📚 در آیین رونمایی (ری‌گشون) مجموعه داستان کوتاه «کالات» به گویش بختیاری نوشته هوشنگ کریمی که آدینه ۱۸ اسفندماه ۱۴۰۲ برگزار شد، در جمع همتباران بختیاری درباره جایگاه ادبیات در میان بختیاری‌ها سخن گفتم.
@shahinsepanta
🌿 به فرخندگی جشن اسفندگان (روز زن و زمین در فرهنگ ایران) در جمع یاران موسسه افسان‌سرا به مدیریت سرکار خانم دکتر زهرا معینی‌فرد و در کنار دوست بزرگوار شاهنامه‌خوان جناب آقای صادقی.
@shahinsepanta
🌿 سی و دومین نشست هفتگی گروه فرهنگی ایرانشهر به فرخندگی جشن اسفندگان (۵ اسفندماه) روز زن و زمین در فرهنگ ایران، برگزار شد.
در آغاز این نشست هموند گروه آقای مهرشاد مختاری سروده اسفندگان استاد هما ارژنگی را بازخوانی کردند، سپس من درباره جشن اسفندگان و جایگاه زن ایرانی در اسطوره و تاریخ سخن گفتم. در ادامه دکتر حسین شیرمحمدی درباره جنبش‌های حق‌طلبانه زنان در تاریخ معاصر ایران و جهان سخن گفتند و سپس خانم سهرابی به شاهنامه‌خوانی بختیاری پرداختند.
در بخش دیگر برنامه خانم دکتر زهرا معینی‌فرد مدیر موسسه افسان‌سرا داستان بیژن و منیژه از شاهنامه فردوسی را به زیبایی اجرا کردند و در پایان آقای مهدی حقیقی قطعاتی از موسیقی ایرانی را با ویولن نواختند.
@shahinsepanta
❄️ برف، سروده‌و‌صدای شاهین‌سپنتا
پوشید زمین دوباره تن‌پوش سپید
گویی که دهد زآمدن یار نوید
هر دانه برف،کز آسمان می‌بارد
صد‌قطره اشک‌شوق، از گونه چکید
🌿 شاهین سپنتا
@SHAHINSEPANTA
💠 دیدار دوستانه آشنایی با هموندان نوپیوسته به انجمن دوستداران اصفهان و معرفی کارگروه‌ها، ۷ بهمن ۱۴۰۲ در خانه صفوی برگزار شد. انجمن از حضور فعالانه همه دوستداران اصفهان در کارگروه‌های تخصصی استقبال می‌کند.
@shahinsepanta
✌️چند دهه پیش، ایران دو دولت آپارتاید آفریقای جنوبی و اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناخت.
با شکست آپارتاید در آفریقای جنوبی در سال ۱۹۹۴، امروز همین کشور علیه آپارتاید و نسل‌کشی اسرائیل به دیوان بین‌المللی دادگستری به علت «رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها در طول آپارتاید ۷۵ساله، اشغال خصمانه ۵۶ساله سرزمین فلسطین و محاصره ۱۶ساله غزه» شکایت کرده است.
دور نیست که با آزادشدن همه سرزمین‌های اشغالی فلسطین، دولت آپارتاید اسرائیل نیز به تاریخ بپیوندد و مسلمانان، یهودیان و مسیحیان در کشور واحد فلسطین و زیر یک پرچم واحد در صلح زندگی کنند.
@shahinsepanta
پاسداشت مرزهای فرهنگی ایرانشهر، ضرورتی تاریخی است.
✍ شاهین سپنتا
👈 بخش نخست
یکی از بحث‌های داغ این سال‌ها بین فعالان سیاسی و مردم، چرایی و لزوم حضور و نفوذ سیاسی و نظامی ایران در منطقه است. برای پاسخ به این پرسش، یادآوری چند نکته را ضروری می‌دانم:
یک- به قول جمله معروف و منسوب به مصطفی بارزانی از رهبران کرد، متاثر از ابراهیم احمد پدر همسرش: «هر کجا که کرد باشد آنجا ایران است» از دیدگاه این نگارنده، این جمله می‌تواند تبیین‌کننده بخش عمده سیاست راهبری ایران در خاورمیانه باشد. مردم کرد به عنوان یکی از تیره‌های ایرانی هزاران سال است که در بخش‌های وسیعی از خاورمیانه از جمله در بخش‌هایی از ایران، ترکیه، عراق، سوریه و چند منطقه دیگر زندگی می‌کنند.
بر بنیان اندیشه ایرانشهری، همه تیره‌های ایرانی بخشی از ایران بزرگ فرهنگی هستند و پیوند ناگسستنی با مام میهن دارند. به این ترتیب تمام بخش‌های کردنشین عراق، سوریه، ترکیه و نقاط دیگر، بخشی از «ایرانشهر» یا «ایران بزرگ فرهنگی» -به عنوان یک واقعیت تاریخی و سیاسی و اجتماعی- هستند که طی قرن‌ها از شرق تا غرب خاورمیانه موجودیت داشته و دارد.
