شماره جدید مجله آفاق اشراق به همت دوست فاضل ارجمند؛ جناب حسن اسدی تبریزی منتشر گردید.
پیرو اطلاعیه مجله، علاقمندان برای پیش خرید شماره سوم مجله آفاق اشراق می توانند مبلغ ۲۰۰ هزار تومان (مجله و هزینه پست) به شماره کارت زیر به نام آقای اسدی واریز بکنند و بعد به سردبیر مجله اطلاع بدهند تا جهت ارسال اقدام بشود.
۶۰۳۷ ۹۹۷۱ ۶۴۴۸ ۳۱۲۶
اسدی، مدیر مسئول و سردبیر
+989148608824
چشم انداز اتاق نشریه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز؛
امروز دوازدهم اردیبهشت
چهار تصویر به یادگار از آیین گرامیداشت روز سعدی و بزرگداشت استاد علی نظمی تبریزی
و سخنرانی کوتاه این بنده خدا با عنوان از سعدی شیراز تا سعدی تبریز
دوشنبه سوم اردیبهشت ماه
تالار خاقانی
🔴 پیوند سعدی و تبریز به روایت اسناد تاریخی
سندی منتشرنشده از شور و شوقِ تاریخی مردم تبریز به شیخ سعدی
یکم اردیبهشت روز آغاز نگارشِ گلستان است و از همین رو، در تقویم ایرانی، روز سعدی نامیده شده است. به همین مناسبت، یاد میکنیم از سند منتشرنشدهای که شور و شوق تاریخی مردم تبریز به ادبیات فارسی و به ویژه شیخ اجل سعدی شیرازی را نشان میدهد.
سندی که در پی میآید، مربوط به سال ١٣٣١ خورشیدی است؛ سالی که بلدیه تبریز با دستور استاندار وقت، درصدد پلاکگذاری رسمی برای خیابانهای تبریز بر میآید. با آغاز این طرح، انجمنِ محلۀ قرهآغاج در نامهای به شهردار وقت تبریز مینویسد:
به استحضار عالی میرساند چون نام خیابان قرهآغاج از دو کلمۀ تُرکی ترکیب یافته و فاقد معنای علمی و ادبی میباشد، هیئتِ عاملۀ جامعۀ عمران و آبادی خیابان قرهآغاج، در جلسه ۳۱/۱۰/۱۶ به اتفاق آرا تصویب نمودند که برای خیابانِ مزبور، وجه تسمیه «سعدی» پیشنهاد میشود و از طرف دیگر، بسیار لازم است که شهرستان تبریز نیز از لحاظ احترام و تجلیلِ مقام علمی و ادبی استاد سخن، شیخ سعدی علیهالرحمه، از سایر شهرستانهای کشور عقب نماند، لذا با تقدیم پیشنهاد مزبور، یقین داریم که آن اداره نیز در نوبۀ خود، از تصویب آن و نصبِ لوح سنگ به نام «خیابان سعدی» مضایقه نخواهند فرمود. خواهشمند است این جامعه را از نتیجه اقدامات مبذوله مطلع فرمایند.
نگاره جشن عید سعید فطر
به روایت دیوان حافظ نسخه تبریز
کار سلطان محمد
سال 922 هجری
/channel/Safinehyetabriz
اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرآنَ وَ افْتَرَضْتَ عَلَى عِبَادِكَ فِيهِ الصِّيَامَ. ارْزُقْنِي حَجَّ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي هَذَا الْعَامِ وَ فِي كُلِّ عَامٍ. وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ فَإِنَّهُ لاَ يَغْفِرُهَا غَيْرُكَ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَامِ
Читать полностью…انا لله و انا الیه راجعون
با خبر شدیم دوست فاضل ارجمند؛ استاد علی صفری آق قلعه؛ پژوهشگر و محقق سختکوش، در غم فقدان مادر مهربان خود عزادار است.
این مصیبت را خدمت خانواده محترم صفری آق قلعه و شعاعی افروز تسلیت عرض می کنیم.
رحمه الله علیها.
مجله سفینه تبریز
@safinehyetabriz
نخستین تجربهٔ شعر حماسی شیعه
در ادب فارسی
یادداشتی از استاد محمدرضاشفیعی کدکنی
( مقدمه منظومه کهن علی نامه)
تا به چشم خود ندیدم باور نکردم. شما نیز حق دارید باور نکنید.
