز به روزشدن، به پویایی واژگانی، نوسازی و خلاقیت دارند. ما در دوران سلطه روزافزون زبان انگلیسی زندگی می‌کنیم و 10 زبان اصلی دنیا بیش از 95 درصد نشر مطالب علمی را در انحصار خود دارند.
یکی از مهم‌ترین بحث‌های پیرامون زبان مادری رابطه آن با نظام آموزشی است. نظام آموزشی به خاطر گسترگی پوشش آن و نقشی که در روندهای فرهنگ پذیری و یادگیری نسل جوان دارد به مهم‌ترین وسیله حفظ و نوسازی زبان‌ها تبدیل شده است و میثاق‌های حقوق کودکان حق یادگیری زبان مادری را به رسمیت می‌شناسند . شماری از کشورها سیاست چند زبانی را انتخاب کرده‌اند (سوئیس، اسپانیا، هند...) و در گروهی دیگر آموزش با یک زبان ملی (فرانسه، ایران، ترکیه) انجام می‌شود.
پژوهش‌های دانشگاهی نشان می‌دهند که سیاست چند زبانی در آموزش اثرات مثبتی بر روی حفظ و گسترش فرهنگ‌های بومی و یا میراث فرهنگی یک کشور بر جا می‌گذارد و به ادغام مطلوب اقلیت‌ها در نظام آموزشی یاری می‌رساند.
بی‌توجهی به زبان مادری می‌تواند مشکلات فردی، روانشناسانه و هویتی پرشماری در پی آورد. توجه به زبان مادری ساکنان کشور و تنوع زبانی-فرهنگی می‌تواند اشکال گوناگونی به خود گیرد: آموزش زبان مادری در کنار زبان اصلی و یا آموزش به زبان مادری و یادگیری زبان ملی در کنار آن.
در ایران بر اساس سرشماری سال 1395 حدود 28 تا 30 درصد از جمعیت کشور در مناطقی زندگی می‌کنند که در آنها اکثریت شهروندان به زبانی غیر از فارسی حرف می‌زنند. بررسی‌های آماری نشان می‌دهند که میزان دسترسی و ماندگاری در آموزش در مناطق غیرفارس ایران بطور محسوسی کمتر از سایر مناطق است. برای مثال در سرشماری 1395 دسترسی به آموزش در بسیاری از استان‌های فارس زبان به طور متوسط 15 تا 20 درصد بیشتر از استان‌های اقلیت‌های زبانی است و این شکاف در مراحل بالاتر آموزشی افزایش می‌یابد.
هر چند این نابرابری‌ها فقط به دلیل دشواری‌های زبانی نیست و فقر و توسعه نیافتگی نیز از عوامل اثر گذار به شمار می‌روند اما تحمیل زبان اکثریت و سلطه فرهنگی در سویه نمادین و عینی اثرات منفی در توسعه آموزشی و رابطه با مدرسه و یادگیری بر جا می‌گذارد.
سیاست‌های زبانی ایران از ابتدای شکل‌گیری مدرسه جدید هیچ‌گاه توجه به زبان‌های اقلیت‌ها را در دستور کار خود قرار نداده است و زبان اقلیت‌های بزرگ مانند ترک‌ها، کردها، عرب‌ها و بلوچ‌ها جایی در نظام آموزشی ایران ندارند. این سیاست مصداق اعمال خشونت نمادین علیه کودکانی است که نوعی تحقیر فرهنگی را زندگی می‌کنند. آموزش زبان اقلیت‌ها گام مهمی در راه به رسمیت شناختن هویت همه کسانی است که در چهارچوب مرزهای ملی ایران با یکدیگر زندگی می‌کنند.
/channel/paivandisaeed
سفارش‌های ثبت شده برای کتاب "کو، کوه و کوچ: جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی"
تا تاریخ ۲۸ بهمن ۱۴۰۳
۱- م. ب. از چهارمحال بختیاری
۲- میلاد میرزایی از اصفهان
۳- فرزاد هارونی برده‌شاهی از اهواز
۴- سعید لرستانی از ایلام
فرخوان پیش‌خرید کتاب
کو، کوه و کوچ؛
جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی
(از 1175 م. تا 1928 م.)
✍ به قلم ابراهیم خدائی
کتاب در دست چاپ است و از علاقمندان دعوت می شود نسبت به پیش‌خرید آن اقدام کنند.