پس در زمانه‌ای که خطر تجزیه استعماری و حمله وحشیانه داعش و گروه‌های تندروی سلفی، سرزمین‌های کردنشین را تهدید می‌کرد و می‌کند، حضور همه‌جانبه ایران در منطقه و کوتاه‌کردن دست متجاوزان از سرزمین‌های ایران فرهنگی ضرورتی ملی است و پاسداشت مرزهای فرهنگی ایرانشهر بدون گسترش نفوذ سیاسی، نظامی، اقتصادی امکان‌پذیر نخواهد بود.
البته نباید فراموش کنیم که بخشی از تیره‌های ایرانی ازجمله هم‌میهنان کرد، چه پیش از انقلاب و چه پس از انقلاب به خاطر سوء تدبیر دولت‌ها و دخالت‌های بیگانه، در شرایط مطلوب و مورد انتظار به سر نبرده‌اند و این مساله ضرورت توجه بیشتر دولت‌ها به مسائل همه تیره‌های ایرانی را طلب می‌کند.
دو- نظر به درهم‌تنیدگی مذهب ایرانی تشیع با فرهنگ ایرانی در همه سرزمین‌های مورد بحث در مناطق شیعه‌نشین عراق، لبنان، سوریه و یمن و حتی در شرق ایران در پاکستان و شمال ایران در جمهوری خودخوانده باکو که بخش مهمی از قلمرو ایران فرهنگی در طول تاریخ تاکنون هستند، حفظ نفوذ سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و نظامی ایران در این مناطق نیز ضرورتی ملی است.
اگرچه برخی از کنشگران و مردم این ضرورت را نادیده یا کم اهمیت می‌شمارند اما دشمنان ایران فرهنگی به خوبی اهمیت آن را درک می‌کنند و تخریب آثار تاریخی و فرهنگی ایرانشهر در عراق، سوریه و افغانستان توسط داعش دست‌پرورده امریکا و تهدید اماکن فرهنگی ایران در همین راستا قابل توضیح است.
براین پایه برای حفظ ایرانشهرکه قلمروی زبان فارسی، جشن جهانی نوروز، مذهب ایرانی تشیع و فرهنگ آریایی است، وظیفه داریم که با احترام به استقلال ملت‌های هم‌ریشه و حفظ روحیه مدارا و صلح‌طلبی ایرانی، در همه منطقه حضور دائم فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی نظامی داشته باشیم.
راهبرد ایران در خصوص کشورهای آسیانه میانه و قفقاز نیز همین است و با گسترش نفوذ اسرائیل در ان مناطق و تهدید منافع ملی ایران از آن نواحی نیز نباید غافل شد. خوشبختانه در مناطق شرقی تا کشمیر اکنون این تاملات گسترده در جریان است.
ادامه در بخش دوم... >>>
@shahinsepanta
🔥 جشنی به نام نوسره نداریم. نوسده همان سده است.
✍ شاهین سپنتا
چندسال است که در نخستین روزهای بهمن‌ماه در برخی تارنگارها و پیام‌رسان‌ها از جشنی به نام «نوسره» نام برده می‌شود و گفته می‌شود که همزمان با پنجم بهمن‌ماه برگزار می‌شده است.
در چنین هنگامه، برخی نیز درباره آن گمانه می‌زنند، و دوستداران جشن‌های ایرانی درباره چیستی و چگونگی آن جشن می‌پرسند.
بررسی‌های این نگارنده نشان می‌دهد که نام درست جشنی که درباره آن گفتگو می‌شود «نوسده» است که منظور از آن نیز همان «جشن سده» است که در دوره‌ای به دلیل جابجایی اندرگاه در تقویم، به جای دهم بهمن‌ماه، در پنجم بهمن‌ماه برگزار می‌شده است و پس از بازنگری در تقویم این اشکال نیز برطرف شده است.
گفتنی است که واژه «نوسره» در هیچ کدام از منابع اصلی درباره جشن‌های ایرانی نیامده است و گویا تنها در یکی از ترجمه‌های معاصر از کتاب آثارالباقیه (از عربی به پارسی)، به این صورت ثبت شده و از آنجا به نوشتارها و جستارها راه یافته است. در ادامه به برخی از منابع، نگاهی خواهیم داشت:
۱- در متن اصلی (عربی) کتاب «زیج سنجری» نوشته عبدالرحمن خازنی (قرن ۵و۶ هجری، دوره سلجوقی) از این روز به نام «نوسده» نام برده شده است.