یک حماسهٔ منظومِ پارسی در مناقب و مغازی امام علی ع از قرن پنجم، یعنی حدود نیم قرن پس از نشر شاهنامهٔ فردوسی و در حجم حدود دوازده هزار بیت با اسلوبی کهن و نوادری از لغات و ترکیبات که گاه در فرهنگها شواهد آن را به دشواری میتوان یافت.
منظومهای با این حجم، آن هم از قرن پنجم، به تنهایی کافی است که توجه اهل ادب و تاریخ شعر فارسی را به خود جلب کند.
در میان حماسههای منظومِ زبان فارسی این کتاب از لحاظ تاریخی در ردیف کتاب گرشاسپنامهٔ اسدی قرار میگیرد و تاریخ سرودن آن با تاریخ سرایش گرشاسپنامه حدود بیست سال فاصله دارد.
از نظر تاریخِ شعر شیعی و حماسه های شیعی نیز دارایِ کمالِ اهمیت است. تا آن جا که میدانیم اولین حماسهٔ شناخته شده شیعی، خاوران نامه ابن حُسام خوسفی است که در عصر تیموری سروده شده و حدود چهار قرن بعد از این کتاب تدوین شده است.
اگر این همه امتیازات را هم نداشت به تنهایی به عنوان یک منظومهٔ بازمانده از قرن پنجم دارای کمال اهمیّت بود.
* نمونه هایی از ابیات علی نامه:
چو تخمِ همه راستی حیدر است...
️اگر با خیانت ببودی علی
نخواندیش یزدان ولیِّ وَفی
همی دون که بد اختیار خدای
شب و روز بُد پیشکار خدای
ز موسی و عیسی و نوح و خلیل
نشان داشت آن شهسوار جلیل
به حلم اندرون بود نوحِ حلیم
به خشم اندرون بود همچون کلیم
به هر نذر در بُد خلیل از وفا
چو عیسی بُد او زاهد و پارسا
به علم اندرون آدم دیگر است
ز نفس محمد یکی گوهر است
چو تخمِ همه راستی حیدر است
ز روی یقین نفسِ پیغامبر است
کسی که خلاف آورد اندرین
بود دشمنِ مصطفایِ امین
جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید
کنون بشنو ای مردِ پاکیزه رای
که این جنگ چون کرد شیرِ خدای
چگونه کشید آن شهنشاه، کین
به شمشیر یزدان ز بدخواهِ دین
جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید
اگر چند بد رستم او مردِ مرد
چو گردی بُدی با علی در نبرد
اگر عهدِ او در بُدی روستم
غلامیش را نهادی سر بر قدم (؟)
@shafiei_kadkani
@safinehyetabriz
اخلاص مند اخلاص کیش...
نامه های آیت الحق سیدعلی آقا قاضی به آیت الله سیدمحمدباقر قاضی طباطبایی
به اهتمام:
محمود لطیفی
ویرایش و پاورقی:
محمد طاهری خسروشاهی
انتشارات کنگره بزرگداشت آیت الله سیدعلی قاضی / تبریز
پاییز ۱۳۹۱
/channel/Safinehyetabriz
امشب سالگرد درگذشت استاد محمدرضا لطفی است؛ یاد استاد گرامی
ای عاشقان ای عاشقان پیمانه ها پر خون کنید...
با یاد و نام خدای متعال
روز گرامیداشت مقام معلم را به همه معلمان عزیز و به ویژه استادان ارجمند خود که در این محفل سفینه تبریز تشریف دارند و من بسیار از ایشان آموختهام، تبریک میگویم.
با یاد و نام خدای متعال
ان شا الله در برنامه گرامیداشت روز سعدی و بزرگداشت یاد و نام استاد علی نظمی، چند دقیقه صحبت خواهم کرد.
امروز دوشنبه ساعت چهار و نیم
تالار خاقانی
مجله سفینه تبریز، اول اردیبهشت، روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی را گرامی می دارد.
عزیزی در اقصای تبریز بود
🌹🌹🌹
@safinehyetabriz
🔸 حضرت آیه الله شبیری زنجانی:
نزد مرحوم آقای داماد درس صوم بحث زکات فطره میخواندیم. موضوع بحث این بود که ملاک در پرداخت زکات فطره، قوت غالب شخص است یا قوت غالب بلد.