مشارکت شما در پیش‌خرید به نویسنده و ناشر کمک می‌کند معادل تقاضای خوانندگان نسبت به چاپ کتاب اقدام کنند و در این شرایط اقتصادی متحمّل زیان نشوند.
برای پیش‌خرید کتاب فیش واریزی به مبلغ ۳۵۰ هزار تومان به شماره کارتِ؛
۶۰۳۷
۷۰۱۵
۲۶۲۹
۲۲۲۹
(نیکوبخت، بانک کشاورزی)
را به همراه آدرس پستی به شناسه @iranboom1403 ارسال کنید.
شایان ذکر است؛
:: کتاب بیش از ۳۰۰ صفحه در قطع وزیری است.
:: کتاب حداکثر تا ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ به نشانی شما پُست خواهد شد.
پیشاپیش سپاس از حمایت شما 🙏
بوم‌اندیشی؛ کانال شخصی ابراهیم خدائی
@EbrahimKhodaee
ایران؛ بوم و توسعه
چاپ دوم
به قلم ابراهیم خدائی
سفارش تلگرامی از طریق آی دی @Iranboom1403
پشت جلد ۹۵ هزار تومان، مبلغ قابل پرداخت با احتساب هزینه پست: ۱۳۵ هزار تومان
شماره شتاب:
6037-7015-2629-2229
کانال بوم‌اندیشی در تلگرام؛
@EbrahimKhodaee
در شماره ۷۷۰ سیمره چاپ شد؛
جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی؛ از اجتماع تا طبیعت
✍ ابراهیم خدائی
/channel/seymareweekly/10694
@EbrahimKhodaee
برای سرزمین ام می نویسم!
درود بر سرزمین مادری ام و خانه ی پدری ام، وطن عزیزم سرزمین پارس که هرگز به تو پشت نخواهیم کرد. سرزمین شیر زنان و دلیر مردان،
ایران.
سلام و درود بر لرستان سرزمین آبشارهای زیبا ( سلام بر آبشار مخملکوه، سلام بر آبشار بیشه، سلام بر آبشار نوژیان،سلام بر آبشار غسلگه، سلام بر آبشار داله لان، سلام برآبشار سرکانه، سلام بر آبشار آب سفید ،سلام بر آبشار چکان، سلام بر آبشار شیرز، سلام بر آبشار افرینه و کول چپ،
سلام بر آبشار پیازه، سلام بر آبشار وارک، سلام برآبشار دورنای، سلام بر آبشار بورنیک، سلام برآبشار سوله سر ، سلام بر آبشار تیان و سلام درود بر تمام آبشارهای که اسمشان حضور ذهن یاری ام نکرد و ذکر نشده اند).
آهای آدم ها نگذاریم طبیعت لرستان و طراوت اش بمیرد.
نگذاریم ناقوس مرگ در طبیعت به صدا در آید و گوش ها شنوایی شان را از دست بدهند. و چشمها نابینا شوند.
نگذاریم عمر درختان بلوط کوتاه شود.پیش از آنکه پیر شوند بمیرند.
تبرها را فردا با خود به همراه نبریم!
سلام بر طبیعت لرستان سرزمین آبا و اجدادی ام ،جایی که روزگاری زندگی با رنگ‌ها و صداهای شادابش هلهله می‌کرد،
نگذاريم سکوتی غم‌انگیز بر آن حاکم شود. درختان سرسبز که روزی سایه‌بان آرامش‌بخش ما بودند، نگذاریم به یادگارهایی از گذشته تبدیل شوند.
آب‌های زلال رودخانه‌ها که با شفافیت خود زندگی را به اطراف هدیه می‌دادند، نگذاریم رنگی کدر و غمگین به خود بگیرند.
ما آدم ها برای آبادانی این طبیعت و هر آنچه در این دنیا است آمده ایم نه برای تخریب اش.
با دست های خودمان طبیعت را زخمی نکنیم
قشنگی ها و زیبایی‌های آن را نابود نکنیم.
فردا با خود تبر به همراه نبریم!
هر بار که یک درخت قطع می‌شود یک دشت پژمرده و نابود می‌شود، قسمتی از روح زمین نیز از بین می رود.
نگذاریم کر شویم و صدای فریاد طبیعت را نشنویم.