۲- بیرونی در متن عربی و فارسی کتاب «التفهیم» از این روز به نام «برسده» و «نوسده» یاد می‌کند و می‌نویسد: «پیش از سده روزی است، او را برسده گویند و نیز نوسده، و به حقیقت ندانستم از وی چیزی.»
۴- در متن اصلی (عربی) آثارالباقیه، بیرونی این واژه را «نوسده» به معنی «السدق‌جدید» و «برسده» به معنی «فوق‌السدق» نوشته است: «والیوم خامس منه و هو "روز اسفندارمز" یسمی "نوسده" ای "السدق‌جدید" و یقال "برسده" ای " فوق‌السدق" لانّه قبله بخمسه الایام و هو من ماثر بیوراسف...»
چنانکه پیداست، بیرونی در «التفهیم» بنیان سده را به داستان شکست بیوراسب (ضحاک) از فریدون و حقانیت ارمائیل (مَس‌مغان/مَه‌مُغان) نسبت می‌دهد و از بنیان نوسده ابراز ناآگاهی می‌کند، اما در آثارالباقیه بنیان نوسده را نیز به همان داستان بیوراسب می‌رساند و تلویحا به یکی‌بودن این دو جشن اشاره می‌کند.
۴- همچنین، نام این روز در کتاب «منتهی‌الإدراک فی تقسیم‌الاٴفلاک» نوشته «بهاءالدین مروزی» به صورت «نوسدق»، در کتاب «عجائب‌المخلوقات» نوشته «زکریای قزوینی» به صورت «نوسده»، و در «زین‌الاخبار» نوشته «گردیزی» به صورت «برسده» آمده است.
۵- جشن سده پیش از اسلام، صد روز پس از آغاز آبان ماه (آغاز زمستانِ پنج‌ماهه) و برابر با دهم بهمن‌ماه برگزار می‌شده است ولی از هنگامی که در پایان ساسانیان (دوره فیروز ساسانی) پنج روز پایان سال یا «پنجه» یا «اندرگاه» به آخر آبان‌ماه افتاد، صدمین روز پس از آغاز زمستانِ بزرگ پنج‌ماهه یا یکم آبان‌ماه، همزمان با پنجم بهمن‌ماه شد، پس نام آن را «نوسده» نهادند.(جشن سده، نشریه شماره۲ انجمن ایران‌شناسی، ص۱۳/ گاه‌شماری در ایران قدیم، حسن تقی‌زاده، ص۲۱و۲۴)
۶- سده، (اسم مرکب از: سد= صد +ه، پسوند نسبت) به معنی منسوب به شماره سد (صد) است.
جشن سده یک دوره صد روزه است که درست پس از دوره چهل روزه (چله) آغاز می‌شود و تا نیمه اردیبهشت و هنگام برداشت غله ادامه دارد.
در متون عربی و فارسی قدیم، سده را به صورت معرب سدق یا صدق نوشته‌اند. (سده: دهخدا، نقل از آنندراج و غیاث) اما شکل دیگر آن «سده» نیز تا امروز همچنان متداول بوده است
براین پایه، صورت نخست این واژه «سدک» بوده است که به «سده» تغییر یافته است. پس‌آوای «ک» در اینجا نشانه نسبی است و منسوب بودن به صفت قبل از خود را بیان می‌کند و صفت را تبدیل به اسم می‌کند. مانند: زردک، سفیدک، سیاهک، سرخک.(کاف‌نامه کسروی)
بر همین بنیان، چنانکه در منابع بالا اشاره شده، «نوسده» نیز به «نوسدق» معرب شده است، همچون هفتق که معرب هفته است.(منتهی الارب)
۷- در هیچ‌کدام از متون قدیم، جدید و فرهنگ واژگان، واژه «نوسره» به کار نرفته است و به نظر می‌رسد که این اشتباه از ترجمه آثارالباقیه -اکبر داناسرشت- آغاز شده باشد که واژه نوسده را نوسره نوشته است و دیگر پژوهشگران نیز بدون مراجعه به متن اصلی کتاب یا سایر متون، همان اشتباه را تکرار کرده‌اند.
۸- پس، جشنی به نام نوسره نداشته‌ایم و تنها در مقطعی در پایان دوران ساسانی و پس از اسلام، جشن سده در دو زمان پنجم بهمن‌ماه (نوسده) و دهم بهمن‌ماه (سده) برگزار شده و سپس در خاطره جمعی ثبت شده است، و سده و نوسده دو نام برای یک جشن است.
امروزه، شاید بتوان در نوسده به پیشواز سده رفت ولی شایسته است جشن سده با ه‍مازوری به گونه همزمان در دهم بهمن‌ماه در ایران و دیگر کشورها برگزار شود.
@shahinsepanta
@jashnha2
✅ نمادهای جشن بهمنگان
✍ شاهین سپنتا
در فرهنگ ایرانی دومین روز هر ماه و یازدهمین ماه سال را به نام بهمن به معنی «منش خوب» نام نهاده‌اند. از این روی، در بهمن‌روز (دومین روز) از بهمن‌ماه، جشن بهمنگان، جشن صلح و پرهیز از کشتار جانوران، برگزار می‌شود.