درس آقای داماد تمام شده بود من به ایشان عرض کردم قائل دیگری هم هست که ملاک زکات فطره را قوتِ غالب شخص در ماه رمضان میداند.
ایشان با تعجب گفت نشنیدهام. آقای جوادی آملی هم آنجا بود.
گفتم قاآنی میگوید:
اگر زکات دهی فطره مرا «مِی» ده
که قوت غالب من باده بوده در رمضان
آقای جوادی آملی از این تعبیر اینجانب
خیلی خوشش آمده بود.
📚 جرعه ای از دریا ؛ ج ۳ ص ۵۲۱
✅ راه اندازی پایگاه اینترنتی نسخ خطی در عربستان سعودی
وزارت فرهنگ عربستان سعودی همزمان با «روز نسخههای خطی عرب» که هر ساله در ۴ آوریل جشن گرفته میشود، پایگاه اینترنتی «نسخ خطی» را راهاندازی کرد.
شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان، وزیر فرهنگ عربستان، توضیح داد که راهاندازی این سایت با همکاری این وزارتخانه، اداره کتابخانهها، نهادهای بخش خصوصی و کتابخانههای مختلف در کشور ایجاد شده است.
به گفته مدیر عامل اداره کتابخانههای عربستان، این کشور دارای بیش از ۱۶۰هزار نسخه خطی است که حدود ۲۷ درصد از حجم نسخههای خطی جهان را تشکیل میدهد و این پایگاه اینترنتی ۱۲۶ هزار نسخه خطی را در دسترس علاقهمندان قرار میدهد.
۵ هزار نسخه خطی در این سایت، «متن کامل» دارند و در آینده تعداد بیشتری اضافه خواهد شد.
برای دسترسی به این نسخهها به آدرس زیر مراجعه کنید:
https://culturalhub.moc.gov.sa/ar-SA/ManuscriptListing
✍ منبع خبر
🆔 @manuscript
آنکه با مرگ خویش تعلیم داد
در تمام عُمر کوشید تا شرافت و انصاف را با چیزی معاوضه نکند. حتی با زندگی. خوب زیستن برای او خواستنیتر از عُمر دراز بود. دعا میکرد که اگر بناست ارزش و فضیلتی از او گرفته شود، نخست و پیشتر، جان او ستانده شود: «خدایا، جان مرا نخستین موهبت ارزشمندی قرار ده که از میان دیگر مواهب ارزنده، باز میستانی.»(۱)
دعا میکرد پیش از آن که شرافت و فضیلتی را از دست بدهد، جانش را داده باشد. میدانست که جانِ عاری از فضیلت، شأنی ندارد. ارزش زندگی برای او مهمتر از خودِ زندگی بود و معنای زندگی خواستنیتر از صورتِ آن. تفاوت او با ما در عیارِ سنجش بود. در سنجش او، به دست آوردن تمامِ مُلک جهان، آناندازه ارزش و بها نداشت که او را وادارد به مورچهای حتی، ستم کند:
«به خدا سوگند اگر اقلیمهاى هفتگانه زمین را با هر چه در زیر آسمان آنها است به من دهند تا خدا را در حد گرفتن پوست جوى از دهان مورى نافرمانى کنم، نخواهم کرد.»(۲)
پیش از مرگ و در حالی که از جراحتی خونین، متألم بود، به «بخشودن» فکر میکرد. نمیخواست سنگین از اندیشهی انتقام، دنیا را ترک کند. او که در سرتاسر زندگی مراقب بود روح خود را به چیزی نیالاید چگونه میتوانست در سفر آخرت، با تیرگی خشم و انتقام، کنار بیاید؟ در آن هنگامهی درد و احتضار، دلنگرانِ فضیلت «بخشایش» بود. به فرزندانش گفت:
«اگر زنده ماندم که خود عهدهدار خون خود هستم... و اگر از آنکه مرا مجروح کرده در گذرم و بر او ببخشم، عفو مایهی تقرّب به خدا خواهد بود. بخشودن و عفو کردن برای شما هم بهتر است، پس شما نیز [از قاتل من] درگذرید و ببخشایید؛ "مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید؟/نور-آیه۲۲"»(۳)
اگر زنده بمانم میدانم که عفو و گذشت مایهی نزدیکی به خداست و اگر وفات کردم، شما از او درگذرید. اگر که دوست میدارید خدا از شما درگذرد و شما را عفو کند. فرزندانم، اگر در پیِ این جراحت بمیرم، با مکافات قاتل پدر، چه سود میبَرید؟ اما با عفو او، شایستگی مییابید تا آمرزش خدا را از آن خود کنید.