چرا نمی خواهیم درک کنیم که طبیعت زنده است و او نیز مانند ما درد دارد!
دست در دست هم دهیم به مهر
زندگی را به این سرزمین بازگردانیم. و چگونگی همزیستی با طبیعت را بیاموزیم.
فردا باخود تبر به همراه نبریم!
هنوز دیر نشده ، هنوز می توانیم با طبیعت صلح کنیم و به آغوش مادر و وطن بزرگوارمان طبیعت برگردیم و به آن زندگی ها دهیم.
فردا با خود تبر به همراه نبریم!
✍زهرا نجاتی
۱۳ فروردین ۱۴۰۴
@sociology_1
🔊فایل صوتی
چرا نروژ توانست، ولی ایران نتوانست؟
در بیشتر کشورهای نفتی درآمد حاصل از فروش نفت درست استفاده نمی‌شود. گاهی صرف جاه طلبی های حاکمان و گاهی صرف جنگ می‌شود. مثل جنگ‌هایی که صدام با ایران و کویت راه انداخت.
اما نروژ در این بین یک استثنای واقعی ست. نروژ چگونه توانست از چنگ نفرین نفت فرار کند؟ در این ویدئو داستان حدود 100 ساله‌ی توسعه نروژ را تعریف کرده‌ایم.
00:00 مقدمه و تیزر
00:28 ثروت فعلی نروژ
01:19 مقایسه منابع نفتی ایران و نروژ
01:53 تاریخ فقر نروژ
03:22 درآمد فعلی کشور نروژ از کجا میاد؟
03:48 رفاه دیگر کشوهای نفتی
05:33 وضعیت اقتصادی نروژ قبل از نفت
06:15 روند رشد سیاسی نروژ
07:51 اشغال نروژ توسط آلمان
09:13 کشف میدان نفتی توسط هلند
09:45 تقسیم میدان‌های نفتی توسط بریتانیا
11:41 نروژ و بیماری هلندی
14:48 اثرات بیماری هلندی رو خرخ پول نفت
15:53 بحران فنتی ونزوئلا
16:30 افزایش درآمد نفتی ایران و برنامه شاه
18:42 نروژ با پول‌های نفتی چه کرد؟
19:56 قوانین صندوق توسعه نروژ
22:05 صندوق توسعه ایران
26:30 نقش فاروق القاسم در نجات نروژ
.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @EbrahimKhodaee
Arash Saba:
نگاهی به کتاب "جامعه شناسی تاریخیِ لرستانِ فیلی"..نوشته ی دکتر "ابراهیم خدایی..
---------------------------------
چکیده:
در این کتاب، مولف از مقاومتِ مردمِ "لرستانِ فیلی" در برابر حکومت‌هایِ متمرکز و اهمیت ساختارِ اجتماعیِ
"کو، کوه و کوچ"سخن گفته است.. در اینجا تلاش می‌شود که ارتباطاتِ فلسفی موجود در متنِ ،با استفاده از مفاهیمِ شناخته شده بررسی شود. به‌ویژه نگاهی خاص خواهیم کرد که چگونه مقاومت مردم "لرستانِ فیلی" در برابر تمرکزگرایی، هویتِ مستقل و مقاوم آنها را شکل داده و به معنای عمیق‌تری از ساختار اجتماعی در برابر دولت‌های مرکزی تبدیل شدند.. مولف ..به نقدی جسورانه از تمرکزگرایی در تاریخ ایران و تأثیرات آن بر هویت‌های محلی و خودمختاری‌های اجتماعی پرداخته و لزوم بازاندیشی در بازخوانیِ تاریخ ایران را مطرح می‌کند..
---------------------------
"سرتال"(مقدمه)
کتاب "جامعه شناسیِ تاریخیِ لرستان فیلی" به‌عنوان یک اثر تحقیقی در تاریخ ایران، زمینه‌ای را فراهم می‌آورد تا تاریخ و جامعه و هویت مردم "لرستان فیلی" از منظر جدیدی بررسی شود..، مولف به نحوه ی تعاملِ "مردم لـر" با دولت‌های متمرکز در طول تاریخ اشاره می‌کند و تأکید دارد که در بسیاری از مواقع، مردم این سرزمین توانسته‌اند در برابر تمرکزگرایی ایستادگی کنند. این نوشتار،با تحلیل فلسفی مفاهیم کلیدیِ متن، همچون مقاومت در برابر تمرکزگرایی و حفظ هویت اجتماعی و فرهنگی، سعی دارد که نگاهی به اندیشه ی مولف داشته باشد..