🔆 نمادها و خوراکی‌های پیشنهادی برای سفره بهمنگان:
یک- شمع و آیینه و آب به نشانه روشنایی
دو- شیر، تخم‌مرغ، ماست و کشک.
سه- نان و پنیر و سبزی خوردن
چهار- آش سبزیجات یا شله قلمکار و یا شیربرنج
پنج- شیرینی پشمک.
شش- گل‌های یاسمن سپید یا هر گل سفید
هفت- ریشه گیاه بهمن (سرخ یا سپید/زرد) که از عطاری‌ها می‌توان تهیه کرد.
هشت- عود و کندر و بخورهای خوشبوی گیاهی.
👈 پرهیز از خوردن گوشت و غذاهای گوشتی و خوردن غذاهای گیاهی همچون آش بهمنگان (آش سبزیجات یا شله قلمکار) یا غذاهایی که با شیر درست می‌شوند، همچون شیربرنج.
👈 پوشیدن تن‌پوش سپید به نشانه صلح و دوستی و پاکی و پرهیز از کشتار جانوران در جشن بهمنگان.
🐓 پیشکش تندیسک‌های خروس سپید (پیک مهر و بیدارکننده مردمان) یا یادبودهایی با نماد خروس سپید و گل یاسمن سفید.
@JASHNHA2
@shahinsepanta
☀️ به فرخندگی جشن دیگان دوم (۱۵دی‌ماه)، در پردیس کتاب اصفهان به همراهی سرکار خانم شادی فروغی در تاریخ ۱۷ دی ماه ۱۴۰۲ درباره جشن‌های ایرانی و عروسک‌های آیینی سخن گفتیم.
🙏 با سپاس از مدیریت پردیس کتاب جناب آقای فروزنده، و هماهنگ‌کننده برنامه سرکارخانم مریم قدسیه و همه شرکت‌کنندکان در این برنامه.
@shahinsepanta
💠 نشست انجمن دوستداران اصفهان، خانه صفوی، نهم دی‌ماه ۱۴۰۲ خورشیدی.
@shahinsepanta
چنین گفت پیغمبر راست‌گوی
که جز رادی و راستی ره مپوی
به فرمان زرتشت آزاد زی
همیشه گشاده‌رخ و شاد زی
به گفتار زرتشت اندیشه کن
به گیتی ره راستی پیشه کن
🌿 شاهین سپنتا
@shahinsepanta
📚 بیست و یکمین نشست گروه فرهنگی ایرانشهر و نهمین نشست بررسی و بازخوانی کتاب تاریخ ایران آکسفورد با حضور جمعی از دوستداران ایران، سیزدهم آذرماه ۱۴۰۲ برگزار شد.
@shahinsepanta
🌿 دکتر رضا عبداللهی استاد ارجمند تاریخ دانشگاه اصفهان، امسال یکی از ۵ نفری بودند که از سوی انجمن دوستداران اصفهان به عنوان سرآمدان اصفهان انتخاب شدند ولی به علت کسالت نتوانستند در همایش شرکت کنند.
امشب (۵ آذر ۱۴۰۲) بخت با من و جناب آقای انتخابی یار بود تا در محضر استاد حاضر شویم و نماد اصفهان را به نمایندگی از انجمن به ایشان تقدیم کنیم.
نگاره دوم: روی جلد کتاب ارزشمند تاریخ تاریخ در ایران اثر استاد
نگاره سوم: دست خط ایشان روی کتاب که در سال ۱۳۸۸ به نگارنده اهدا شده بود.
@shahinsepanta
🌿 سی و سومین نشست گروه فرهنگی ایرانشهر با بازخوانی کتاب تاریخ ایران پژوهش آکسفورد برگزار شد.
@shahinsepanta
🌿 به فرخندگی جشن اسفندگان (روز زن و زمین در فرهنگ ایران) در جمع یاران موسسه افسان‌سرا به مدیریت سرکار خانم دکتر زهرا معینی‌فرد و در کنار دوست بزرگوار شاهنامه‌خوان جناب آقای صادقی.
@shahinsepanta
✅ جشن اسفندگان، تجلی واقعی آرمان زن، زندگی، آزادی.
✍ شاهین سپنتا
🌸جشن اسفندگان (سپندارمذگان) یکی از جشن‌های ایرانی است که طبق تقویم رسمی و قانونی کشور در روز ۵ اسفندماه (روز اسفند از ماه اسفند) برگزار می‌شود.