شگفت است وصیت کردن فرزندان به درگذشتن از قاتلِ پدر. اما برای آنکه چون عیسی مسیح از خود میپرسد: «آدمی را چه سود که دنیا را سراسر به کف آرد اگر جان خویش از میان بردارد؟»، طبیعی است.
معلّم دلسوز و «طبیبِ بیمارجو»(۴) به وقت رحلت هم سعی بر تعلیم و مداوا دارد. او که با زندگی خویشتن تعلیم میداد، هماکنون جراحتی که بر تن داشت و مرگی را که انتظار میکشید دستمایهی تعلیم یاران و اطرافیان کرد.
گفت: «دیروز همراه و همنشین شما بودم و امروز مایهی عبرت شما هستم.»(۵) «روزهايى همسايه شما بودم، تنم در جوار شما بود. بزودى از من جسدى خواهد ماند، بيجان. پس از آن همه تلاش و جنبش، ساكن و بىحركت و پس از آن همه سخنورى، ساكت و خاموش. آرام خفتن من، از حركت بازماندن ديدگان و بازایستادن اندام من، براى آنان كه پند مىپذيرند، از هر بيان بليغ و سخن شنيدنى، اندرزدهندهتر است.»(۶)
چه اندازه دیگردوستی و دیدهوری است که مرگ خود را نیز دستمایهی بیداری و تنبه دیگران کنی. بگویی مرا بنگرید! من همانم که حرکت میکردم، در میان شما راه میرفتم، به شیوایی سخن میگفتم و با شما حرف میزدم. به زودی میبینید که تنی از من مانده بیجنبش و خاموش. نه حرکتی نه گفتگویی. یاران من، آرام گرفتن من پس از آنهمه تقلاها، باید برای شما وعظ و عبرتی باشد. میبینید: منی که سالها میان شما زیستم و با شما سخن گفتم چگونه به پایان آمدم؟ چگونه قالَب تن را وانهادم؟ مینگرید؟ همین آگاهی از سرنوشت آدمی، بهترین مایهی تنبّه و بیداری نیست؟ همین مرگ من، همین آرمیدن و خاموش شدن من، منی که سالها با شما و در میان شما میزیستم، از هر کلام شیوا و سخنِ گیرایی، کاراتر و دیدهگشاتر نیست؟
ارجاعات:
۱. اَلّلهُمَ اجعَل نَفسی اَوَّلَ کَریمَةٍ تَنتَزِعُها مِن کَرائِمی.(خطبه ۲۱۵)
۲. وَ اللَّهِ لَوْ أُعْطِيتُ الْأَقَالِيمَ السَّبْعَةَ بِمَا تَحْتَ أَفْلَاكِهَا، عَلَى أَنْ أَعْصِيَ اللَّهَ فِي نَمْلَةٍ أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِيرَةٍ مَا فَعَلْتُهُ.(خطبه ۲۲۲)
۳. إِنْ أَبْقَ فَأَنَا وَلِيُّ دَمِي... وَ إِنْ أَعْفُ فَالْعَفْوُ لِي قُرْبَةٌ وَ هُوَ لَکمْ حَسَنَةٌ فَاعْفُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَکمْ.(نامه ۲۳)
۴.طَبِيبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ.(خطبه ۱۰۸)
۵. أَنَا بِالْأَمْسِ صَاحِبُکمْ وَ الْيَوْمَ عِبْرَةٌ لَکمْ.(نامه ۲۳)
۶. وَ إِنَّمَا كُنْتُ جَاراً جَاوَرَكُمْ بَدَنِي أَيَّاماً وَ سَتُعْقَبُونَ مِنِّي جُثَّةً خَلَاءً سَاكِنَةً بَعْدَ حَرَاكٍ وَ صَامِتَةً بَعْدَ نُطْقٍ لِيَعِظْكُمْ هُدُوِّي وَ خُفُوتُ إِطْرَاقِي وَ سُكُونُ أَطْرَافِي، فَإِنَّهُ أَوْعَظُ لِلْمُعْتَبِرِينَ مِنَ الْمَنْطِقِ الْبَلِيغِ وَ الْقَوْلِ الْمَسْمُوعِ.(خطبه ۱۴۹)
✍️ به نقل از کانال👇👇
@movahed1302
@safinehyetabriz
🌱 ولیّ خدا و شب قدر🌱
شب قدر را پنهان کرده اند در میان شب ها؛[همان طور که]بنده ی خدا را پنهان کرده اند میان مدّعیان. پنهان است نه از حقیری، بلکه از غایتِ ظاهری پنهان شده است. چنانکه آفتاب بر خفّاش نهان است؛ پهلویِ او نشسته و از او خبر ندارد، چون پرده ی محبت دنیا او را صُمّ بُکم[=کر و لال] کرده است!... مگر که رحمت فرو آید که انّا انزلناهُ فی لیله القدر.