در این نوشتار.. سه رویکرد فلسفی بررسی می‌شوند: 1) فلسفه ی تاریخ و تبیین رویدادهای تاریخی از منظر فلسفی، 2) فلسفه ی اجتماعی و ساختارهای اجتماعیِ مقاومت، 3) فلسفه ی سیاسی و نقدِ تمرکزگرایی.
---------------------
1. فلسفه ی تاریخ و بررسی تاریخ از منظر "هگل"..
هگل.. معتقد است که تاریخ روندی است که در آن عقل و آزادی به تدریج تحقق می‌یابند.. از منظر هگلی، هر تمدنی که در برابر تهدیدات خارجی و داخلی ایستادگی کند..بخشی از این فرآیند تاریخی است که نشان‌دهنده‌ی بیداریِ عقلِ جمعی است..
در تاریخِ لرستانِ عهدِ اتابکان و دنباله ی آن یعنی حکومتِ والیان، مقاومت مردم در برابر سلطه‌های متمرکز، به‌ویژه در زمان‌های مختلف از جمله حملات مغولان و صفویان، می‌تواند نشانه‌ای از این "آگاهیِ تاریخی" باشد. آنها نه تنها در برابر حکومت‌هایِ خارجی ایستادگی کردند، بلکه از طریقِ حفظ ساختار اجتماعیِ منحصر به فرد خود یعنی "کو، کوه و کوچ"در واقع به نوعی از تحققِ آزادیِ اجتماعی و سیاسی دست یافتند.. به عبارت دیگر، تاریخ "لرستانِ فیلی" می‌تواند به‌عنوان یک نمونه یِ تاریخی از بیداریِ جمعی و مقاومت در برابر فرآیندهایِ سلطه‌طلبانه در نظر گرفته شود..
--------------------------
2. فلسفه اجتماعی و ساختارهای اجتماعی در "لـرِ کوچک"
در فلسفه اجتماعی، اندیشمندان مختلفی همچون "آگوست کنت"، "امیل دورکیم" و "ماکس وبـر" به تحلیلِ ساختارهایِ اجتماعی و تعاملِ آنها با قدرت پرداخته‌اند. در خصوصِ "لرستانِ فیلی"، ساختارِ اجتماعی مردمِ این سرزمین از ویژگی‌های خاصی برخوردار است.. آنها از یک سو در برابر مهاجمانِ خارجی ایستاده‌اند و از سوی دیگر، هرگز اجازه ندادند که قدرت‌های متمرکز داخلی، هویت و استقلال اجتماعی‌شان را از بین ببرند..
در این کتاب، مولف به‌طور خاص به ساختار "کو، کوه و کوچ" اشاره دارد که به‌عنوان یک سیستم اجتماعی-اقتصادی و مقاوم در برابر فشارهایِ خارجی و داخلی عمل کرده است. این سیستم، که شاملِ تعاملاتِ مبتنی بر "خون و زمین" بوده (مولف به این موضوع اشاره نداشته) و در کنارِ شناختِ صحیحی که از جغرافیا و طبیعت بوجود امده بود..به این مردم.. این امکان را می‌داد که در برابر هر گونه تهدیدی مقاوم بمانند، بدون آنکه مجبور به پذیرفتن سلطه‌های متمرکز شوند.. میتوان از این زاویه نیز کاربرد فلسفه اجتماعی در فهم چگونگیِ تعامل ساختارِ اجتماعی ،با قدرت را در ساختارِ "کو،کوه و کوچ"مورد مطالعه قرار داد..
----------------------------
3. فلسفه سیاسی و نقد تمرکزگرایی..
در فلسفه سیاسی، بحث‌های زیادی در مورد ضرورتِ یا مضر بودن حکومت‌های متمرکز وجود دارد.. "هابـز" و "جـان لاک" به‌عنوانِ دو فیلسوفِ سیاسیِ مشهور، دیدگاه‌های متفاوتی در موردِ شکلِ حکومت دارند. "هابـز" معتقد است که دولت باید سلطه‌ای متمرکز و مقتدر بر جامعه اعمال کند تا امنیت و نظم برقرار باشد، در حالی که لاک بر حقوق طبیعیِ فرد و عدمِ تمرکزِ قدرت تأکید دارد..