🌸 «اسفند» یا «اسپند» در فارسی، «سپندارمت» یا «سپندارمذ» در پهلوی و «سپَنتَ آرمَیتی» در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای‌نو نام یکی از امشاسپندبانوان است که در جهان مینُوی نماد بردباری و فروتنی اهورامزدا و در این جهان نگهبان زمین و زایش و سرسبزی آن است.
🌸 در گاه‌شماری ایرانی، دوازدهمین ماه از سال و پنجمین روز از هر ماه «اسفند» نام دارد، از این‌روی در روز اسفند از ماه اسفند یا پنجم اسفندماه، در آستانه بهار طبیعت و نوشدن زمین «جشن‌اسفندگان» برپا‌می‌شود.
🌸 اسفندگان جشنی بهاری است که در آستانه نوروز برگزار می‌شود. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه از این جشن با عنوان «عید زنان» نام می‌برد و نام دیگر این جشن را «مزدگیران» برمی‌شمارد.
👈 اگرچه این روزها شعار زن، زندگی آزادی با انگیزه‌های سیاسی از هر سو به گوش می‌رسد اما نیاکان ما در عمل به این مفاهیم پایبند بودند.
مزدگیران نامیدن این جشن، پیامی ژرف و نمادین در خود دارد که کمتر به آن توجه شده است. منظور از «مزد» در این عبارت، در اصل «حق و حقوق» است. به سخن دیگر، مفهوم «مزدگیران» ناظر بر حقوق زنان است و در اینجا منظور همانا حقوق طبیعی زنان است که از بدو تولد با هر انسانی زاده می‌شود؛ همچون حق آزادی در انتخاب همسر، حق آزادی در انتخاب محل زندگی و شغل و سفر، حق آزادی در انتخاب باور، اندیشه و بیان، حق آزادی در انتخاب پوشش، و همه حقوق طبیعی و اجتماعی که زنان به عنوان یک انسان آزاد باید از آن برخوردار باشند.
🌸 در جشن اسفندگان، زنان خود را می‌آراستند و در طول روز به پایکوبی و شادی می‌پرداختند و همچنین نیایش می‌کردند. دختران نیز از این جشن سهمی داشتند چون برخی این جشن را ویژه «عروسان نادیده‌شوی» یعنی «دختران شوهرنکرده» دانسته‌اند؛ پس دختران نیز جشن می‌گرفتند و به کام‌دل شادی می‌کردند. دختران و زنان در جشن دسته‌های گل به دست می‌گرفتند.
🌸 پختن و خوردن آش اسفندی یا «دانکو» یا «هفت‌دانه» یا «دونی» از سنت‌های جشن اسفندگان است.
🌸 در فرهنگ ایران، هر یک از روزهای ماه را گلی ویژه است و گل ویژه سپندارمذ یا جشن اسفندگان، طبق متون پهلوی گل «پلنگ‌مشک» است که برخی به اشتباه «بیدمشک» می‌نامند ولی در فرهنگ‌نامه‌های گیاه‌شناسی از گل پلنگ‌مشک و درخت بیدمشک به عنوان دو گونه گیاهی متفاوت نام برده می‌شود.
🌸 جشن اسفندگان نه از نظر زمانی و نه از نظر محتوا و مفاهیم و فلسفه برگزاری و سنت‌ها هیچ شباهتی به جشن ولنتاین ندارد.
🌸 جشن اسفندگان روز مادر زمین، روز گرامی‌داشت زن، زندگی، زایش و جشن آزادی زنان است و نامیدن آن با عنوان‌های ساختگی مثل «روز مهر ایرانی» یا «روز عشق ایرانی» و انطباق ساختگی آن با ولنتاین نادرست است.
🌸 همه جشن‌ها و آیین‌های زیبا در همه فرهنگ‌ها و از همه ملت‌ها شایسته احترام هستند و اگر پیامی انسانی در آنها هست که مردم و به ویژه جوانان می پسندند، پس می‌توان و باید آنها را به عنوان میراث مشترک فرهنگ بشری گرامی‌داشت و جشن ولنتاین نیز اینچنین است.
🌸 به جای ستیز با ولنتاین بهتر است همه توان خود را برای معرفی بهتر جشن مهرگان (روز مهر و پیمان /جشن مهرورزی) و جشن اسفندگان (روز زن و زمین) به مردم ایران و جهان به‌کارگیریم.
@JASHNHA2
@SHAHINSEPANTA
🔥به فرخندگی جشن سده، دهم بهمن‌ماه ۱۴۰۲، در جمع گروهی از دوستداران فرهنگ ایران درباره چرایی و چگونگی برگزاری این جشن در گذر تاریخ ایران‌زمین سخن گفتم.
@shahinsepanta
🔥 پیام شاهین سپنتا به فرخندگی جشن سده در ویژه برنامه دانشگاه جهانی کورش بزرگ، دهم بهمن‌ماه۹۹.
@shahinsepanta
🌿 پاسداشت مرزهای فرهنگی ایرانشهر، ضرورتی تاریخی است.