در "انزلناه" چند آیت است. مِن الفِ شهر، از هزار ماه شب چهارده او روشن تر است، و در میان آن ماه ها پنهان. از غایتِ ظاهری پنهان شده است!
تا روزی که باخبر شود بانگ برآرد: یا حَسرَتا عَلی فرَّطتُ فی جَنبِ الله*، فی جانب الله. زهی جَنب منزّه، زهی جانب بی جانب!
مقالات شمس تبریزی، تصحیح محمدعلی موحد
صص ۳۱۶و ۳۱۷
* اشاره است به پاره ای از آیه ۵۶ سوره زُمَر:
أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ
ترجمه: تا مبادا كسى بگويد دريغا و حسرتا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى کردم، و به راستی که از ريشخندكنندگان [دین و قرآن] بودم.
@golhaymarefat
منظومه علی نامه
نخستین تجربه شعر حماسی شیعی
در سده پنجم هجری
سراینده: ربیع
انتشارات میراث مکتوب / 1388
@safinehyetabriz
بسم الله الرحمن الرحیم
نه در اختر حرکت بود نه در قطب سکون
گر نبودی به زمین خاک نشینانی چند...
این شبهای نورانی که می گذرد، از پرتو لطف خدای متعال، مشغول ورق زدن کتاب کهکشان نیستی هستیم.
کهکشان نیستی نام یک داستان تاریخی بر اساس حیات طیبه جناب آیت الحق مرحوم آقا سید علی آقا قاضی طباطبایی رحمه الله علیه است.
کتاب به قلم آقای محمدهادی اصفهانی در سایه سار حضرت مولی الموالی علی بن ابی طالب علیه السلام و در شهر نجف اشرف نوشته شده است.
نویسنده سختکوش و خوش ذوق کتاب سعی نموده که داستان حیات آیت الله سیدعلی آقا قاضی را از زمان ورود به نجف و آشنایی با اساتید و همچنین نحوه سیر و سلوک و تربیت شاگردان ایشان به طور مستند و در قالب داستان و در 75 فصل و 555 صفحه مبارک به رشته تحریر درآورد.
مطالعه این اثر را به ویژه در این شب های نورانی به دوستان عزیز و همراهان گرامی مجله سفینه تبریز توصیه می کنیم.
ساربانا بار بگشا ز اشتران
شهر تبریز است و کوی دلستان
هر زمانی فوج روح انگیز جان
از فراز عرش بر تبریزیان
با آرزوی بهترین ها
محمد طاهری خسروشاهی
سردبیر مجله سفینه تبریز
جمعه دهم رمضان 1442
@safinehyetabriz
🔹 منشآت صادقای تبریزی به تصحیح و پژوهش دکتر رضا شاهملکی، زیر نظر دکتر هوشنگ خسروبیگی و با پیشگفتاری از دکتر شهرام یوسفیفر استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران توسط انتشارات ایماد منتشر شد.
نسخه خطی این اثر به کتابت میرزا محمد صادق ناظم تبریزی(صادقای تبریزی) کاتب، خوشنویس، شاعر و تذکره نویس روزگار صفوی با تمرکز بر اسناد تاریخی و اجتماعی ایران و برخی همسایگان از روزگار سلجوقی تا صفوی کتابت شده است و برای نخستین بار در دست تصحیح قرار گرفته و به فضای پژوهشی کشور معرفی شده است .
🔹درون مایهی نسخه فوق شامل مضامینی چون فرامین پادشاهان، اسناد دیوانی، فتح نامهها، ذکر اصناف و حرف، و منشآت و اخوانیاتی از روزگار سلجوقی تا اوایل دوره صفوی است و میتواند در جای خود به فهم حلقههای مفقودی از تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران و برخی همسایگان یاری رساند.