عرضه کتاب‌های "ایران، بوم و توسعه" و نیز "کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فِیلی" در گالری آژیا خرم‌آباد
نشانی: خیابان انقلاب، نبش سه راه مطهریی، سه راه بالایی از سمت ناصرخسرو، نبش کوچه شکاری طبقه زیرین پاساژ سپید، تلفن: 09036178246
سایر روش‌های خرید کتاب؛
/channel/ebrahimkhodaee/944
برخی سال‌های مهم تاریخ لرستان فِیلی
تصویر برگرفته از صفحه ۱۱۴ کتاب کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی
تهیه‌ی کتاب در لینک زیر؛
/channel/ebrahimkhodaee/939
بسته‌های ارسالی کتاب "کو، کوه و کوچ"
امروز ۱۳ اسفند ۱۴۰۳ سفارش‌های جنابان محمدی، ه. ب.، نظری، موگویی، خسروی، بهداروند، میرزایی و لرستانی به آدرس‌های اعلام شده‌شان ارسال گردید.
اطلاعات بیشتر برای سفارش کتاب در لینک زیر 👇
/channel/ebrahimkhodaee/939
📚 کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی توسط "نورعلم" منتشر شد.
این کتاب به قلم ابراهیم خدائی، با قطع وزیری در ۳۰۳ صفحه انتشار یافته و شامل چهار بخش است؛
بخش نخست: مرور تاریخی سلسله‌های اتابکان لر کوچک و والیان لر فیلی
بخش دوم: بازی و بازیگران قدرت؛ نهاد وراثت، کو (ایلات و طوایف) و حکومت مرکزی
بخش سوم: منابع قدرت؛ کو (نظام ایلی و طایفه‌ای کووه‌کو)، کوه (طبیعت خاص لرستان فیلی) و سبک زندگی کوچندگی
بخش چهارم: شامل نتیجه‌گیری‌ها و گفتارهای پایانی؛ سیاست، مذهب، سکونت، معیشت و فرهنگ
خرید کتاب
۱- مبلغ ۳۵۰ هزار تومان (شامل قیمت کتاب و هزینه پست) به شماره کارتِ زیر واریز کنید؛
۶۰۳۷
۷۰۱۵
۲۶۲۹
۲۲۲۹
(نیکوبخت، بانک کشاورزی)
فیش واریز را به همراه آدرس به شناسه @iranboom1403 در تلگرام ارسال کنید.
۲- در تهران با مراجعه به انتشارات نور علم کتاب را با قیمت پشت جلد (۲۹۰ ه. ت.) تهیه کنید؛
خ ۱۲ فرودین، پ ۲۹۰، کتاب چرتکه تلفن: ۰۹۱۲۲۰۷۹۸۴۹ و ۶۶۱۷۴۹۱۰
۳- در دورود با مراجعه به کتاب‌فروشی حافظ (میدان فرمانداری، جنب مسجد امام حسین)، کتاب را به قیمت پشت جلد (۲۹۰ ه. ت.) تهیه کنید.
بوم‌اندیشی
@EbrahimKhodaee
چاپ دوم کتاب
"فرهنگ، توسعه و خودکشی در غرب ایران" رسید.
نویسنده: دکتر اردشیر بهرامی
ناشر: جهاد دانشگاه تهران
تیراژ : 1000 جلد
توجه: ارسال کتاب به سراسر کشور
(❤با تخفبف ۳۰ درصد❤)
کتاب پیش رو حاصل ۱۰ سال مطالعات و پژوهش‌های میدانی نگارنده در غرب ایران است.
جهت تهیه و ارسال کتاب به سراسر کشور به شماره و آیدی زیر پیام دهید👇👇
09307664055
شناسه دکتر بهرامی 👇
@ardeshir2bahrami
کانال دکتر بهرامی 👇
/channel/ardeshir3bahrami
کانال بوم اندیشی 👇
@Ebrahimkhodaee
👆 فایل Pdf فهرست کتاب
کو، کوه و کوچ؛
جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی
تاملاتی جامعه‌شناختی در رویدادهای تاریخی لرستان در دوره اتابکان لر کوچک و والیان لر فیلی
اطلاعات بیشتر و پیش‌خرید کتاب، در لینک زیر 👇
/channel/ebrahimkhodaee/932
فراخوان پیش‌خرید کتاب
کو، کوه و کوچ؛
جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی
(از 1175 م. تا 1928 م.)