✍ شاهین سپنتا
👈 بخش دوم
سه- پرسشی که این روزها مطرح است این که چرا ایران باید با صرف هزینه‌های زیاد در منطقه‌ای که قرن‌ها حضور و نفوذ فرهنگی داشته، حضور و نفوذ سیاسی و نظامی داشته باشد؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا باید پرسیده شود که حضور نیروهای چند صدهزار نفری آمریکا، و چند کشور دیگر در عراق، سوریه و خلیج فارس به چه دلیل است؟ اگر آنها منافعی در منطقه خاورمیانه دارند که برای حفظ آن منافع خود را مجاز به لشکرکشی می‌دانند چرا ما نباید برای دفاع از منافع خود در حوزه نفوذ تاریخی و فرهنگی خود حضور داشته باشیم؟
فراموش نکنیم که حضور ایران در منطقه ضمن جنبه دفاعی و بازدارندگی، و حفظ منافع راهبردی، به دعوت رسمی دولت‌های قانونی عراق و سوریه که در سازمان ملل کرسی دارند جهت انجام امور مستشاری صورت گرفته و از نظر قوانین بین‌المللی کاملا موجه است (هر چند که مخالفانی بین مردم خود دارند) و همچنین دفاع و بازدارندگی از حقوق مشروع همه ملت‌هاست که قوانین بین‌المللی نیز آن را می‌پذیرد و نیازمند راهبرد متناسب است.
همچنین ایران با بسیج و سازمان دهی نیروهای مردمی عراق همچون حشد‌الشعبی و به‌کارگیری نیروهای شیعه غیرایرانی داوطلب برای مبارزه با داعش همچون فاطمیون احتمال خطرپذیری حضور نیروهای ایرانی در منطقه را در حد ممکن کاهش داده است.
چهار- تفکر داعشی هنوز یک تهدید جدی برای امنیت ملی ایران است و دولت‌های متخاصم از عوامل نفوذی خود به عنوان داعشی برای انجام اقدامات تروریستی در ایران استفاده می‌کنند که باید با آن مقابله شود.
پنج- سابقه پیوند، حضور و نفوذ ایران در یمن ریشه در تاریخ پیش از اسلام دارد چنانکه در دوران ساسانی ایرانیان یا آزادزادگان ( بنی‌الاحرار) به درخواست مردم یمن در برابر تازش‌حبشه به یمن رفتند، و امروز نیز ایران باید با حفظ و گسترش نفوذ تاریخی خود در یمن از این کشور در برابر تجاوز و نفوذ امریکا و دولت دست‌نشانده سعودی محافظت کند.
همچنین برای حفظ حاکمیت ایران بر جزایر ایرانی و میدان های نفتی در خلیج فارس، تقویت حضور نیروی نظامی ایران در خلیج فارس، تنگه هرمز و کل منطقه ضرورت دارد.
شش- یک اصل مهم و بنیادین در حفظ مصالح ملی این است که صرف‌نظر از هر حکومتی که در ایران حاکم باشد چه پادشاهی چه جمهوری اسلامی چه جمهوری دمکراتیک یا غیره، آن حکومت موظف است که از یکپارچگی سرزمینی (تمامیت ارضی) ایران دفاع کند و طبق قوانین بین‌المللی دفاع او مشروع است و همه شهروندان ایرانی نیز موظف به همکاری با حکومت علیه کشور متخاصم هستند.
بر این پایه، در زمانی که ما با داعش در جنگ بودیم و اکنون که مورد تهدید کشور خارجی قرار داریم، صرف‌نظر از تفاوت اندیشه دینی یا سیاسی بین افراد، برای حفظ تمامیت فرهنگی و سرزمینی ایران، همه ایرانیان درون و بیرون از حاکمیت باید پشتیبان توان نظامی و آمادگی دفاعی کشور علیه بیگانه باشند.
👈 نکته مهم پایانی این که اوج گیری مطالبات، اعتراضات، و اغتشاشات مردم در سال‌های اخیر که به دلیل بی‌تدبیری دولت‌ها روی داد و منجر به نارضایتی گسترده و خسارات جانی، مالی و روانی بسیار به شهروندان شد، نشان می‌دهد که از الزامات حفظ هویت ایرانی و همبستگی ملی بر بنیان اندیشه ایرانشهری، احقاق عدالت اجتماعی و سیاسی، و حقوق شهروندی همه تیره‌های ایرانی همچون کرد و بلوچ و عرب و همه گروه‌های اجتماعی از جوانان، زنان، و غیره است و نمی‌توان از اتحاد، استقلال و توسعه سخن گفت ولی برای تامین نیازهای بنیادین شهروندان برنامه‌ای نداشت و سرمایه‌های ملی را با مدیریت نادرست به بیراهه کشاند. پس امروز حقوق شهروندی همه مردم از هر تیره و زبان و جنسیت و با هر دین و مرام و مسلک، یک اصل محوری در اندیشه ایرانشهری است که هیچ دولتی در هیچ دورانی نباید از آن غافل شود و در غیر این صورت زمینه گسست فرهنگی و اجتماعی و رشد جریان‌های گریز از مرکز فراهم خواهد شد و دشمن به طمع خاک ایران دندان تیز خواهد کرد./.
@shahinsepanta
✅ جشن سده (۱۰ بهمن‌ماه) ، جشن پیدایش آتش در فرهنگ ایران و از جشن‌های پیشواز نوروز شاد و فرخنده باد.
🔥 جشن سده
🌿 سروده: شاهین سپنتا
سپاس و ستایش ز مزدای پاک
که آتش ز نورش شده تابناک
چنین رفته از پیشدادان سخن
که هوشنگ آن پادشاه کهن
چو سد روز از آغاز آبان گذشت
ز کوهی به یاری یاران گذشت
چو ناگه بر آن کوه ماری خزید
بر آن شد به سنگش کند ناپدید
بزد سنگ، اما بشد آن سیه
گریزان و پنهان شد از هر نگه
چو سنگش سر سنگ دیگر رسید
به ناگه ز آن آتشی برجهید
چو نور از دل سنگ آمد برون
شگفت آمد از سنگ خارا فزون
ز این داستان ایزدان پاس داشت
ز شادی آن آتشی برفراشت
به گردش نشستند شاه و سپاه
گشاده رُخ و شادمان تا پگاه
چو آهن به گرمای آتش نواخت
ز آهن بسی نیک‌افزار ساخت
فزون شد به دستور او کشت و کار
به خیش‌آهن و تیشه در کشت‌زار
ز آن نامور، کشور آباد گشت
زمین سبز و گیتی پر از داد گشت
« ز هوشنگ ماند این سده یادگار»
که بادا به گیتی رهش پایدار
سده را چنین نیک بنیان نهاد
روانش خوش و خرم و شاد باد.
@SHAHINSEPANTA
💠 برگرفته از برگه شاهین‌سپنتا در شبکه ایکس، بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی.
@shahinsepanta
🌿 نماهنگ نون و پنیر و عشق، با اجرای شاهین‌سپنتا و تمنا ترکمانی.
@shahinsepanta
💠 برگرفته از برگه شاهین‌سپنتا در شبکه ایکس، بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی.
@shahinsepanta
📚 بیست و پنجمین نشست گروه فرهنگی ایرانشهر با خوانش کتاب تاریخ ایران پژوهش آکسفورد، دهم دی‌ماه ۱۴۰۲ برگزار شد.
@shahinsepanta
.
💠 هفتم دی‌ماه، روز بزرگداشت کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی گرامی باد.
کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی معروف به خلاق‌المعانی، شاعر نیمۀ نخست سدۀ هفتم هجری در قصیده‌ای که به پیشواز اتابک سعد بن زنگی پنجمین حکمران از اتابکان فارس به هنگام ورود به اصفهان سروده، به «طالعِ سعدِ سپاهان» اشاره کرده است:
تا برو، موکبِ منصور تو را رهگذر است
همه سرمه‌ست کنون خاکِ سپاهان یکسر
بُرج قوس است سپاهان را طالع در اصل
زیبـد ار مشـتری‌اش آمــد سـعد اکبــر
در این دو بیت، از نظر شاعر، مشتری یا «سعد اکبر» استعاره از «اتابک سعد» است و سخن شاعر با اتابک این است:
تا بر او (اصفهان) رهگذر موکب منصور توست (اکنون که موکبِ منصور تو از اصفهان می‌گذرد یا تو قدم بر اصفهان می‌گذاری و خواهان یا مشتریِ اصفهان شده‌ای)، خاک سپاهان که از رهگذر تو برمی‌خیزد، سُرمۀ چشمان من است.
گرچه طالعِ سعد سپاهان بُرج قوس است، اما آمدنِ تو (اتابک سعد) به اصفهان نیز همچون درآمدنِ سیارۀ مشتری
(سعدِ اکبر) به خانۀ خود در برج قوس، فرخنده است.
منبع: کتاب «نماد اصفهان»، شاهین سپنتا، ص ۵۴، در دست انتشار.
@isfahan_didban
🔥 جشن سده، به عنوان بیست‌وچهارمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس ایران و در پرونده‌ای مشترک به نام ایران و تاجیکستان در فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد.