✍ به قلم ابراهیم خدائی
کتاب در دست چاپ است و از علاقمندان دعوت می شود نسبت به پیش‌خرید آن اقدام کنند.
مشارکت شما در پیش‌خرید به نویسنده و ناشر کمک می‌کند معادل تقاضای خوانندگان نسبت به چاپ کتاب اقدام کنند و در این شرایط اقتصادی متحمّل زیان نشوند.
برای پیش‌خرید کتاب فیش واریزی به مبلغ ۳۵۰ هزار تومان به شماره کارتِ؛
۶۰۳۷
۷۰۱۵
۲۶۲۹
۲۲۲۹
(نیکوبخت، بانک کشاورزی)
را به همراه آدرس پستی به شناسه @iranboom1403 در تلگرام ارسال کنید.
شایان ذکر است؛
:: کتاب بیش از ۳۰۰ صفحه در قطع وزیری است.
:: کتاب حداکثر تا ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ به نشانی شما پُست خواهد شد.
:: کسانی که حضورا (در شهرهای دورود، تهران و خرم‌آباد که امکان تحویل حضوری وجود دارد) کتاب را دریافت کنند صرفا مبلغ ۳۰۰ هزار تومان (پشت‌جلد کتاب) واریز کنند.
:: در صورت سفارش بیش از یک نسخه نیز، غیر از نسخه اول، فقط واریز پشت جلد (۳۰۰ هزار تومان) کفایت می‌کند (مثلا ۶۵۰ برای دو نسخه).
پیشاپیش سپاس از حمایت شما 🙏
بوم‌اندیشی؛ کانال شخصی ابراهیم خدائی
@EbrahimKhodaee
فراخوان پیش‌خرید کتاب
کو، کوه و کوچ؛
جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی
(از 1175 م. تا 1928 م.)
✍ به قلم ابراهیم خدائی
کتاب در دست چاپ است و از علاقمندان دعوت می شود نسبت به پیش‌خرید آن اقدام کنند.
مشارکت شما در پیش‌خرید به نویسنده و ناشر کمک می‌کند معادل تقاضای خوانندگان نسبت به چاپ کتاب اقدام کنند و در این شرایط اقتصادی متحمّل زیان نشوند.
برای پیش‌خرید کتاب فیش واریزی به مبلغ ۳۵۰ هزار تومان به شماره کارتِ؛
۶۰۳۷
۷۰۱۵
۲۶۲۹
۲۲۲۹
(نیکوبخت، بانک کشاورزی)
را به همراه آدرس پستی به شناسه @iranboom1403 در تلگرام ارسال کنید.
شایان ذکر است؛
:: کتاب بیش از ۳۰۰ صفحه در قطع وزیری است.
:: کتاب حداکثر تا ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ به نشانی شما پُست خواهد شد.
:: کسانی که حضورا (در شهرهای دورود، تهران و خرم‌آباد که امکان تحویل حضوری وجود دارد) کتاب را دریافت کنند صرفا مبلغ ۳۰۰ هزار تومان (پشت‌جلد کتاب) واریز کنند.
:: در صورت سفارش بیش از یک نسخه نیز، غیر از نسخه اول، فقط واریز پشت جلد (۳۰۰ هزار تومان) کفایت می‌کند (مثلا ۶۵۰ برای دو نسخه).
پیشاپیش سپاس از حمایت شما 🙏
بوم‌اندیشی؛ کانال شخصی ابراهیم خدائی
@EbrahimKhodaee
👆۷۰۰ سال تاریخ لرستان در یک نگاه 👆
تصویری از صفحه ۱۱۲ کتاب "کو، کوه و کوچ؛ جامعه‌شناسی تاریخی لرستان فیلی"
روش تهیه کتاب در لینک زیر👇
/channel/ebrahimkhodaee/927
✅رویکرد کنشگران لرستان؛ توسعه بر مدار وفاق یا دولت متمرکز؟!
✍️دکتر ابراهیم خدایی/ سیمره
در کشوری با تنوع بالای جغرافیایی، فرهنگی و سیاسی ایران، این دغدغه همیشه وجود دارد که هزینه‌های پیمودن مسیر توسعه بسیار بالاست، حجم بالا و متنوع مشکلات و مطالبات از یک‌سوی و محدودیت و پراکندگی منابع از سوی دیگر، امر توسعه را در چنین محیطی دشوار می‌کند.