پیرو این خبر خوب، در صفحه خبرگزاری میراث آریا (در اینستاگرام) نکته‌ای از مهرداد بهار و شخص دیگری نقل شده است که از دیدگاه این نگارنده به دلایل زیر درست نیست:
🔥 نگاهی به دیدگاه مهرداد بهار درباره ریشه‌شناسی واژه سَده:
✍️ شاهین سپنتا
به باور مهرداد بهار، واژه سده از ریشه sand به معنی «به نظر رسیدن» مشتق شده است (جُستاری چند در فرهنگ ایران، ص۲۲۷)
۱- آنچه که بهار آن را سده فرض کرده در اصل «سَنده» sanda ماده مضارع از ریشه «سَند» sand است که در فارسی امروز نیز به همان صورت در واژه‌هایی همچون «پسنده» یا «پسند» از مصدر پسندیدن حاضر است:
(پسنده: پَ+سنده/pati+sanda)
(نگا: فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، محمد حسن‌دوست، ج۲، ص ۶۹۸و۶۹۹.)
بنابراین، دیدگاه بهار درباره ریشه‌شناسی سده نمی‌تواند درست باشد، چون سند یا سنده به سدک و سپس سذق دگرگون نمی‌شود.
۲- سَتَ در اوستایی sata، سَت یا سَد یا سَده در پهلوی(نگا: زادسپرم)، و سَد یا صَد در فارسی امروز = ۱۰۰ هستند.
(نگا: فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی، جلال خالقی‌مطلق، ص۲۷۸ و فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ج۳ص۱۹۴۹/فرهنگ واژه‌های اوستا، احسان بهرامی، ص۱۴۰۵)
عدد یا شماره صد، در برخی دیگر از واژه‌های فارسی امروز نیز با «س» به کار می‌رود: سنار (سد دینار)، دویست(دو سد).
براین پایه، سَت/سَد + ه یا ک نسبت= سَده یا سَتَک یا سَدَک، اسم مرکب منسوب به شماره سد (صد) است که به صورت سَذق معرب شده است.
پس، به نظر می‌رسد که صورت دیگر این واژه «ستک» یا «سدک» بوده است که به «سدق» تغییر یافته است.
۳- متن‌های عربی همچون آثارالباقیه را ایرانیان فارسی‌زبانی چون بیرونی نوشته‌اند که بر هر دو زبان فارسی و عربی تسلط داشته‌اند، و با آگاهی از معنای واژه سده (دوره ۱۰۰ روزه) همه جا سده را به صورت سدق معرب کرده‌اند.
اگرچه در متون عربی و فارسی قدیم، سده را به صورت سدق یا صدق معرب کرده‌اند، (سده: دهخدا، نقل از آنندراج و غیاث) اما واژه «سده» نیز تا امروز همچنان متداول است.
نمونه مشابه دیگر، هفته است که در برخی متون، معرب آن را هفتق آورده‌اند.(منتهی الارب فی لغه العرب)
۴- سده نام یکی از جشن‌های ایرانی است و این نام‌گذاری از یک الگوی کهن پیروی می‌کند. این الگو در نام چهار جشن ایرانی به کار رفته است:
* چله (چهله) تابستان. یک دوره چهل روزه از یکم تیرماه تا دهم امردادماه.
* چله (چهله) زمستان. یک دوره چهل روزه از یکم دی‌ماه تا دهم بهمن‌ماه.
* نَوَده (نود روز) یک دوره ۹۰ روزه از یکم دی‌ماه تا آخر اسفندماه.
* سَده یک دوره ۱۰۰روزه از دهم بهمن‌ماه تا نیمه اردیبهشت‌ماه که زمان برداشت غله است.
۵. آنچه بین همه جشن‌های بالا مشترک است، این که نام همگی از شماره‌های ۴۰، ۹۰ و ۱۰۰ برگرفته شده است و همگی در آغاز یک دوره ۴۰ روزه، ۹۰ روزه یا ۱۰۰ روزه برگزار می‌شوند.
در زبان فارسی امروز نیز اگرچه عدد ۱۰۰ را با ص می‌نویسند اما یک دوره صدساله یا قرن را «سده» گویند.
در سده‌شماری نیز سَده یا قَرن یکای زمان و برابر است با ۱۰۰سال و ۱۰دهه و یک‌دهم هزاره.
سال یکم هر سده آغاز آن سده است و آغاز سده‌شماری با یک آغاز می‌شود.
۶- بجز برداشت بهار از داستان آتش در اسطوره هوشنگ، دلایل دیگری بر بنیان اسطوره، تاریخ یا واژه‌شناسی، ارتباط بین نام جشن سده و واژه sand به معنی «به نظر رسیدن» را نمایان نمی‌سازد./ پایان
@shahinsepanta
🎵 نام ترانه: زاینده‌رود
◀️ خواننده: شاهرخ شاهید
♥️ یکم آذرماه «روز اصفهان» فرخنده باد!
✅ بهترین ترانه‌ها برای ایران در ایران‌ترانه:
@irani_taraneh
🌿 جشن آذرگان ۱۴۰۲، گروه فرهنگی ایرانشهر.
@shahinsepanta