توسعه با واگرایی به نتیجه نخواهد رسید، تنوع جغرافیایی و فرهنگی در کشوری مانند ایران بسترساز واگرایی است؛ واگرایی همکاری را دشوار و هزینه‌های امنیتی را بیشتر می‌کند، گروه‌های مختلف کشور با منابع و منافع متفاوت و گاهی متعارضی که دارند ممکن است به جای همکاری و هم‌افزایی به جان هم بیفتند و یا خواستار جدایی و دشمنی شوند.
واکنش ایرانیان به چنین شرایط بغرنجی «تمرکزگرایی و دولت‌سالاری» بوده است، هر چند در جنبش مشروطه تنوع جغرافیایی و فرهنگی دیده شده بود و حتا با در نظر گرفتن انجمن‌های ایالتی و ولایتی در دستور کار نیز قرار گرفته بود، اما به زودی نظریه «دولت متمرکز» آن هم در افراطی‌ترین نوع آن غلبه کرد. احتمال واگرایی بهانه‌ای برای نادیده گرفتن تنوع جغرافیایی و فرهنگی شد تا به بهانه مسائل امنیتی و خطرات تمامیت ارضی، اختیار زندگی و سرزمین مردم گوشه‌کنار ایران از آنها گرفته شود و در حیطه‌ی اختصاصی دولت متمرکز قرار گیرد.
در ایران معاصر؛ اولاً نهاد دولتِ مدرن کوشیده است خود را یگانه نماینده و بلکه تنها راهبر در همه‌ي امور تعریف کند و مردم، بازار و نهادهای غیر دولتی را محدود و بلکه نابود کند و ثانیاً تمام تنوع جغرافیایی و فرهنگی کشور نادیده گرفته شود و در واقع صورت مسئله کلا پاک شود! در چنین نظامی توقع می‌رود دولت متمرکز مقتدر، کارآمد و امین در تمام تصمیم‌سازی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها حرف اول و آخر را بزند، کلیه منابع را کنترل کند و برای رفع تمام مشکلات نسخه بنویسد! اما تاریخ صدساله تمرکزگرایی و دولت‌سالاری در ایران به روشنی نشان داده است که در چالش دولت متمرکز و توسعه، بهتر از هر بیانی، این ضرب‌المثل لری «مینجایی» کاربرد دارد که؛ «طَمَه من و منونی، رو شی بکو بیوه نمونی!»
اینک در این گفتار کوتاه، نگارنده بر آن نیست که نظریات گوناگون درباره رابطه توسعه و نهاد دولت را به گستردگی به سخن درآرد، همین بس که تجربه صدساله ایران نشان داده است نهاد دولت متمرکز، متولی کارآمدی برای توسعه نیست، اگر هم دستاوردهایی داشته باشد خیلی زود با دچار شدن به یک اشغال خارجی (مانند شهریور ۱۳۲۰)، انقلاب داخلی (مانند بهمن ۱۳۵۷) یاتحریم بین المللی (مانند دهه ۱۳۹۰) تحت تاثیر اشتباهات یا ناتوانی‌های همان دولت متمرکز قرار گیرد
ادامه و متن کامل این یادداشت را در تارنمای آوای سیمره بخوانید:👇👇
https://avayeseymare.ir/?p=27260
دولت پهلوی مامور بود مداخلات در تمام جهات وسایل معیشت ما نماید که یکی از مهم‌ترین وسایل حیاتی ما زراعت بود، در آنهم مداخله نمود. دستور داده شد که کلیهٔ زرّاع باید به آنچه مامور شوند، زراعت نمایند نه آنکه خود می‌خواهند. هر زارع و مالکی باید قبلاً اظهارنامه تقدیم ادارهٔ کشاورزی نماید که من می‌خواهم در ملک خود زراعت نمایم تا آنها آمده، که آنها معاینه نمایند این محل قابل چه بذر و زراعتی است؟ بعد باید به قیمتی معین که غالباً به ضرر مالک و رعیت تمام میشد به دولت بفروشند یا مالیاتی به حساب بذر به او بسته میشد که اگر اصل عمل را هم تقدیم می‌کرد باز چیزی مدیون بود!